วอลต์ ดิสนีย์

1901 - 15 ธันวาคม ค.ศ. 1966) เป็นนักสร้างแอนิเมชัน ผู้ผลิตภาพยนตร์ และนักธุรกิจชาวอเมริกัน ในฐานะผู้บุกเบิกอุตสาหกรรมแอนิเมชันในอเมริกา เขาแนะนำการพัฒนาหลายอย่างในการผลิตการ์ตูน ในฐานะผู้อำนวยการสร้างภาพยนตร์นั้น ได้รับรางวัลออสการ์เป็นส่วนใหญ่ที่ได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงโดยบุคคล เขาได้รับรางวัลลูกโลกทองคำสาขาพิเศษสองรางวัลและรางวัลเอมมี ท่ามกลางรางวัลเกียรติยศอื่น ๆ ภาพยนตร์ของเขาหลายเรื่องได้รับการขึ้นทะเบียนภาพยนตร์แห่งชาติโดยหอสมุดรัฐสภา และบางเรื่องยังได้รับการเสนอชื่อให้เป็นภาพยนตร์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีมาโดยสถาบันภาพยนตร์อเมริกัน

วอลต์ ดิสนีย์
ดิสนีย์ ค.ศ. 1946
เกิด	วอลเตอร์ อีเลียส ดิสนีย์ 5 ธันวาคม ค.ศ. 1901(1901-12-05) ชิคาโก รัฐอิลลินอย สหรัฐ
เสียชีวิต	15 ธันวาคม ค.ศ. 1966(1966-12-15) (65 ปี) เบอร์แบงก์ รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐ
ที่ฝังศพ	ฟอเรสต์ลอนเมมโมเรียลพาร์ก เกล็นเดล รัฐแคลิฟอร์เนีย
อาชีพ	นักสร้างแอนิเมชัน ผู้ผลิตภาพยนตร์ นักพากย์ นักธุรกิจ
ตำแหน่ง	ประธานบริษัทเดอะวอลต์ดิสนีย์
คู่สมรส	ลิเลียน ดิสนีย์ (สมรส 1925)
บุตร	2, รวมถึงไดแอน ดิสนีย์ มิลเลอร์
ญาติ	ครอบครัวดิสนีย์
รางวัล	26 รางวัลออสการ์ 3 รางวัลลูกโลกทองคำ 1 รางวัลเอมมี
ลายมือชื่อ

ดิสนีย์เกิดที่ชิคาโกในปี ค.ศ. 1901 โดยเริ่มมีความสนใจในการวาดภาพตั้งแต่แรกเริ่ม เขาเข้าเรียนวิชาศิลปะตั้งแต่ยังเป็นเด็ก และได้งานเป็นนักวาดภาพประกอบเชิงการค้าตั้งแต่อายุ 18 ปี เขาย้ายไปรัฐแคลิฟอร์เนียในช่วงต้นทศวรรษ 1920 และก่อตั้งดิสนีย์บราเธอส์สตูดิโอ (ปัจจุบันคือบริษัทเดอะวอลต์ดิสนีย์) ร่วมกับรอยพี่ชายของเขา เขาได้พัฒนาตัวละครมิกกี้ เมาส์ ร่วมกับอับบ์ ไอเวิร์กส ในปี ค.ศ. 1928 ซึ่งถือเป็นความสำเร็จที่ได้รับความนิยมอย่างสูงเป็นครั้งแรกของเขา เขายังเป็นผู้ให้เสียงในผลงานการสร้างสรรค์ของเขาในช่วงแรก ๆ เมื่อสตูดิโอได้เติบโตขึ้น เขาก็ชอบผจญภัยมากขึ้น โดยนำเสนอเสียงที่ซิงโครไนซ์ เทคนิคคัลเลอร์สามแถบสี การ์ตูนขนาดยาว และการพัฒนาด้านเทคนิคในกล้อง ผลลัพธ์ที่เห็นในภาพยนตร์เช่น สโนว์ไวท์กับคนแคระทั้งเจ็ด (1937), พินอคคิโอ, แฟนเทเชีย (ทั้งสองในปี 1940), ดัมโบ้ (1941) และกวางน้อย...แบมบี้ (1942) ทำให้การพัฒนาภาพยนตร์แอนิเมชันได้ก้าวหน้ายิ่งขึ้น ภาพยนตร์แอนิเมชันและภาพยนตร์ฉบับคนแสดงเรื่องใหม่ตามมาหลังสงครามโลกครั้งที่สอง รวมถึงภาพยนตร์ที่ประสบความสำเร็จอย่างล้นหลามอย่าง ซินเดอเรลล่า (1950), เจ้าหญิงนิทรา (1959) และแมรี่ ป๊อปปินส์ (1964) ซึ่งเรื่องสุดท้ายที่กล่าวมานั้นได้รับรางวัลออสการ์ถึงห้ารางวัล

