Շարլ Տը Կոլ

Շարլ տը Կոլ ֆրանսերէն՝ Charles de Gaulle
Ծննդեան անուն	ֆրանսերէն՝ Charles André Joseph Marie de Gaulle
Նաեւ յայտնի է իբրեւ	Charles de Lugale
Ծնած է	22 Նոյեմբեր 1890
Ծննդավայր	Լիլ
Մահացած է	9 Նոյեմբեր 1970
Մահուան վայր	Կոլոմբե լե Դյոզ Էգլիզ[2][3][…]
Քաղաքացիութիւն	Ֆրանսա
Մայրենի լեզու	Ֆրանսերէն
Կրօնք	Կաթոլիկութիւն
Ուսումնավայր	Հատուկ Ռազմական Դպրոց Սեն Սիր? Փարիզի Ստանիսլասի քոլեջ? École supérieure de guerre?
Ազդուած է	Անրի Ֆիլիպ Պետեն? եւ Charles Maurras?
Երկեր/Գլխաւոր գործ	Mémoires de guerre?
Մասնագիտութիւն	պետական գործիչ, յուշագրող, ռազմական տեսաբան, սպայ, քաղաքական գործիչ
Վարած պաշտօններ	Ֆրանսայի Հանրապետութեան նախագահ, Ֆրանսիայի նախարարների խորհրդի նախագահ?, president of the Provisional Government of the French Republic?, Անտորայի Ֆրանսացի Փոխ Իշխան, Անտորայի Ֆրանսացի Փոխ Իշխան, կազմակերպութեան նախագահ եւ Minister of National Defence?
Անդամութիւն	Ordre Nouveau?[4]
Կուսակցութիւն	Դեմոկրատներու Միութիւն յանուն Հանրապետութեան եւ Ֆրանսիայի ժողովրդի հանրահավաք?
Ամուսին	Իվոն տը Կոլ
Ծնողներ	հայր՝ Անրի դը Գոլ?, մայր՝ Ժաննա Մելո?
Երեխաներ	Anne de Gaulle?, Philippe de Gaulle?[5] եւ Élisabeth de Gaulle?
Ստորագրութիւն

Երկրորդ աշխարհամարտի ժամանակ չհամաձայնեցաւ Ֆրանսայի անձնատուր ըլլալ, հեռացաւ Լոնտոն եւ կազմակերպեց «Ազատ Ֆրանսա» դիմադրութեան շարժումը: Մեծ Բրիտանիան, յետագային նաեւ` ԱՄՆ-ը ու ԽՍՀՄ-ը ճանչցան անոր «Վտարանդի կառավարութիւն»-ը:

Ֆրանսայի ազատագրումէն ետք՝ 1944-1946-ին, ղեկավարած է ժամանակաւոր կառավարութիւնը: Երկու անգամ ընտրուած է նախագահ: Ընդունած է նոր սահմանադրութիւն, զարկ տուած տնտեսութեան, բարձրացուցած երկրի միջազգային հեղինակութիւնը:

Ոչ մէկ նախագահի նկատմամբ այդքան մահափորձ չէ կատարուած, որքան՝ տը Կոլի: Անոր հանդէպ կազմակերպուած է 30 մահափորձ, եւ ամէն անգամ այդ «յաջողակ սատանայ»-ն կը յաջողէր անվնաս մնալ: Ամենաաղմկոտ մահափորձը 1962 Օգոստոսին էր։ Ինքնաշարժի վրայ, ուր նստած էին զօրավարն ու անոր տիկինը, կրակ բացած են 15 ինքնաձիգաւոր: Հանելուկ է, թէ ամուսինները ինչպէս ողջ մնացած էին: Բայց տը Կոլ ոչ այնքան մահափորձի փաստէն վրդոված էր (ան արդէն վարժուած էր անոնց եւ կը համարէր նախագահութեան անխուսափելի մասը), որքան այն բանէն, որ աւազակախումբի ղեկավարը` ֆրանսական բանակի փոխգնդապետ Պասդիէն Դիէրին, վրիպած էր։ Անոր բանակի պաշտօնաթող սպան կրակել չէր գիտեր: Տը Կոլ անձամբ ստորագրեց անոր մահապատիժին դատավճիռը:

 

Տը Կոլի քաղաքական գործունէութիւնը աւարտեցաւ 1969-ին, երբ ծերակոյտի վերակառուցման եւ երկրի վարչատարածքային կառուցուածքի բարեփոխման համար, իր իսկ նախաձեռնած հանրաքուէին ձախողեցաւ: Տը Կոլ՝ առանց վարանելու, հրաժարական տուաւ եւ վերջնայանապէս հեռացաւ քաղաքական ասպարէզէն, որմէ մէկ տարի ետք, 1970-ի Նոյեմբեր 9-ին, Գոլոմպէ լէ Տէոզ Էկլիզ գիւղին մէջ, թղթախաղի պահուն։

Փարիզի մէջ, զօրավար Շարլ տը Կոլի անունով հրապարակ կայ: