ზოლიანი დელფინი

ზოლიანი დელფინი კარგადაა შესწავლილი და მთელი მსოფლიოს მასშტაბით ზომიერი სარტყლებისა და ტროპიკების წყლებში ბინადრობს. მიეკუთვნება ოკეანის დელფინებს.

ზოლიანი დელფინი Stenella-ს გვარის 5 სახეობას შორის ერთ-ერთია. ბოლო კვლევების თანახმად (LeDuc et al. (1999)), Stenella-ს გვარი ბუნებრივი ჯგუფი არ არის. ამ კვლევის მიხედვით, ზოლიანი დელფინის ყველაზე ახლობელი სახელობებია: კლიმინის დელფინი, ჩვეულებრივი დელფინები, ატლანტიკური ლაქებიანი დელფინი და ინდო-წყნაროკეანური ბოთლცხვირა დელფინი, რომელიც თავდაპირველად ბოთლცხვირა დელფინის სუბსახეობად მიიჩნეოდა. ზოლიანი დელფინი პირველად 1833 წელს ფრანც მეიენმა აღწერა.

ზოლიან დელფინს ისეთივე ზომა და ფორმა აქვს, როგორც მსგავს პირობებში ბინადარ სხვა დელფინებს ( პანტროპიკული ლაქებიიანი დელფინი, ატლანტიკური ლაქებიანი დელფინი, კლიმინის დელფინი). გარდა ამისა, მისი შეფერილობა საკმაოდ განსხვავებულია და ზღვაში ადვილად შესამჩნევს ხდის. ქვედა ნაწილი ლურჯი, თეთრი ან ვარდისფერი აქვს. ახალშობილი ზოლიანი დელფინები დაახლოებით 10 კილოგრამს იწონიან და 1 მეტრის სიგრძის არიან. ზრდასრული ზოლიანი დელფინები 2.4 მეტრის სიგრძის (მდედრები) ან 2.6 მეტრი სიგრძის (მამრები) არიან და 150 კგ-ს (მდედრები) ან 160 კგ-ს (მამრები) იწონიან. ხმელთაშუაზღვისპირეთში მდედრები სექსუალურად 12 წლის ასაკში მწიფდებიან, ხოლო წყნარ ოკეანეში 7-9 წლის ასაკში. ცოცხლობენ 55-60 წელს. ორსულობის პერიოდი 12 თვეს გრძელდება, ხოლო მშობიარობას შორის პერიოდი 3-4 წელს.

ამ გვარის სხვა დელფინების მსგავსად ზოლიანი დელფინები დიდ ჯგუფებად ცხოვრობენ, რომელთა რაოდენობაც ათასამდე ინდივიდს მოიცავს. ხმელთაშუაზღვისპირეთსა და ატლანტის ოკეანეში უფრო მცირე ჯგუფებიც იქმნება. ზოლიანი დელფინები ჩვეულებრივ დელფინებთან ერთადაც ცხოვრობენ. ზოლიან დელფინი აკრობატია - ხშირად ხტება წყლის ზედაპირზე. იკვებება ღია წყლის პატარა თევზებითა და კალმარებით.

 

ზოლიანი დელფინი ზომიერ და ტროპიკულ სარტყლებში სანაპიროსგან მოშორებით ბინადრობს. უხვად ბინადრობს ჩრდილოეთისა და სამხრეთ ატლანტიკურ ოკეანეებში, ხმელთაშუა ზღვაში (მათშორის მარმარილოს ზღვაში) და მექსიკის ყურეში, ინდოეთის ოკეანესა და წყნარ ოკეანეში. უხეშად რომ ვთქვათ, ზოლიანი დელფინები ჩრდ. მეორმოცე პარალელიდან სამხრეთით 30-ე პარალელამდე ბინადრობენ. ბინადრობენ 10-დან 26°C-მდე ტემპერატურის წყლებში, საშუალოდ 18-22°C ტემპერატურის წყლებში. წყნარი ოკეანის დასავლეთ ნაწილში, სადაც აღნიშნული სახეობები კარგად შეისწავლება, გამორჩეული მიგრაციული ნიმუშები ფიქსირდება. სხვა სივრცეებში მსგავსი ნიმუშები არ გვხვდება. ზოლიანი დელფინების მთლიანი პოპულაცია ორ მილიონს აღემატება. 2017 წელს ზოლიანი დელფინი ყველაზე სამხრეთით ახალი ზელანდიის სამხრეთით, დანიდინთან შენიშნეს.

ზრდასრული ზოლიანი დელფინები თევზებით, კალმარებით, რვაფეხებით, პლანქტონებითა და სხვა კიბოსნაირებით იკვებება. ხმელთაშუაზღვისპირეთის ზოლიანი დელფინები ძირითადად თავფეხიანებით იკვებებიან, ხოლო ჩრდილო-აღმოსავლეთ ატლანტიკის ზოლიანი დელფინები თევზებით ხშირად კი ვირთევზებით. საკვების მოსაპოვებლად 700 მეტრის სიღმეზე ჩასვლა შეუძლიათ.

• LeDuc, R.G., W.F. Perrin and A.E. Dizon (1999). Phylogenetic relationships among the delphinid cetaceans based on full cytochrome b sequences. Marine Mammal Science, vol. 15, no. 3:619-648.
• Striped Dolphin by Frederick I. Archer II in Encyclopedia of Marine Mammals pp. 1201–1203. ISBN 978-0-12-551340-1
• Eds. C.Michael Hogan and C.J.Cleveland. 2011. Striped dolphin. Encyclopedia of Earth with content partner EOL, National Council for Science and Environment, Washington, DC
• Whales Dolphins and Porpoises, Mark Carwardine, Dorling Kindersley Handbooks, ISBN 0-7513-2781-6
• National Audubon Society Guide to Marine Mammals of the World, Reeves, Stewart, Clapham and Powell, ISBN 0-375-41141-0

• ARKive - images and movies of the striped dolphin (Stenella coeruleoalba)
• Whale and Dolphin Conservation Society
• Whale Trackers - An online documentary series about whales, dolphins and porpoises.