منطقه شهری منطقهای با ویژگیِ تراکم جمعیتِ انسانیِ بالا و امکاناتِ انسانساختهٔ فراوان در مقایسه با مناطقِ اطرافِ آن است.
مناطق شهری ممکن است یک شهر یا شهرک باشد اما این اصطلاح معمولاً به زیستگاههای انسانیِ با تعاریفِ محدوده روستایی از جمله روستاها و آبادیها گفته نمیشود. یک منطقه شهری، مقداری کوچکتر از منطقهٔ کلانشهری و بخشی از آن است.
جمعیتِ شهری در جهان در سال ۱۹۵۰ تنها ۷۴۶ میلیون نفر بود که در دهههای پس از آن افزایش یافتهاست. در حدود ۷٫۱ میلیارد نفر در زمین زندگی میکنند. در سال ۲۰۰۹، شمارِ مردمِ ساکن در مناطق شهری (۳٫۴۲ میلیارد نفر) از تعداد افرادِ ساکن در مناطقِ روستایی (۳٫۴۱ میلیارد نفر) پیشی گرفته و جهان از روستا نشینی به شهرنشینی روآور شدهاست. این نخستین بار است که بیشترِ جمعیتِ جهان در شهرها زندگی میکنند تا در روستاها.
مناطق شهری با روند شهرنشینی ایجاد شده و توسعه یافتهاند. اندازه گیریِ حدودِ یک منطقه شهری، در تجزیه و تحلیلِ تراکمِ جمعیت و روندِ گسترشِ شهرها و نیز در تعیینِ جمعیتِ شهری و روستایی اهمیت دارد.
یک منطقهٔ کلانشهری میتواند شاملِ نه تنها یک منطقه شهری، بلکه شهرهای حومهٔ آن و شهرهای روی نقشه که به لحاظِ اجتماعی-اقتصادی با هستهٔ مرکزیِ آن شهر رفتوآمد دارند باشد.
تعریفِ رسمیِ این اصلاح و ترکیب در میانِ ملتها کمی با هم متفاوت است. تعریفِ مناطقِ شهری در کشورهای اروپایی معمولاً بر اساسِ زمینهای با کاربریِ شهری است و در آن دامنهٔ فاصلهها در آن معمولاً بیش از ۲۰۰ متر نیست. در این روش، استفاده از تصویربرداری ماهوارهای به جای بلوکهای سرشماری در تعیینِ مرزهای منطقه شهری متداول است. اما در کشورهای کمتر توسعه یافته، افزون بر کاربردِ کاربریِ زمین و تراکم؛ گاهی این شرط را هم در نظر میگیرند که باید بخشِ بزرگی از جمعیت -که به طورِ معمول ۷۵٪ کلِ جمعیت در نظر گرفته میشود- در بخشِ کشاورزی مشغول به کار نباشد.
یک منطقه شهری (فرانسوی: aire urbaine) بر اساسِ اداره ملیِ آمارِ فرانسه، یک هستهٔ توسعه یافتهٔ شهری و مقدارِ فعالیت و رفتوآمد به آن است. هنگامی که این مقدار به تراکمِ بزرگتری میرسد، این واحد به چیزی شبیهِ تعریفِ یک منطقه کلانشهری در ایالات متحده بدل میشود.
در استرالیا، از این مناطق با ترکیبِ مراکز شهری و با خوشههای جمعیتیِ ۱۰۰۰ نفر یا بیشتر و با تراکمِ دسته کمیِ 200/km2 نامبرده و تعریف میشود.
بر طبق کتاب حقایق جهانی:
فهرستها:
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ منطقه شهری موجود است. |
This article uses material from the Wikipedia فارسی article منطقه شهری, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). محتوا تحت CC BY-SA 4.0 در دسترس است مگر خلافش ذکر شده باشد. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki فارسی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.