Համաս

Համասը հիմնուած է 1987 թուականին, Դեկտեմբեր 14-ին՝ Առաջին Ինթիֆատայիի տարիներին, Պաղեստինի Գազա քաղաքում երկու խմբաւորումների՝ «Մուսուլման եղբայրների» պաղեստինեան թեւի եւ «Պաղեստինի Իսլամական Ջիհադի» հիմքի վրա (պաշտոնապես գրանցուած՝ որպէս մշակութային-լուսաւորչական եւ բարեգործական կազմակերպութիւններ) Աբդել Ազիզ առ-Ռանտիսսիյի եւ շեյխ Ահմեդ Յասինի կողմից, ով հռչակած էր, որ ցանկացած հրեաի կարելի է համարել ռազմական օկուպանտ եւ իրենց պարտականութիւնն եւ ստրատեգիական նպատակն է ազատագրել Պաղեստինը վերգրավելով Իսրաելը ամբողջութեամբ եւ հաստատել պաղեստինեան իսլամական պետութիւն ծովից մինչեւ Հորդանան։ Ինչպես հայտարարած էր շեյխ Յասինը, հրեական գերիշխանութեան ազատագրումից հետo Պաղեստինը կդառնա արաբական եւ մուսուլմանական աշխարհի կեդրոնը։

Ինքնասպանների միջոցով ահաբեկչական ակտերից եւ ռմբակոծումներից բացի (հրեա զինւորների եւ քաղաքացիների վրա) Համասը նաեւ կը վարէ ընդարձակ հասարակական ծրագիրներ եւ դրանով մեծ ժողովրդավարութիւն է ստացած Պաղեստինում՝ կառուցելով հիւանդանոցներ, ուսումնական հաստատութիւններ, գրադարաններ եւ այլն։ Արեւմտեան ափում եւ Գազայում։ Համասի քաղաքական թեւը կը շահէ բազմաթիվ ընտրութիւններ Գազայում, Քալքիլյայում եւ Նաբլուսում։ 2006 թուականի հունվարին, Համասը կը շահէ Պաղեստինեան խորհրդարանական ընտրությիւնները, ստանալով 76 աթոռ 132-ի վրա, իսկ նախորդ իշխող կուսակցութիւնը Ֆաթահն՝ 43 աթոռ։ Համասի հաղթանակից իվեր, կոնֆլիկտ կը ծագէ Համասի եւ Ֆաթահի միջեւ։ 2007 թուականի հունիսին Գազայի մարտից հետօ, ուր Համասը զենքի ուժով կը գրաւէ Գազան, Ֆաթահն դուրս կը մղէ ընտրուած Համասի պաշտոնեաներին Պաղեստինեան Ազգային Իշխանութիւնից՝ Արեւմտեան ափում, փոխարինելով այլ անդամներով։ Այս գործողութիւնը կը դիտարկւի պաղեստինցի եւ այլ մտաւորականների կողմէն իբրեւ հակաօրինական։ 2007 թուականի հունիսի 18-ին, Պաղեստինեան նախագահ եւ Ֆաթահի անդամ Մահմուդ Աբաս օրենքից դուրս կ՛յայտարարէ Համասը հրամանագրով։

Համասը ճանաչուած է իբրեւ ահաբեկչական կազմակերպութիւն ԱՄՆ-ի, Կանադաի, ԵՄ-ի, Իսրայելի եւ Ճապոնիաի կողմէն։