Si Rita Dolores Moreno (namundag, Rosa Dolores Alverío; Desyembre 11, 1931) sarong Puerto Rican-Amerikanong aktres, parabayle, asin parakanta.
An karera niya naglawig nang pitong polong taon; sa mga maonabihan na trabaho niya iyo an papel niya pagsuporta sa mga pelikulang musikal na The King and I asin an West Side Story. Siring man may papel siya sa laog nin pitong taon (1971-77) sa pang-aking programang telebisyon na The Electric Company na sarong seryeng pasali. Si Moreno saro sa doseng artistang ginana an apat na mayor na mga premyo sa lantad nin Amerikanong entertainment (EGOT): Oscar (1962), Emmy (1977, 1978), Grammy 1972) asin Tony (1975). Siya man an saro sa 23 katawo na nagkamit kan inapod na Triple Crown of Acting ta nakua niya an Academy, Emmy asin Tony na papremyo. Laen pa kaini, siya naduholan ni Presidente George Bush kan pinakahalangkaw na onra para sa sarong sibilyan, an Presidential Medal of Freedom. Siya an pinakaenot na Latinang aktres nakasikwit nin Oscar.
Rita Moreno | |
---|---|
Rita Moreno (2011) | |
Kamundagan | Rosa Dolores Alverío Desyembre 11, 1931 Humacao, Puerto Rico, U.S. |
Nasyunalidad | Puerto Rican-Amerikano |
Trabaho | Aktres, parakanta, parabayle |
Mga taon na aktibo | 1943–presente |
Agom | Leonard Gordon, ikinasal,1965; nagadan, 2010 |
Mga aki | 1 (Fernanda Gordon) |
Si Moreno namundag sa pangaran na Rosa Dolores Alverío sa Humacao, Puerto Rico, sa mag'agom na Rosa María (née Marcano), sarong paratahi, asin Francisco José "Paco" Alverío, sarong paraoma. Dati siya ginahaan na "Rosita". Siya nagdakula sa lugar na Juncos asin inaki siya kan saiyang ina kan ini may edad pa sanang 17. An ina niya pinagmarhay na maghubo' sa Nweba York kan 1936 alagad dai kaiba an tugang niyang lalaking si Francisco. Dangan kaidto si Rita pinaghinako' na an apelyido kan saiyang kunyado, si Edward Moreno, an ikaduwang agom kan ina niya..
Kan 1945, sa edad na 13, nag-debut siya sa Broadway sa Skydrift. Enot niyang pasali sa kurtinang pirak iyo duman sa So Young, So Bad (1950). Dangan nagluwas siya sa sunod-sunod na pelikulang maoonabihan arog kan si musikal na Singin' in the Rain (1952) asin The King and I (1956) kun saen siya nagpapel bilang starlet sa enot asin oripon sa huri. Mga enot niyang taon sa karera medyo nadipisilan siya ta dakul na studio gusto siya ikaag sa mga papel na etniko o bilang sexpot. Kan 1961 nagngata siyang maghugot bako huli sa pagkadisganar sa karera kundi huli sa maribok asin guromon na relasyon niya ki Marlon Brando, alagad kan taon na iyan nanotahan siyang magayon an saiyang pagpapel bilang tampalasan na Anita sa West Side Story. An pag'akto niya igdi na nagpahiling siyang maliksing pagbabayle nagguno para saiya kan si Academy award para sa best supporting actress. An drama musikal pigngaranan na pinakamahusay na pelikula. Mga iba pang pelikula niya iyo an Summer and Smoke (1961), Carnal Knowledge (1971), asin Slums of Beverrly Hills (1998). Sa Broadway padagos siya nagiimbwelto asin kan 1975 iyo an ginana niya an Tony sa portrayal niya bilang Googie Gomez sa the Ritz. Sa entablado iba pa niyang maonabihan na papel iyo idtong sa The Odd Couple (1985-86), pagpabalik kan idtong Neil Simon play alagad tampok mga babaeng bida. Kan 2011 siya nagtampok sa Rita Moreno: Life Without Makeup na pigkawat sa California asin nahiling na gayo an saiyang sili-sili nang pag'uugali.
