გუნიაყალას წარწერა — ხელის გამოსახულებიანი სტელა (ჴელი), სამეფო მიწათმფლობელობის დამადასტურებელი იურიდიული დოკუმენტი.
აღმოჩენილია ისტორიულ თრიალეთში (სოფელი გუნიაყალა, ახლანდ. სამება, წალკის მუნიციპალიტეტი) 1936 წელს ეთნოგრაფიული ექსპედიციის მიერ (ხელმძღვანელი — გიორგი ჩიტაია). დაცულია თბილისში, სიმონ ჯანაშიას სახელობის საქართველოს მუზეუმში.
ექსპონატი წარმოადგენს მოვარდისფრო ქვის ოთხკუთხად გათლილ სტელას ზომით 133 სმ × 80 სმ × 20 სმ. მის ზედაპირზე, შუა ნაწილში, გამოსახულია დაბალი რელიეფით შესრულებული გაშლილი ხელი (მეფის ძალაუფლების მატერიალური ნიშანი) და სამეფო ნიშანი. ორივე დეტალი ჩასმულია თაღოვან ლილვისებურ ჩარჩოში. მის მარცხნივ და მარჯვნივ ამოკვეთილია 10-სტრიქონიანი ასომთავრული წარწერა:
სტრიქონები გადადის ჩარჩოს ერთი გვერდიდან მეორეზე. წარწერას, ხელისა და სამეფო ნიშნის გამოსახულებას, თავის მხრივ, შემოუყვება შეწყვილებული ლილვის ჩარჩო. წარწერის ფართობი: მარცხენა მხარეზე — 43,5 სმ × 11,5 სმ; მარჯვენა მხარეზე — 40 სმ × 9,6 სმ; გრაფემების სიმაღლე — 2,5–3 სმ; განკვეთილობის ნიშნები არ ახლავს. ქარაგმის ნიშნად ნახმარია კლაკნილი, კიდურწერტილოვანი განივი ხაზი. დამწერლობა კიდურწერტილოვანია, თარიღდება შინაარსისა და პალეოგრაფიული ნიშნების მიხედვით. წარწერაში მოხსენიებული არიან თამარ მეფე და მისი ძე გიორგი IV (ლაშა-გიორგი). ამ უკანასკნელის მეფედ იხსენიება მიუთითებს, რომ წარწერა შესრულებულია თამარისა და გიორგის თანამოსაყდრეობის პერიოდში. თამარისა და გიორგის შემდეგ იერარქიული თანმიმდევრობით დასახელებული არიან სამეფოს უმაღლესი მოხელეები: 1. ჭყონდიდელ-მწიგნობართუხუცესი (სახელის გარეშე); 2. ამირსპასალარი ზაქარია მხარგრძელი; 3. მანდატურთუხუცესი შალვა ახალციხელი; 4. მეჭურჭლეთუხუცესი ოვსიყმა; 5. მსახურთუხუცესი ვაჩე. ბოლოს, წარწერაში მოხსენიებული არიან ძეგლის დადგმის მოთავე ჯალაბა და ოსტატი სანობას ძე ინა.
This article uses material from the Wikipedia ქართული article გუნიაყალას წარწერა, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). შინაარსი წარმოდგენილია შემდეგი ლიცენზიით (თუ სხვა არ არის მითითებული): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ქართული (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.