Iu Mien (txinera tradizionalez: 勉語 edo 勉方言; thailandieraz: ภาษา อิวเมี่ยน) hizkuntza Txinako, Vietnamgo, Tailandiako eta, diasporaren ondorioz, Ameriketako Estatu Batuetako Iu Mienek hitz egiten duten hizkuntza da.
Beste Hmong-Mien hizkuntzak bezala, tonala eta monosilabikoa da.
Iu Mien | |
---|---|
Datu orokorrak | |
Hiztunak | 820.000 |
Hizkuntza sailkapena | |
giza hizkuntza Hmong–Mien (en) Mienic (en) | |
Alfabetoa | txinatar karakterea eta latindar alfabetoa |
Hizkuntza kodeak | |
ISO 639-3 | ium |
Ethnologue | ium |
Glottolog | iumi1238 |
IETF | ium |
Txinako adituen arabera, neutroa Changdongeko, Guangxiko Jinxiu Yao Konderri Autonomoko da. Mendebaldeko Iu Mienek ere hitz egiten dute, baina bertako gehiengoa Laosko errefuxiatuak direnez, beren dialektoak laoseraren eta thailandieraren influentzia dauka.
Iu Mienak %78ko antzekotasun lexikoa dauka Kim Munarekin, %70ekoa Biao-Jiao Mienarekin eta %61ekoa Dzao Minarekin.
Txinan, Iu Miena hurrengo konderrietan hitz egiten da. 130.000 hiztun daude Hunango probintzian (Xiangnan 湘南 dialektoa) eta 400.000 hiztun Guangxi, Yunnan, Guangdong, Guizhou, eta Jiangxi probintzietan (Guangdian 广滇 dialektoa).
Iu Mienaren dialekto ugari ezagutzen dira, klanen eta kokapen geografikoaren arabera aldatzen direnak.
Vietnamen, Daoen Đại Bản, Tiểu Bản, Quần Chẹt, Ô Gang, Cóc Ngáng, eta Cóc Mùn azpitaldeek Iu Mienaren dialektoak hitz egiten dituzte.
31 kontsonante fonema ditu Iu Mienak. Bere kontsonanteen ezaugarri berezi bat sudurkati eta albokari mutuen presentzia da.
Ezpainkariak | Hobikariak | Post hobikariak | Sabaikariak | Belarrak | Glotalak | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sudurkariak | m̥ | m | n̥ | n | ɲ̥ | ɲ | ŋ̊ | ŋ | ||||
Herskariak | pʰ p | b | tʰ t | d | kʰ k | g | ʔ | |||||
Afrikatuak | t͡sʰ t͡s | d͡z | t͡ɕʰ t͡ɕ | d͡ʑ | ||||||||
Frikariak | f | s | h | |||||||||
Aproximanteak | j | w | ||||||||||
Alboko apr.-ak | l̥ | l |
Kontsonante guztiak, /ʔ/ izan ezik, ager daitezke hitz hasieran.
Koda kontsonanteak debekatzen dituen Hmongak ez bezala, Iu Mienak koda posizioa har dezaketen zazpi kontsonante dauzka: /m/, /n/, /ŋ/, [p̚], [t̚], [k̚], eta /ʔ/. Herskarietako batzuek, koda bezala funtzionatu ahal izateko, hainbat tonuk lagundu behar dituzte, esaterako, /ʔ/ ⟨c⟩ edo ⟨v⟩k lagunduta bakarrik bete dezake koda funtzioa.
Aurrekoak | Erdikoak | Atzekoak | |
---|---|---|---|
Goikoak | i | u | |
Goi-erdikoak | e | o | |
Behe-erdikoak | ɛ | ɜ | |
Behe hurbilekoak | æ | ɐ | |
Behekoak | aː | ɒ |
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Iu Mien, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.