سایپا شاهین

سایپا شاهین (با نام پیشین رهام و اسم رمز اس‌پی۱۰۰)^[۲] خودروی سواری ساخت شرکت خودروسازی ایرانی، سایپا است. شاهین از پلت‌فرم مشترک با تویوتا بلتا و ولکس سی۳۰ بهره می‌برد.^[۳] و شباهت‌های بسیاری به برلیانس اچ۲۳۰ دارد.^[۴] در این خودرو از موتور تقویت‌شدهٔ سایپا تیبا استفاده شده‌است که البته قطعاتی مانند میل لنگ، بالانسر و آلیاژ موتور در شاهین دچار تغییرات عمده‌ای شده‌اند.

سایپا شاهین G (اس‌پی۱۰۰)
دید کلی
گونه	سواری
شرکت	سایپا
نام‌های دیگر	رهام
تولید	۱۳۹۹ تولید
مدل سال	۱۳۹۹_۱۴۰۰_۱۴۰۱
مونتاژ	تهران، ایران
طراح	سایپا
بدنه و شاسی
کلاس	خودروی کامپکت
شکل بدنه	۴ در سدان
طرح‌بندی	موتور جلو-محور جلو
سکو	پلت‌فرم بی تویوتا
خودروهای وابسته	سایپا آریا
پیشرانه
موتور	۱٫۵ لیتری M15T آی۴ توربو (بنزینی)
قدرت موتور	۱۱۰ اسب بخار (۸۲ کیلووات) ۱۷۸ نیوتن متر (۱۳۱ پوند-فوت) گشتاور
جعبه‌دنده	۵ دندهٔ دستی سی‌وی‌تی[۱]
ابعاد
فاصله بین محورها	۲٬۶۵۰ میلیمتر (۱۰۴٫۳ اینچ)
درازا	۴٬۴۴۶ میلیمتر (۱۷۵٫۰ اینچ)
پهنا	۱٬۷۷۱ میلیمتر (۶۹٫۷ اینچ)
بلندی	۱٬۴۹۰ میلیمتر (۵۸٫۷ اینچ)
وزن خالص	۱٬۲۷۸–۱٬۳۳۰ کیلوگرم (۲٬۸۱۸–۲٬۹۳۲ پوند)

فرمان برقی، رینگ ۱۵ اینچ آلومینیومی، کی‌لس استارتر، دوربین عقب، مولتی مدیا ۷ اینچی، سنسور دنده عقب، تهویه اتوماتیک، ورود بدون کلید PEPS، سانروف، ترمزهای ۴ چرخ دیسکی، سیستم پایش فشار باد تایر TPMS، نشانگر تعویض دنده، چراغ دی‌لایت و اتولایت و صندلی چرمی از امکانات رفاهی و آپشن‌های سایپا شاهین می‌باشد.

سایپا شاهین در فاز توسعه «سایپا اس‌پی۱۰۰» نام داشت که برخی منابع خبری نام کلی آن را «ایکس۳۰۰» و به عنوان خودرویی ملی پس از مدل‌های ایکس۱۰۰ (خانواده پراید) و ایکس۲۰۰ (تیبا، ساینا و کوییک) می‌دانستند، که بر روی پلت‌فرمی با ابعاد بزرگتر از این مدل‌ها قرار دارد.^[۵][۶] این خودرو در تیر ۱۳۹۷ با نام «رهام» معرفی شد، اما در اسفند ۱۳۹۸ و به پیشنهاد غلامرضا کیامرزی، پژوهشگر محیط‌زیست به مدیرعامل سایپا، نام این خودرو به «شاهین» تغییر یافت.^[۲][۷][۸] این خودرو با نام شاهین Ls اشتباه نگیرید

