ჩვეულებრივი წიწკანა
ჩვეულებრივი წიწკანა, ან უბრალოდ წიწკანა (ლათ.
| ჩვეულებრივი წიწკანა | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| ლათინური სახელი | |||||||||||||||
| Cyanistes caeruleus (Linnaeus, 1758) | |||||||||||||||
| სინონიმები | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| დაცვის სტატუსი | |||||||||||||||
 IUCN 3.1 Least Concern : 103761667 | |||||||||||||||
| გავრცელება | |||||||||||||||
 ჩვეულებრივი წიწკანა Cyanistes teneriffae, რომლის სტატუსი საკამათოა | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
შეფერილობისა და ზომების დიდი გეოგრაფიული ცვალებადობის გამო ცნობილია მისი 15-მდე ქვესახეობა. მისი სხეულის სიგრძეა 11–14 სმ, მასა ჩვეულებრივ 9–11 გ. ნისკარტი და ბოლო მოკლეა. ფრთებისა და ბოლოს შეფერილობაში დამახასიათებელია ღია ცისფერი ტონები; აგრეთვე ლაჟვარდოვან-ცისფერი ან მოლურჯო-შავი ლაქა თხემზე, რომელიც გარშემორტყმულია თეთრი ზოლით. თავის გვერდები თეთრია; ნისკარტიდან თვალის გავლით კეფის ქვემო მხარისაკენ გასდევს ვიწრო შავი ზოლი; კისრის ლურჯი და მოცისფრო-შავი ბუმბულები ერწყმის ნიკაპისა და ყელის შავ ლაქას. ზურგი მომწვანოა; მკერდი და გვერდები ყვითელია; მუცლის ცენტრალური ნაწილი თეთრია; მკერდისა და მუცლის შუაში ჩასდევს წარეცხილი მუქი ზოლი, რომელიც მამალს უფრო მცირედ შესამჩნევი აქვს. ახალგაზრდა ფრინველები ფერად მოყვითალო-მომწვანოები არიან, ყელის მუქი ლაქის გარეშე.
ჩვეულებრივი წიწკანა ბინადრობს ევროპის (ჩრდილოეთით ჩ. გ. 65–67°-მდე სკანდინავიაში, ჩ. გ. 58°-მდე ურალში), დასავლეთ ციმბირის სამხრეთი ნაწილის (აღმოსავლეთით ირტიშამდე), კანარის კუნძულების, ჩრდილოეთ აფრიკისა და წინა აზიის მთიანეთების ვაკისა და მთის ტყეებში. ზამთარში ფრინველები არეალის ჩრდილოეთი ნაწილიდან მომთაბარეობენ სამხრეთისაკენ. უპირატესობას ანიჭებს ფართოფოთლოვან და შერეულ ტყეებს, უმთავრესად ჭალისას; გვხვდება ბაღებსა და ქალაქის პარკებში. გვხვდება საქართველოშიც. აფრიკულ ინდივიდებს ზოგიერთი წყარო ცალკე სახეობად (Cyanistes teneriffae) გამოჰყოფს.
ძირითადად იკვებება მცირე ზომის მწერებითა და ობობებით, აგრეთვე ეტანება თესლებსა და კენკრას.
ჩვეულებრივ ბუდობს ფუღუროებში. ბუდეს დედალი აშენებს, დებს 7–14 (ზოგჯერ 16-მდე) კვერცხს; ინკუბაცია 13–15 დღე-ღამე გრძელდება, რა დროსაც მამალი კვებავს კრუხს. არეალის სამხრეთ ნაწილში სეზონზე ორჯერ ბუდობენ.
ლიტერატურა
- Лоскот В. М. Лазоревка // Большая российская энциклопедия. т. 16. — М., 2010. — стр. 608.
სქოლიო
This article uses material from the Wikipedia ქართული article ჩვეულებრივი წიწკანა, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). შინაარსი წარმოდგენილია შემდეგი ლიცენზიით (თუ სხვა არ არის მითითებული): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ქართული (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.