Zu Chongzhi
Zu Chongzhi (txinera tradizionalez: 祖沖之; txinera sinplifikatuz: 祖冲之; pinyinez: Zǔ Chōngzhī; Wade–Giles: Tsu Ch'ung-chih; 429-500) matematikari eta astronomo txinatar bat izan zen, Hegoaldeko Liu Song eta Hegoaldeko Qi dinastien zerbitzuan.
| Zu Chongzhi | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Jiankang (en)  , 429 |
| Herrialdea | Liu Song dynasty Southern Qi |
| Heriotza | Txina (eskualdea), 501 (egutegi gregorianoa) (71/72 urte) |
| Familia | |
| Seme-alabak | ikusi |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | matematikaria eta astronomoa |
429an jaio zen Jiankangen (oraingo Nankin). Zu Chongzhiren familia historikoki astronomiako ikerkuntzari lotua izan zen, eta txikitatik matematikariekin eta astronomoekin harremanetan egon zen. Gaztetatik ere entzuna izan zen talentuagatik.
Bere zientzia lana
Besteak beste, hauek dira bere aurkikuntzak:
- Daming egutegia (大明曆) 465ean ezarrita.
- Pi zenbakiaren bi hurbilketa, hurbilketarik zehatzenaren marka hori bederatzi mendetan atxiki izan zen. Zu Chongzhik egindako hurbilketarik hoberena 3.1415926 eta 3.1415927 zenbakien artean da, hurbilketa arrazionala 355/113 (密率, Milü, hurbilketa xeheki) eta 22/7 (约率, Yuelü, hurbilketa gordinki).
- Esferaren bolumena 4πr³/3 (r erradioa da) dela ondorioztatu zuen exhauzio-metodoa erbiliz. Formula hori Arkimedesek lehenago aurkitu bazuen ere, garai hartan Grezia eta Txina hain urrun zeudenez, Zu Chongzhik berak kalkulatu behar izan zuela esan dezakegu.
Erreferentziak
Kanpo loturak
- (Ingelesez) Zu Chongzhi Entziklopedia Britainiakoan
- (Ingelesez) Zu Chongzhi Chinaculture.org-ren arabera
- (Ingelesez) Zu Chongzhi Maineko Unibertsitearen arabera
Datuak: Q227444
Multimedia: Zu Chongzhi / Q227444
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Zu Chongzhi, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.