جنگ دارفور: درگیری و نسل‌کشی در جنوب غربی سودان (۲۰۰۳–۲۰۲۰)

جنگ دارفور یا جنگ لندکروز، یک درگیری مسلحانه بزرگ در منطقه دارفور سودان بود که در فوریه ۲۰۰۳، گروه‌های شورشی جنبش آزادی‌بخش سودان و جنبش عدالت و برابری علیه دولت سودان به اتهام سرکوب جمعیت غیر عرب دارفور، آغاز کردند. دولت با انجام کارزار پاکسازی قومی علیه غیر عرب‌های دارفور به حملات پاسخ داد. این منجر به کشته شدن صدها هزار غیرنظامی و کیفرخواست رئیس‌جمهور سودان، عمر البشیر به دلیل نسل‌کشی، جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت توسط دیوان کیفری بین‌المللی شد.

جنگ دارفور
بخشی از جنگ داخلی سودان
وضعیت نظامی در سودان در ۶ ژوئن ۲۰۱۶ (دارفور در سمت چپ)   تحت کنترل دولت سودان و متحدان   تحت کنترل جبهه انقلابی سودان و متحدانش   تحت کنترل شورای انقلابی بیداری سودان
تاریخ ۲۶ فوریه ۲۰۰۳ – ۳۱ اوت ۲۰۲۰ (۱۶ سال، ۱۱ ماه، ۳ هفته و ۶ روز) موقعیت دارفور، سودان نتایج آتش‌بس مرتبط با درگیری سودان در کردوفان جنوبی و نیل آبی (تا سال ۲۰۲۰) امضای توافق‌نامه صلح جامع با اکثر گروه‌های شورشی توافق‌نامه صلح دارفور
طرف‌های درگیر
جبهه انقلابی سودان (۲۰۰۶–۲۰۲۰) جنبش عدالت و برابری (از ۲۰۰۳) ارتش آزادی‌بخش سودان (برخی از جناح‌ها) (از ۲۰۰۳) نهضت آزادی و عدالت (۲۰۱۰–۲۰۱۱) ارتش آزادی‌بخش سودان (برخی از جناح‌ها) شورای انقلابی بیداری سودان (از ۲۰۱۴) اتحاد نیروی آزادی‌بخش سودان (از ۲۰۱۷) جبهه آزادی‌بخش دارفور جنبش آزادی‌بخش سودان برای عدالت جنبش عدالت و برابری (Jali) حمایت‌شده توسط:  سودان جنوبی  چاد (2005–2010)  اریتره (تا ۲۰۰۸) لیبی (تا ۲۰۱۱)  اوگاندا (تا ۲۰۱۵)	سودان نیروهای مسلح سودان جنجاوید نیروهای پشتیبانی سریع گروه‌های شورشی چاد نیروهای ضد قذافی (۲۰۱۱) حمایت‌شده توسط:  لیبی (از ۲۰۱۱)  چین  ایران (تا ۲۰۱۶)  روسیه  بلاروس  سوریه (ادعا شده در دهه ۲۰۰۰)	مأموریت مشترک حفظ صلح توسط اتحادیه آفریقا و سازمان ملل متحد (۲۰۰۷–۲۰۲۱)
فرماندهان و رهبران
Ahmed Diraige Khalil Ibrahim † Gibril Ibrahim Abdul Wahid al Nur (SLA-AW) Minni Minnawi (SLA-MM) Musa Hilal (اسیر) (SARC)	عبدالفتاح البرهان عمر البشیر (تا آوریل ۲۰۱۹) موسی هلال (تا ۲۰۱۷) Hamid Dawai علی کوشیب احمد هارون (تا آوریل ۲۰۱۹) محمد حمدان دقلو محمد نور عبدالکریم	Martin Ihoeghian Uhomoibhi Frank Mushyo Kamanzi
واحدهای درگیر
SLA SLA-AW SLA-MM SLA-Second Revolution SLA-Unity JEM Gibril Ibrahim faction Abdallah Bishir Jali faction	نیروهای مسلح سودان Popular Defence Forces (until April 2019) * نیروهای پشتیبانی سریع	No specific units
قوا
SRF: 60,000 JEM: 35,000	SAF: 109,300 RSF: 17,500 Janjaweed: <25,000	UNAMID: 15,845 soldiers and 3,403 police officers
تلفات و خسارات
Unknown	Unknown	235 killed as of 31 August 2016
Total killed: 300,000 (UN estimate) 10,000 (Sudanese government estimate) Total displaced: 2,850,000–3,000,000 (UN estimate) 450,000 (Sudanese government estimate)

