Aukštaitija

Izen horren jatorria eskualdearen orografiatik dator zeren eta zertxobait altuago baita, batez ere ekialde aldean.

Aukštaitija
Mota	region of Lithuania (en)
Geografia
Koordenatuak	55°43′30″N 24°21′50″E / 55.725°N 24.3639°E / 55.725; 24.3639

Aukštaitija Lituaniako ipar-ekialdean dago eta Letonia zein Bielorrusiako zatiak hartzen ditu. Hiri nagusia Panevėžys da. Biztanleen araberako hiri nagusiak hauek dira:

• Panevėžys: 112.619 biztanle (2009)
• Utena: 32.476 biztanle (2009)
• Jonava: 34.238 biztanle (2009)
• Kėdainiai: 30.835 biztanle (2009)
• Visaginas: 28.160 (2009) (hiri hau geografikoki eskualdean dago baina historikoki 1795ean errusiarrek sortu zuten)
• Ukmergė: 27.393 (2009)
• Radviliškis: 19.404 (2009)

Eskualdean bereziki deigarriak ekialdean dauden aintzirak dira.

Historikoki, Aukštaitija Lituaniako Dukerri Handiari zegokion XIII. mendera arte. Bere hasierako kapitala, ustez, Kernavena zen. Gediminasek 1322an sinatutako itun batean, Aukštaitijari Terra Eustoythen (euskaraz: «Aukštaitijanoen lurraldea») izena eman zitzaion. Aukštaitija Austechia bezala aipatua izan zen 1326 inguruan idatzitako Chronicon terrae Prussiae liburuan.

Politikoki, XIII. mendearen amaieratik, Vilna/Lituaniako dukerria eta Trakaiko dukerria hartzen zituen, eta, beharbada, terminoa bi erakunde horiei erreferentzia egiteko erabiltzen zen. XV. mendetik aurrera, Trakaiko eta Vilnako Voivoderriri zegokion, elkarrekin batasun politiko eta etnikoa osatzen baitzuten, Lituania Propioa ere deitua.

Gehien erabiltzen den hizkuntza lituanieraren dialekto bat da: aukštaitianera. Halber, gutxiengo batzuk badira: errusiarrak eta bielorrusiarrak. Horren ondorioz aukštaitianeran hizkuntza horien elementuak aurki daitezke.