نمای خارجی

شاهین را میتوان نسبت به خودروهای قبلی تولید سایپا نظیر تیبا و ساینا و کوییک، خودرویی با طراحی بهتر ارزیابی کرد. با این حال نمی‌توان این تفاوت را تماماً به پای شرکت سایپا و تیم طراحی این خودرو نوشت؛ به دلیل اینکه سایپا شاهین شباهت بسیار زیادی به ولکس سی۳۰ داشته و قطعاً از طراحی ظاهری سدان چینی مذکور در بحث ترسیم شمایل سایپا شاهین الهامات بسیاری گرفته شده‌است. اما به هر حال تیم طراحی سایپا تغییراتی را بر روی آن اعمال کردند تا از نظر شمایل ظاهری توانایی یدک کشیدن عنوان گرانترین سدان سایپا را داشته باشد. برخی حجم پردازی‌های معقول و منطقی در بخش جانبی و روی درپوش موتور سبب شده تا نمایی نسبتاً عضلانی را در بدنه این سدان کوچک ایرانی شاهد باشیم. فرم چراغ‌های دوتکه عقب، به‌جز بخش کوچکی از آن که به نظر می‌رسد به اجبار روی در صندوق جانمایی شده، زبان طراحی مشابه کوییک را دنبال می‌کند که به فرم کله سگ نیز مشهور است. با این حال برخی سلایق عنوان دارند که بخش کوچک چراغ‌های عقب که با فرم هندسی نامتناسب و ساده روی در صندوق ضمیمه شده، تأثیری نامطلوب در هماهنگی بصری اجزای این قسمت از خود بر جای گذاشته است. به‌طور کل، بنظر میرسد طراحان شاهین تا حدی موفق شده‌اند اِلِمان‌های اصلی طرح بدنه این خودرو را به شیوه‌ای نسبتاً هماهنگ و در کنار یکدیگر قرار داده تا شاهین در حضور رقبایی همچون دنا پلاس و تارا از دور خارج نشود و توان رقابت داشته باشد.

نمای داخلی

طراحی داخلی شاهین نیز در نوع خود و در مقایسه با تولیدات پیشین این شرکت، ارتقا یافته است. طراحی کنسول میانی داشبورد و اجزای داشبورد همچون غربیلک فرمان و سیستم مالتی مدیا حاکی از آن است که سایپا برای طراحی شاهین تلاش کرده کابین جذابتری را نسبت به ساینا و کوییک و پراید ارائه دهد که البته با توجه به سطح قیمتی شاهین و تفاوت آن با خودروهای قبلی سایپا چون ساینا و تیبا، منطقی و البته الزامی است. سطح کیفی متریال کابین نیز گرچه احتمالاً چندان مرغوب نیست اما نسبت به سایر محصولات سایپا نظیر کوییک، تیبا و ساینا، باکیفیت‌تر است

طراحی کابین و مهندسی فضای داخل آن به گونه ای است که سرنشینان بزرگسال فضای کافی در اختیار دارند و شاید ایرادی که به دنا پلاس به دلیل فضای کم کابین وارد بود را نتوانیم بر شاهین وارد کنیم. اما صندلی های جلو و عقب با ضخامت کم طراحی شده اند تا فضای کابین این خودرو بیشتر در اختیار سرنشینان قرار گیرد، همین امر باعث شده است که اسکلت فلزی صندلی براحتی از روی صندلی های جلو قابل لمس باشد که شاید برای خودرویی که عنوان گرانترین و کاملترین محصول ملی سایپا را یدک می کشد، اتفاق جالبی نباشد. اما به هر حال این خودرو توانسته است فضای خوبی در اختیار سرنشینان بگذارد.^[۹]

صندوق عقب شاهین ظرفیتی معادل ۴۲۰ لیتر دارد که برای یک خودروی سدان در ابعاد شاهین عدد نسبتا قابل قبولی است. اما فضای صندوق عقب شاهین در برابر گنجایش صندوق عقب خودروهای رقیب همچون دنا پلاس با ۵۰۰ لیتر و خصوصاً تارا با ۶۴۰ لیتر چندان دلچسب و رضایت بخش نیست

سایپا شاهین نخست قرار بود از موتور ۱٫۶۵ لیتری خودرو برلیانس اچ۳۳۰ استفاده کند، اما به دلیل تحریم‌های ۱۳۹۷ و خروج برلیانس از ایران این موضوع منتفی شد.^[۳] در پایان تصمیم گرفته‌شد که از نمونه تقویت‌شده و دارای توربوشارژر پیشرانه خودروی هشت سوپاپ تیبا در این خودرو استفاده شود.^[۱۰][۱۱] موتور توربوشارژر این خودرو ۱۱۰ اسب بخار قدرت و ۱۷۸ نیوتون متر گشتاور تولید می‌کند که در مقایسه با پیشرانه‌های TU5 و EF7(که فاقد توربوشارژر هستند) دارای قدرت برابر اما گشتاور بیشتری است اما نسبت به موتور TC7(نسخه توربو پیشرانه EF7 ایران خودرو)توان و گشتاور بسیار کمتری تولید می‌کند.