Parati man siyang magluwas sa telebisyon. Poon 1971 sundo 1977, siya nag'akto sa pang-aking pang-edukasyon na serye, The Electric Company. Kan 1972, nasikwit niya an Grammy para sa trabaho niya sa album kaini. Yaon man siya nagpapel sa The Muppet Show kan 1977 kun saen nakasikwit siya kan 1977 nin Emmy. Huli sa gawad na iyan, nagin siyang ikaduwang babae asin ikatolong persona makakua nin inapod na EGOT; amay pa nakua man an siring ni Helen Hayes. Kan 1978, si Moreno nakua niya an ikaduwang Emmy para sa paghingoa duman sa The Rockford Files. Dangan nagluwas siya bilang sarong madre sa drama sa preso na Oz (1997-2003), asin may mga papel siya bilang bisita sa magkapirang mga serye kaiba na diyan an The Golden Girls, Miami Vice, Murphy Brown, asin Ugly Betty.
Si Moreno naagom si Leonard Gordon kan 1965 kun kiisay siya igwang sarong aki, si Fernanda Gordon. Nagadan an agom niya kan 2010. Alagad, si Moreno hararom na namoot na gayo sa aktor na si Marlon Brando asin nagkaigwang walong taon na relasyon igdi na pabalik-balik, asin nagngata na maghugot kan 1960 huli sa depression na namate kan napirit siyang ipa-awas an binabados niya ki Brando ta an huri iyo an gusto.
Kan 2013, si Moreno nagsurat kan saiyang autobiograpiya, titulado: Rita Moreno.
Mga premyo asin onra iginawad sa saiya:
Taon | Titulo | Papel | Notes |
---|---|---|---|
1950 | So Young So Bad | Dolores Guererro | Credited as Rosita Moreno |
1950 | The Toast of New Orleans | Tina | |
1950 | Pagan Love Song | Terru | |
1952 | The Ring | Lucy Gomez | |
1952 | Singin' in the Rain | Zelda Zanders | |
1952 | The Fabulous Senorita | Manuela Rodríguez | |
1952 | Cattle Town | Queli | |
1953 | Fort Vengeance | Bridget Fitzgibbon | |
1953 | Ma and Pa Kettle on Vacation | Soubrette | Uncredited |
1953 | Latin Lovers | Christina | |
1953 | El Alaméin | Jara | |
1954 | Jivaro | Maria | |
1954 | The Yellow Tomahawk | Honey Bear | |
1954 | Garden of Evil | Cantina Singer | |
1955 | Untamed | Julia | |
1955 | Seven Cities of Gold | Ula | |
1956 | The Lieutenant Wore Skirts | Sandra Roberts | |
1956 | The King and I | Tuptim | |
1956 | The Vagabond King | Huguette | |
1957 | The Deerslayer | Hetty Hutter | |
1960 | This Rebel Breed | Lola Montalvo | |
1961 | West Side Story | Anita |
|
1961 | Summer and Smoke | Rosa Zacharias | |
1963 | Cry of Battle | Sisa | |
1968 | The Night of the Following Day | Vi | |
1969 | Popi | Lupe | |
1969 | Marlowe | Dolores Gonzáles | |
1971 | Carnal Knowledge | Louise | |
1976 | The Ritz | Googie Gomez |
|
1977 | Voodoo Passion | ||
1978 | The Boss' Son | Esther Rose | |
1979 | Anatomy of a Seduction | Nina | TV film |
1980 | Happy Birthday, Gemini | Lucille Pompi | |
1981 | The Four Seasons | Claudia Zimmer | |
1991 | Age Isn't Everything | Rita | |
1993 | Italian Movie | Isabella | |
1994 | I Like It Like That | Rosaria Linares | |
1995 | Carmen Miranda: Bananas is My Business | Herself | Dokumentaryo |
1995 | Angus | Madame Rulenska | |
1998 | Slums of Beverly Hills | Belle Abromowitz | Nominated—ALMA Award for Outstanding Actress in a Feature Film in a Crossover Role |
1999 | Carlo's Wake | Angela Torello | |
1999 | The Puerto Ricans: Our American Story | Siya mansana | Dokumentaryo |
2000 | Blue Moon | Maggie | |
2001 | Piñero | Miguel's Mother | |
2003 | Casa de los Babys | Señora Muñoz | |
2003 | Scooby-Doo! and the Monster of Mexico | Dona Dolores and Woman #3 (voice) | |
2003 | Beyond Borders: John Sayles in Mexico | Siya mansana | Dokumentaryo |
2004 | King of the Corner | Inez | |
2006 | Play It By Ear | Ruth | |
2014 | Rio 2 | Mimi (voice) | |
2014 | Six Dance Lessons in Six Weeks | Ida Barks |
This article uses material from the Wikipedia Bikol article Rita Moreno, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Content is available under CC BY-SA 4.0 unless otherwise noted. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Bikol (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.