პირველადი სუპი
პირველადი სუპი — ტერმინი, რომელიც შემოიტანა საბჭოთა ბიოლოგმა, ალექსანდრე ოპარინმა 1924 წელს.
მან წამოჭრა თეორია, დედამიწაზე სიცოცხლის წარმოშობაზე გარდაქმნის მეშვეობით, მუდმივი ქიმიური რეაქციების შედეგად, იმ მოლეკულების თანდათანობითი ევოლუციით, რომლებიც შეიცავდნენ ნახშირბადს პირველად სუპში.
პირველადი სუპი სავარაუდოდ არსებობდა დედამიწის პატარა წყალსატევებში 4 მილიარდი წლის წინ. ის შედგებოდა ამინომჟავებისგან, პოლიპეპტიდებისგან, აზოტოვანი ფუძეებისა და ნუკლეოტიდებისგან. ის წარმოიშვა ელექტრონული დამუხტვის შედეგად, დიდი ტემპერატურის და კოსმიური დასხივებისგან. ამასთან გასათვალისწინებელია ის ფაქტორი, რომ დედამიწის ატმოსფერო არ შეიცავდა ჟანგბადს.
1923 წელს მეცნიერმა ივარაუდა, რომ პირველყოფილი დედამიწის პირობებში, ორგანული ნივთიერებები წარმოიქმნებოდნენ უმარტივესი ნაერთებისგან — ამიაკისგან, მეთანისგან, წყალბადისა და წყლისგან.
ასეთი გარდაქმნებისთვის საკმარისი ენერგიის წყაროს, სავარაუდოდ, ულტრაიისფერი გამოსხივება ან ხშირი ელექტრული განმუხტვა ანუ ელვა წარმოადგენდა. შესაძლებელია, ეს ორგანული ნივთიერებები დროდადრო გროვდებოდნენ უძველეს ოკეანეში, წარმოქმნიდნენ პირველად თხევად მასას — სუპს, რომელშიც ჩაისახა სიცოცხლე.
ოპარინის ჰიპოთეზის თანახმად, პირველად სუპში ცილების ძაფისებრ მოლეკულებს შეეძლოთ დახვეულიყვნენ ბურთებივით, „შეწებებულიყვნენ“ ერთმანეთთან და გადიდებულიყვნენ. ამის მეშვეობით, ისინი გამძლეები ხდებოდნენ შემოტევების გამანადგურებელი მოქმედებისგან და ულტრაიისფერი გამოსხივებისგან. დაახლოებით ისე იყო, ლანგარზე რომ გატეხილი თერმომეტრიდან ვერცხლისწყალი დავასხათ: მრავალი პატარა ბურთულებად დაშლილი ვერცხლისწყალი იკვრებოდა საჩქაროდ უფრო დიდ ბურთულებად, ხოლო შემდეგ ერთ დიდ ბურთად.
ცილოვანი „ბურთულები“ პირველყოფილ სუპში იზიდავდნენ თავისკენ, აკავშირებდნენ წყლის და ცხიმების მოლეკულებს. ცხიმები თავსდებოდნენ ცილოვანი სხეულების ზედაპირზე. მათი სტრუქტურა უჯრედულ მემბრანას წამოგავდა. ამ პროცესს ოპარინი ეძახდა კოაცერვაციას, ხოლო მიღებულ სხეულებს — კოაცერვანტებს. დროთა განმავლობაში, კოაცერვანტები შთანთქავდნენ მათ გარშემომყოფი ნაერთების ახალ ნაწილებს, მათი სტრუქტურა რთულდებოდა მანამ, სანამ არ გარდაიქმნენ ძალიან პრიმიტიულ, მაგრამ უკვე ცოცხალ ორგანიზმებად.
რესურსები ინტერნეტში
- როგორ ჩაისახა სიცოცხლე დაარქივებული 2014-09-02 საიტზე Wayback Machine. (რუსული)
This article uses material from the Wikipedia ქართული article პირველადი სუპი, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). შინაარსი წარმოდგენილია შემდეგი ლიცენზიით (თუ სხვა არ არის მითითებული): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ქართული (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.