ในช่วงคริสต์ทศวรรษ 1950 ดิสนีย์ได้ทำการขยายเข้าสู่อุตสาหกรรมสวนสนุก และในเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 1955 เขาได้เปิดสวนสนุกดิสนีย์แลนด์ในเมืองแอนะไฮม์ รัฐแคลิฟอร์เนีย เพื่อให้ทุนแก่โครงการนี้ เขาจึงกระจายการลงทุนไปเป็นรายการโทรทัศน์ เช่น วอลต์ดิสนีย์ดิสนีย์แลนด์ และเดอะมิกกีเมาส์คลับ เขายังมีส่วนร่วมในการวางแผนงานมอสโกแฟร์ ค.ศ. 1959, โอลิมปิกฤดูหนาว ค.ศ. 1960 และงานนิวยอร์กเวิลด์แฟร์ ค.ศ. 1964 ในปี ค.ศ. 1965 เขาได้เริ่มพัฒนาสวนสนุกอีกแห่งในชื่อดิสนีย์เวิลด์ ซึ่งมีหัวใจสำคัญของการเป็นเมืองรูปแบบใหม่ นั่นคือ "ชุมชนต้นแบบทดลองแห่งอนาคต" (เอ็ปคอต) ดิสนีย์เป็นนักสูบบุหรี่จัดในตลอดชีวิตของเขา และเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งปอดในเดือนธันวาคม ค.ศ. 1966 ก่อนที่สวนสนุกหรือโครงการเอ็ปคอตจะแล้วเสร็จ

ดิสนีย์มีนิสัยเป็นคนขี้อาย ไม่เห็นคุณค่าในตัวเอง และไม่มั่นคงในที่ส่วนตัว แต่กลับรับเอาบุคลิกที่อบอุ่นและเข้ากับคนอื่นได้ง่าย เขามีมาตรฐานสูงและความคาดหวังสูงจากคนที่เขาทำงานด้วย แม้ว่าจะมีข้อกล่าวหาว่าเขาเหยียดเชื้อชาติหรือต่อต้านชาวยิว แต่ก็มีข้อโต้แย้งจากหลายคนที่รู้จักเขา ประวัติศาสตร์ของดิสนีย์มีมุมมองที่หลากหลาย ตั้งแต่มุมมองของเขาในฐานะผู้ส่งมอบคุณค่าความรักชาติที่อบอุ่น ไปจนถึงการเป็นตัวแทนของลัทธิจักรวรรดินิยมอเมริกา ดิสนีย์ได้รับการยกย่องอย่างกว้างขวางว่าเป็นหนึ่งในบุคคลที่มีอิทธิพลมากที่สุดแห่งศตวรรษที่ 20 โดยยังคงมีบทบาทสำคัญในประวัติศาสตร์แอนิเมชันและประวัติศาสตร์วัฒนธรรมของสหรัฐ ซึ่งเขาได้รับการยอมรับว่าเป็นสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมประจำชาติ ผลงานภาพยนตร์ของเขายังคงได้รับการฉายและดัดแปลงอย่างต่อเนื่อง สวนสนุกดิสนีย์มีขนาดและจำนวนเพิ่มขึ้นเพื่อดึงดูดผู้เข้าชมในหลายประเทศ และบริษัทของเขาได้เติบโตขึ้นจนกลายเป็นหนึ่งในกลุ่มบริษัทสื่อและความบันเทิงที่ใหญ่ที่สุดในโลก

มุมมองของดิสนีย์และผลงานของเขาเปลี่ยนแปลงไปตลอดหลายทศวรรษ และมีความคิดเห็นที่แตกขั้วกัน มาร์ก แลงเกอร์ ในอเมริกันดิกชินนารีออฟเนชันแนลไบโอกราฟี เขียนว่า "การประเมินก่อนหน้านี้ของดิสนีย์ยกย่องเขาว่าเป็นผู้รักชาติ ศิลปินพื้นบ้าน และผู้เผยแพร่วัฒนธรรม ไม่นานมานี้ ดิสนีย์ได้รับการยกย่องว่าเป็นกระบวนทัศน์ของลัทธิจักรวรรดินิยมและโมหาคติ ตลอดจนเป็นผู้ที่ละทิ้งวัฒนธรรม" สตีเวน วัตต์สเขียนว่าบางคนประณามดิสนีย์ "ในฐานะผู้บิดเบือนสูตรทางวัฒนธรรมและการค้าอย่างเหยียดหยาม" ในขณะที่พีบีเอสบันทึกว่านักวิจารณ์ได้กล่าวถึงงานของเขาเพราะ "เบื้องหน้าอันเรียบเนียนของความรู้สึกนึกคิดและการมองโลกในแง่ดีที่ดื้อรั้น เป็นการเขียนประวัติศาสตร์อเมริกาขึ้นมาใหม่ด้วยความรู้สึกที่ดี"

