María Luisa Bemberg (Buenos Aires, Argentina, 1922ko apirilaren 14a - ib., 1995eko maiatzaren 7a) argentinar zinema-zuzendaria eta gidoilaria izan zen, eta emantzipazioari eta emakumearen aldarrikapenari buruzko filmen sortzaile gisa nabarmendu zen.
Camila filma atzerriko film onenaren Óscar sarirako aukeratu zuten, Argentinako zinemaren historian hautagaitza izan zen zazpi filmetako bat. Feminismoaren ekintzaile sutsua izan zen, baita Argentinako Batasun Feministaren sortzaileetako bat ere, eta horrek emakumearen arazoari lotutako artea egitera eraman zuen.
| María Luisa Bemberg | |
|---|---|
 (1970) | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Buenos Aires, 1922ko apirilaren 14a |
| Herrialdea |  Argentina |
| Heriotza | Buenos Aires, 1995eko maiatzaren 7a (73 urte) |
| Heriotza modua | berezko heriotza: minbizia |
| Familia | |
| Seme-alabak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | film-zuzendaria, gidoilaria, zinema aktorea eta arte bildumagilea |
| Lan nabarmenak | ikusi
|
| marialuisabemberg.com | |
      | |
Otto Eduardo Bemberg eta Sofía Elena Bengolearen alaba, María Luisa Bemberg Argentinako Bemberg familia boteretsuaren laugarren belaunaldikoa izan zen. Familia hori Quilmes garagardotegiaren jabea zen, 1888an jatorri alemaneko Otto Bemberg patriarkak sortutakoa. Bemberg izan zen Carlos Moori Koenig teniente koronelaren obsesioa ikusi zuenetako bat, Juan Domingo Peron suntsitu zuten militarretako bat. Koenigek Eva Peronen gorpu baltsamatua bahitu zuen, bere bulegoan jarri eta bisitariei erakusten zien.
Hirurogeiko hamarkadak eta Ingmar Bergmanen zineak, Nouvelle vague frantsesak eta italiarrak eta Julio Cortazarren lanak (bereziki Rayuela eleberriak) eraginda, 1959an hasi zen antzerki-ikuskizunen enpresaburu gisa, eta Catalina Wolffekin batera Teatro del Globo porteño sortu zuen. Lee Strasberg-ekin eskolak hartu zituen New Yorken eta, Argentinan, Beatriz Matar-ekin.
La margarita es una flor antzezlana idatzi zuen, eta ondoren Crónica de una señora (1970) gidoia idatzi zuen. Gidoi hori Raúl de la Torreren izen bereko filmerako hartu zen, Graciela Borgesekin Donostiako Zinemaldian saritutako Argentinako goi-klaseari buruzko filmerako. Gero Fernando Ayalaren Triangulo de cuatro (1975) gidoia idatzi zuen. Geroago, bere ekoizpen zinematografikoko enpresa (GEA Cinematografía) sortu zuen Lita Stantic produkzio-etxearekin, eta berrogeita hemezortzi urterekin, 1981ean, Momentos izeneko lehen film luzea zuzendu zuen. Argentinako azken diktadura zibiko-militarrean (1976-1983) zentsura nagusi batek gogor astindu zituen filma eta haren zuzendaria.
Bere proiektuek emakumeen problematikan interes nagusia erakutsi zuten (eta egoera eta Argentinako gizarte patriarkalari aurre egitea), eta hori nabaria izan zen bere filmetan: Señora de nadie (1981), Miss Mary (Julie Christie, 1986) eta De eso no se habla (1993, Marcello Mastroianni). Nazioartean oihartzun handia izan zuen, halaber, Argentinako eta Espainiako historiako bi emakume famatuenetako biren bizitzari buruzko bi filmekin: Camila, Camila O'Gormani buruzkoa; Susú Pecoraro eta Imanol Arias, 1985ean Óscar sarirako izendatu zutena; eta Yo, la peor de todas Juana Ines de la Cruz mojari buruzkoa Assumpta Serna eta Dominique Sandarekin (1990).
Buenos Airesen hil zen 1995eko maiatzaren 7an, hirurogeita hamahiru urte zituela, minbizia baitzuen. El impostor filmerako gidoian lan egiten ari zela, amagandik arteko zuen Silvina Ocampo (Victoria Ocamporen ahizpa eta Adolfo Bioy Casaresen emaztea) bere senidearen ipuin batean oinarrituta. Filma Alejandro Maci kolaboratzaileak egin zuen eta 1997an estreinatu zen.
Carlos María Miguens arkitektoarekin ezkonduta 1945eko urriaren 17an, Espainian eta Frantzian bizi izan zen 1954ra arte, eta lau seme-alaba izan zituen. Hamar urte geroago dibortziatu zen —berak zehaztu bezala— "La señora de Miguens, para ser la señora de nadie" (gerora, filmetako baten titulua).
Familia patriarkalaren barruan hezi zuten, eta gero bere arte-gaietan eragina izan zuen. Familia horretan, Argentinako aristokraziaren bizipen eta ezagutza asko islatu zituen. María Luisa Bemberg-ek bere filmetan erretratatutako emakumeak ausardiaz eta sarkasmoz behatutako arketipo errebeldeak dira; film bakoitzean errebeldiaren objektua desberdina da: adulterioa, eliza, gizarte-klasea, matxismoa, kontsumismoa, ezgaitasuna eta abar. Azken batean, emakumeena ez den ustezko mundu bat salatzen dute.
Bere lehen film luzearen estreinaldia zela eta, Bembergek hauxe idatzi zuen:
«Banekien nire filma gaizki ateratzen bazen ez zutela esango '¡qué bestia, la Bemberg!' baizik eta 'Ez dute ikusten emakumeek ez dutela balio zinema egiteko? ', eta hor erortzen ziren milioika emakume errugabe".
Bere jaiotzaren mendeurrena zela eta, Buenos Aireseko Zinemaren Museoan bere lanaren atzera begirakoa eta Bemberg, ideiak bizi egin behar dira izeneko erakusketa antolatu ziren.
| Urtea | Kategoria | Lan izendatua | Emaitza |
|---|---|---|---|
| 1990 | Elvira Notari saria | Yo, la peor de todas | Irabazlea |
Datuak: Q470051This article uses material from the Wikipedia Euskara article María Luisa Bemberg, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