پلت‌فرم شاهین بنابر ادعای سازنده داخلی‌سازی شده‌است. اما اساس اولیه آن مشابه با پلت فرم تویوتا بلتا (پلت‌فرم بی تویوتا) است. همچنین مشابهت‌های بسیاری میان طراحی، مشخصات فنی و پلت‌فرم این خودرو با ولکس سی۳۰ دیده می‌شود.^[۱۲] سعید ویسه، مسئول پروژهٔ اس‌پی۱۰۰ سایپا می‌گوید پلت‌فرم این خودرو، XP90 مورد استفاده در تویوتا یاریس ۲۰۰۵ است که شرکت سایپا در آن تغییراتی انجام داده‌است.^[۱۳]

تنها تفاوت پیشرانهٔ شاهین با اعضای هم‌خانوادهٔ خود، مجهز بودن به توربوشارژر یا پرخوران است که باعث می‌شود قدرت این موتور از ۸۷ اسب بخار با تنفس طبیعی به ۱۱۰ اسب بخار و با توربوشارژ برسد. شاهین با جعبه دندهٔ ۵ سرعته دستی به مشتریان عرضه شده و در آینده نیز مدل اتوماتیک آن به بازار می‌آید. برخی منابع ادعا کرده‌اند که شاهین اتوماتیک موتور و گیربکسی مشابه با تارا اتوماتیک خواهد داشت.^[۱۴] سایپا شتاب ۰ تا ۱۰۰ شاهین را اعلام نکرده‌است؛ اما بعضی تست‌های شخصی ۱۳ ثانیه را برای این سدان جمع و جور شهری ثبت کرده‌اند.

تجهیزات ایمنی و رفاهی

خودروی شاهین در نسخهٔ دنده‌ای بنابر اعلام سازنده دارای تجهیزات زیر است:

• سانروف
• استارت دکمه‌ای
• ورود به خودرو بدون کلید PEPS
• مولتی مدیا با نمایشگر ۷ اینچ + USB
• دوربین عقب
• سنسور پارک دنده عقب
• کنترل صدا از روی فرمان
• صندلی با روکش چرم
• سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک
• دستگیره آسان‌بازشو
• کلید تاشونده
• سیستم پایش فشار باد تایر TPMS
• نشانگر تعویض دنده
• چراغ روشنایی روز (Day Light)
• چراغ‌های خودکار (Auto Light)
• چراغ همراهی تا در منزل
• مه‌شکن جلو و عقب
• GPS (سیستم ناوبری)
• نمایش دمای هوای بیرون
• کیسه هوای راننده و سرنشین جلو
• سیستم ترمز ضد قفل ABS
• توزیع الکترونیکی نیروی ترمز EBD
• هشداردهندهٔ دیداری و شنیداری بستن کمربند ایمنی
• آینه جانبی تاشونده برقی
• شیشه بالابر برقی جلو و عقب
• سیستم هشداردهنده امنیتی
• سیستم ضد سرقت (immobilizer)
• کامپیوتر سفری
• صندلی عقب مجهز به نگهدارنده صندلی کودک (Iso Fix)
• صندلی راننده دستی ۶ حالت و صندلی مسافر ۴ حالت

سایپا آریا که در واقع نسخهٔ کراس‌اوور شاهین است، با تفاوت‌هایی در ظاهر از جمله حذف جعبهٔ سوم و افزایش ارتفاع، از یک موتور چهارسیلندر خطی با حجم ۲٫۰ لیتر و مجهز به فناوری تزریق مستقیم بنزین (GDI) با کد 4J20V بهره خواهد برد که توانایی تولید ۱۵۰ اسب بخار قدرت و ۲۰۴ نیوتن متر گشتاور را دارد. این موتور تحت لیسانس شرکت میتسوبیشی می‌باشد.^[۱۵]

•  

  نمای جلوی شاهین

•  

  نمای عقب شاهین

•  

  مراسم نمادین اوّلین تحویل شاهین به مشتریان

•  

  نمایی از سایپا شاهین

•  

  نمای داخلی سایپا شاهین

• وبگاه رسمی