ดิสนีย์ได้มีการนำเสนอหลายครั้งในผลงานสมมติ เอช. จี. เวลส์ อ้างอิงถึงดิสนีย์ในนวนิยายเรื่อง เดอะโฮลีเตอร์เรอร์ ของเขาในปี ค.ศ. 1938 ซึ่งผู้เผด็จการโลกรุดกลัวว่าโดนัลด์ ดั๊ก จะมีเจตนาจะล้อเลียนเผด็จการ ดิสนีย์แสดงโดยเลน คาริโอในภาพยนตร์ที่สร้างสำหรับโทรทัศน์ในปี ค.ศ. 1995 เรื่อง อะดรีมอิสอะวิสยัวร์ฮาร์ตเมกส์: ดิแอนเน็ตต์ฟูนิเซลโลสตอรี และโดยทอม แฮงส์ในภาพยนตร์ปี ค.ศ. 2013 เรื่อง สุภาพบุรุษนักฝัน โดยในปี ค.ศ. 2001 นักเขียนชาวเยอรมันปีเตอร์ สเตฟาน จังก์ ได้ตีพิมพ์หนังสือ Der König von Amerika (แปล: ราชาแห่งอเมริกา) ซึ่งเป็นผลงานสมมติในช่วงหลายปีต่อมาของดิสนีย์ที่จินตนาการว่าเขาเป็นผู้เหยียดเชื้อชาติที่หิวโหยอำนาจ ในเวลาต่อมานักแต่งเพลงฟิลิป กลาส ได้ดัดแปลงหนังสือเป็นโอเปร่า เดอะเพอร์เฟ็กต์อเมริกา (2013)

นักวิจารณ์หลายคนอธิบายว่าดิสนีย์เป็นสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรม การเสียชีวิตของดิสนีย์ ศาสตราจารย์ด้านวารสารศาสตร์ ราล์ฟ เอส. อิซาร์ด ให้ความเห็นว่าคุณค่าในภาพยนตร์ของดิสนีย์คือสิ่งที่ "ถือว่ามีคุณค่าในสังคมคริสเตียนอเมริกัน" ซึ่งรวมถึง "ความเป็นปัจเจกบุคคล ความเหมาะสม ... ความรักต่อเพื่อนมนุษย์ การเล่นที่ยุติธรรม และความอดทน" ข่าวมรณกรรมของดิสนีย์ในเดอะไทมส์เรียกภาพยนตร์เรื่องนี้ว่า "มีประโยชน์ อบอุ่น และสนุกสนาน ... มีศิลปะที่หาที่เปรียบมิได้และงดงามน่าสัมผัส" นักข่าวบอสลีย์ โครว์เธอร์ ให้เหตุผลว่า "ความสำเร็จของดิสนีย์ในฐานะผู้สร้างความบันเทิงสำหรับสาธารณชนโดยแทบไม่จำกัด และในฐานะผู้ขายสินค้าที่ชาญฉลาดอย่างสูงสามารถนำมาเปรียบเทียบได้กับนักอุตสาหกรรมที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดในประวัติศาสตร์" ผู้สื่อข่าวอลิสแตร์ คุก เรียกดิสนีย์ว่า " โฟล์กพื้นบ้าน ... ปิ๊ด ไพเพอร์แห่งฮอลลีวูด" ในขณะที่เกเบลอร์มองว่าดิสนีย์ "ได้เปลี่ยนโฉมวัฒนธรรมและจิตสำนึกของชาวอเมริกัน" ในอเมริกันดิกชินนารีออฟเนชันแนลไบโอกราฟี แลงเกอร์ได้เขียนไว้ว่า:

ดิสนีย์ยังคงเป็นบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์ของแอนิเมชัน ด้วยนวัตกรรมทางเทคโนโลยีและการเป็นพันธมิตรกับรัฐบาลและบริษัทต่าง ๆ เขาได้เปลี่ยนสตูดิโอเล็ก ๆ ในรูปแบบการสื่อสารเพียงเล็กน้อยให้กลายเป็นยักษ์ใหญ่ในอุตสาหกรรมสันทนาการข้ามชาติ แม้ว่าเขาจะถูกวิพากษ์วิจารณ์ แต่วิสัยทัศน์ของเขาเกี่ยวกับยูโทเปียขององค์กรสมัยใหม่ในฐานะส่วนขยายของค่านิยมดั้งเดิมของอเมริกาอาจได้รับความเปลี่ยนแปลงมากขึ้นในช่วงหลายปีหลังจากการเสียชีวิตของเขา

ในเดือนธันวาคม ค.ศ. 2021 พิพิธภัณฑ์ศิลปะเมโทรโพลิทันในนิวยอร์กได้เปิดนิทรรศการพิเศษเป็นระยะเวลา 3 เดือนเพื่อเป็นเกียรติแก่ดิสนีย์ในหัวข้อ "สร้างแรงบันดาลใจให้กับวอลต์ ดิสนีย์"

• พ.ศ. 2505 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 3 ตริตาภรณ์มงกุฎไทย (ต.ม.)