 

این درگیری میان ارتش سودان و گروه شبه نظامی جنجوید در مقابل جدایی طلبان است. گفتنی است که تاکنون سازمان ملل متحد موفق به فرستادن صلح‌بان به این منطقه نشده و با مخالفت شدید دولت مرکزی سودان روبرو شده‌است. اکنون امنیت این منطقه تنها به دست ۱۰۰۰۰ صلح‌بان اتحادیه آفریقا است که به خاطر محروم بودن از امکانات کافی عملاً کارایی چندانی ندارند.

در آوریل ۲۰۰۸ رئیس اداره امور انسانی سازمان ملل متحد اعلام کرد که در اثر نزاع دارفور در غرب سودان تاکنون حداقل حدود ۳۰۰ هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند.

 

اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا نسل‌کشی در دارفور را به شدت محکوم کرده‌اند. شورای امنیت سازمان ملل متحد در رابطه با بحران دارفور، چند قطعنامه صادر کرده‌است؛ که از آن‌جمله می‌توان به قطعنامه ۱۷۰۶ و قطعنامه ۱۵۶۴ اشاره کرد.

صدور حکم بازداشت بین‌المللی

دادگاه بین‌المللی لاهه در تاریخ ۴ فوریه ۲۰۰۹ میلادی و در اقدامی بی‌سابقه حکم بازداشت عمر البشیر، رئیس‌جمهور سودان را به اتهام ارتکاب «جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت» در نزاع دارفور را صادر کرد. این برای اولین بار در تاریخ است که دادگاه لاهه حکم بازداشت یک رهبر سیاسی در قدرت را صادر می‌کند.

در پی تصمیم دادگاه بین‌المللی لاهه به صدور حکم دستگیری عمر البشیر، دولت سودان «سیزده» سازمان عمده بین‌المللی امدادرسانی را که در منطقه دارفور به کمک‌رسانی به مردم جنگ‌زده می‌پرداختند، از آن کشور اخراج کرد.

موضع نظام جمهوری اسلامی ایران

در دیدار عمر البشیر با رهبری ایران در سال ۱۳۷۶، سید علی خامنه ای بر جلوگیری از دخالت صهیونیست‌ها بر منطقه سودان جنوبی تأکید کرد.

در سفری در سال ۱۳۸۵ که عمر البشیر رئیس‌جمهور دولت مرکزی سودان به ایران داشت، سید علی خامنه‌ای، رهبر نظام جمهوری اسلامی در دیدار با البشیر، لزوم هشیاری در مقابل طراحی‌های بدخواهان نظام اسلامی را خاطرنشان کرد و استفاده از ظرفیت جنبش عدم تعهد را پیشنهاد کرد. [۱]

در سال ۱۳۸۷ نیز، پس از صدور قرار بازداشت بین‌المللی عمر البشیر، به اتهام ارتکاب «جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت» توسط دیوان بین‌المللی کیفری، علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، به منظور نشان‌دادن حمایت نظام جمهوری اسلامی ایران از عمر البشیر، وارد سودان شد. علی لاریجانی در این سفر «حمایت همه‌جانبه ایران از سودان» را سیاست رسمی جمهوری اسلامی خواند.

موضع اتحادیه عرب

در تاریخ ۳۰ مارس ۲۰۰۹ میلادی، سران کشورهای عضو اتحادیه عرب، در پایان نشست سالانه خود در دوحه، پایتخت قطر، با صدور بیانیه‌ای از عمر البشیر، رئیس‌جمهور تحت تعقیب سودان، در برابر حکم بازداشت بین‌المللی که توسط دیوان بین‌المللی کیفری، برای استرداد او صادر شده‌است، حمایت کردند.

• شبه نظامیان جنجوید

• دارفور؛ بن‌بست خونین سودان

• نسل‌کشی در سودان سی.بی. اس
• ویکی‌پدیای انگلیسی