Qingdao (txinera sinplifikatuaz: 青岛, txinera tradizionalaz: 青島; pinyineraz: Qīngdǎo), Shandongeko probintzian.
Guztira, 7.311.200 biztanle inguru ditu, horietatik 2.584.000 inguru erdigunean. Qingdaok 10.654 km2-ko azalera du. Azpiprobintzia maila du.
| Qingdao | ||
|---|---|---|
| Azpiprobintzia mailako hiria | ||
 | ||
| ||
| Administrazioa | ||
| Estatu burujabe |  Txinako Herri Errepublika | |
| Txinako probintzia | Shandong | |
| Izen ofiziala | 青岛市 Циндао Специальный город Циндао Циндао Специальный город Циндао Циндао | |
| Posta kodea | 266000 | |
| Geografia | ||
| Koordenatuak | 36°07′00″N 120°24′00″E / 36.1167°N 120.4°E | |
 | ||
| Azalera | 11282 km² | |
| Altuera | 0 m | |
| Demografia | ||
| Biztanleria | 10.071.722 (2020) 4.296.722 (2016) | |
| Dentsitatea | 892,72 bizt/km² | |
| Informazio gehigarria | ||
| Telefono aurrizkia | 0532 | |
| Ordu eremua | UTC+08:00 | |
| Hiri senidetuak | Paderborn, Vila Velha, Rijeka, Vitória, Ness Ziona (en)  , Brest, Klaipėda, Ratisbona, Ramat Gan, Long Beach, San Petersburgo, Perm, Auckland, Txiang Mai, Pattaya, Wilhelmshaven, Odesa, Wuppertal, Vigo, Mannheim, Dallas, Daegu eta Callao | |
| qingdao.gov.cn, japanese.qingdao.gov.cn, english.qingdao.gov.cn eta korean.qingdao.gov.cn | ||
Hiria Shandong penintsularen hegoaldean dago, gune nahiko lauean. Dena den, 1.000 metrotik gorako mendiak gertu daude (altuenak 1.133 metro ditu). Hiriaren % 15,5 gune menditsua da. Qingdaok 730,64 kilometroko kostaldea du eta inguruetatik bost ibai igarotzen dira.
Mugakideok ditu: Itsaso Horia, hego-ekialdean; Yantai, iparralde eta ekialdean; Weifang ,mendebaldean; eta Rizhao, hego-mendebaldean.
Txina ekialdeko hiri gehienetan bezala, Qingdaoko klima ere Asiako montzoiak baldintzaturik dago. Hilik euritsuenak udakoak izaten dira (montzoiak iraun bitartean). Neguak nahiko hotzak dira, eta abendutik otsailera egun batzuetan elurra botatzen du.
 Datu klimatikoak (Qingdao)  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 2.8 | 4.6 | 9.0 | 15.0 | 20.3 | 23.7 | 27.1 | 28.4 | 25.3 | 19.8 | 12.3 | 5.7 | 16.2 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | −3.3 | −1.9 | 2.3 | 7.9 | 13.2 | 17.8 | 22.2 | 23.0 | 18.9 | 13.1 | 5.9 | −0.5 | 9.9 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 11.3 | 12.1 | 21.4 | 34.6 | 54.9 | 84.0 | 142.1 | 151.1 | 62.7 | 48.2 | 27.9 | 11.8 | 662.1 |
| Prezipitazio egunak (≥ 0.1 mm) | 3.1 | 3.7 | 4.7 | 6.7 | 7.5 | 9.4 | 12.4 | 10.2 | 6.5 | 6.1 | 4.7 | 3.4 | 78.4 |
| Eguzki orduak | 186.0 | 180.8 | 220.1 | 222.0 | 244.9 | 219.0 | 182.9 | 223.2 | 219.0 | 220.1 | 189.0 | 182.9 | 2489.9 |
| Iturria (1): China Weather (1971−2000) | |||||||||||||
| Iturria (2): Hong Kong Observatory (eguzkia bakarrik, 1961−1990) | |||||||||||||
Qingdaon duela 6.000 urteko giza aztarnak aurkitu dira. Dongyi herria, Txinaren sortzearen aurreko herri aitzindarietako bat, Qingdaon bizi zela uste dute adituek. Dongyi herriak, Dawenkou, Longshan eta Dongyeshi kulturak sortu zituzten ondorengo mendeetan. Kristo aurreko 770. urtearen inguruan Jimo izeneko herria sortu zen, eta berehala Shandong eskualdeko bigarren herririk handiena bihurtu zen. Qingdao gaur egun ezartzen den gunea, Qing Dinastiak gobernatu zuen eta hiria Jiao'ao (胶澳) izena zeukan.
1891n Qing gobernuak hiriaren defentsak sendotu zituzten arren, 1898an Alemaniako armada Qingdao eta inguruko badiaren jabe egin ziren. Kolonia gisa, herriak garapen handia izan zuen, eta alemaniar itsas armadak zuzenean gobernatu zuen. Alemaniarrek hirian urte gutxi eman zituzten arren, eragina izan zuten hiriko hainbat gunetan, eta horrela egun Alemaniako arkitekturaren hainbat aztarna Qingdaoko hainbat tokitan daude.
Qingdao gaur egun Txinako Herri Errepublikako manufaktura gune erraldoia da. 1990eko hamarkadatik aurrera, hazkunde eta garapen itzelak izan ditu. Finantza barruti zaharraren ekialdean bulego dorre berriak eraiki dira, enpresen hazkundearen adierazgarri. Hiriaren kanpoaldean, industrialde handiak daude, kimikagintza, eta bestelako sektoreetako enpresak biltzen dituztenak.
Hirigunea osatzen duten barrutiak:
Erdigunearen inguruko barruti eta hiriak:
2006. urtearen amaieran, zortzi milioi biztanle inguru bizi ziren hirian (erdigunea eta inguruko nekazal guneak kontutan hartuz). Hirigunean berez bizi den biztanleria 3 milioikoa da. Urteroko jaiotzak 76.000 inguru dira, jaiotza-tasa 10,15 da mila biztanleko, eta heriotza-tasa 6,32 mila biztanleko.
Hiriko etnia nagusia han da, biztanleriaren % 99,8; gainontzeko biztanleak 38 etniatakoak dira, horien artean, 80.000 koreatar (2007 amaierako datuen arabera).
Hiritarren batez besteko BPGa 7.616 dolarrekoa zen 2008an. Azken urteetan, Barne Produktu Gordina % 16 hazi da batez beste urtero, eta nahiz eta 2008an hasitako krisialdi ekonomikoarekin batera, hazkundea asko moteldu den, Txinako Herri Errepublikako hazkundearen gainetik dago oraindik ere. Hiriko enpresek manufaktura eta bestelako produktuak ekoizten dituzte. Hiriko enpresarik famatuena Tsingtao garagardoa ekoizten duen upategia da, 1903an alemaniarrek sortua.
Hirigunearen inguruan hainbat industrialde dauden arren, garrantzitsuenak honakoak dira:
Jiaozhou Badiako zubiak (35 km inguru) Qingdaoko badia zeharkatuko du. Eraikuntza lanak 2010. urtean amaitzen direnerako, Txinako Herri Errepublikako eta munduko zubirik luzeenetakoa izango da.
Qingdao ondorengo hiriekin senidetuta dago:
|
|
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Qingdao, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
