Iguazuko ur-jauziak (portugesez: Cataratas do Iguaçu, /kataˈɾatɐz du iɡwaˈsu/ ahoskatua; gaztelaniaz: Cataratas del Iguazú, /kataˈɾatas ðel iɣwaˈsu/ ahoskatua; guaranieraz: Chororo Yguasu, /ɕoɾoɾo ɨɣʷasu/ ahoskatua) Iguazu ibaian, Misionesko probintziaren (Argentina) eta Parana (Brasil) artean dauden ur-jauziak dira.
Ikusi Nazioarteko Alfabeto Fonetikoa." class="duhoc-eu IPA" id="IPA" style="white-space: nowrap; font-family:'Chrysanthi Unicode', 'Doulos SIL', 'Gentium', 'GentiumAlt', 'Code2000', 'TITUS Cyberbit Basic', 'DejaVu Sans', 'Bitstream Vera Sans', 'Bitstream Cyberbit', 'Arial Unicode MS', 'Lucida Sans Unicode', 'Hiragino Kaku Gothic Pro', 'Matrix Unicode'; font-family :inherit; text-decoration: none">/kataˈɾatɐz du iɡwaˈsu/ ahoskatua; gaztelaniaz: Cataratas del Iguazú, /kataˈɾatas ðel iɣwaˈsu/ ahoskatua; guaranieraz: Chororo Yguasu, /ɕoɾoɾo ɨɣʷasu/ ahoskatua) Iguazu ibaian, Misionesko probintziaren (Argentina) eta Parana (Brasil) artean dauden ur-jauziak dira. Naturak sortutako munduko mirari eder eta ikusgarrienetakotzat jotzen dira, eta parke nazionala osatuz babestu dituzte hala Argentinan nola Brasilen. Puerto Iguazú (Argentina) eta Foz do Iguaçu (Brasil) hiririk hurbilenak dira.
| Iguazuko ur-jauziak | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Cataratas do Iguaçu Cataratas del Iguazú Chororo Yguasu | |||||||||||||||||
 Ur-jauzien ikuspegia | |||||||||||||||||
  Iguazuko ur-jauziak Iguazuko ur-jauziak (Brasil) | |||||||||||||||||
| Eskualdea | Misiones,  Argentina (% 80),Parana,  Brasil (% 20) | ||||||||||||||||
| Koordenatuak | 25°41′43″S 54°26′12″W / 25.695277777778°S 54.436666666667°W | ||||||||||||||||
| Mota | segmentatua | ||||||||||||||||
| Garaiera | m. | ||||||||||||||||
| Altuera | 60–82 m. | ||||||||||||||||
| Zurrusten kopurua | 275 | ||||||||||||||||
| Zurrustarik altuena | 82 m. | ||||||||||||||||
| Luzera osoa | m. | ||||||||||||||||
| Betebidea | Iguazu ibaia | ||||||||||||||||
| Batez besteko emaria | 1.756 m³/s | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Iguazu ibaiak sortzen ditu 275 ur-jauziak. Y guasu guaranierazko izenak «ur handia» esan nahi Garaienek (Deabruaren Zintzurra) 80 metroko altuera dute.
Ur-jauziak duela ehun bat mila urte sortu ziren. Faila batek Paraná ibaiaren ibilgua puskatu zuen eta, horren ondorioz, Iguazu ibaiaren bokalea ur-jauzi izugarri bihurtu zen. Egun, 23 kilometroko distantzia dago ur-jauzia sortu zen jatorrizko tokitik gaur egungo tokiraino; izan ere, urak sortzen duen higadura geldo baina etengabearen ondorioz, ur-jauzien posizioa atzera eginez doa poliki-poliki.
Álvar Núñez Cabeza de Vaca espainiarrak aurkitu zituen Mendebaldeko kulturarako, XVI. mendeko erdialdean, eta Saltos de Santa María izena eman zien. Askoz lehenagotik, guaraniek bizitoki izan dute ingurua. 1984an, UNESCOk gizateriaren ondare izendatu zituen.
Datuak: Q36332
Multimedia: Iguazu Falls / Q36332This article uses material from the Wikipedia Euskara article Iguazuko ur-jauziak, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.
