Homeostasi: Kanpo-inguruneko aldaketen aurrean, organismoak bere parametro biologikoak konstante mantentzeko duen joera
Homeostasia (grezieratik ὅμος, hómos, berdin + ιστημι, istēmi, geratu) sistema ireki edo itxi baten ezaugarri bat da, bereziki organismo bizi batengan, baldintza iraunkor bat mantentzeko barne giroaren erregulazioari dagokiona.
Beste era batera esanda, oinarrizko funtzio fisiologikoen oinarriei muga egonkorretan eusteko joera duten izaki bizien ezaugarria da. Claude Bernard psikologo frantziarrak sortu zuen hitza 1865an (fisiologiaren aitatzat hartu zen askotan). Hasieran definizio hau biologian bakarrik aplikatu zen, baina gero beste zientzia eta teknika batzuetan ere erabili da.
Homeostasiaren ezaugarri nagusiak: termorregulazioa (kanpoko tenperaturen aldaketei aurre egiteko hegaztiek eta ugaztunek erabiltzen duten sistema, barne tenperaturari ahalik eta muga egonkorrenetan eustearren), eta odolaren presioari, gorputzeko isurkarien kontzentrazioari eta arnas erritmoari eustea, beste zenbaiten artean. Homeostasi prozesuetan hormonek parte hartzen dute, kanpoko eragin bakoitzari dagokion erantzuna bideratuz.
Homeostasiaren kontzeptua Cannonek bihurtu zuen ezagun 1926an, eta garrantzi handia izan du gerora, besteak beste, Lorenzen eta Tinbergenen etologia eskolan. Ikertzaile horien ustez, homeostasi oreka hausten bada, larrialdi egoera sortzen da, eta larritasun hori gutxiagotzeko joera izaten du animaliak senez.
Ikus, gainera
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Kanpo estekak
Datuak: Q103191
Multimedia: Homeostasis / Q103191
This article uses material from the Wikipedia Euskara article Homeostasi, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Eduki guztia CC BY-SA 4.0(r)en babespean dago, ez bada kontrakoa esaten. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Euskara (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.