Operaco Tannenberg
Operaco Tannenberg (germane Unternehmen Tannenberg, litere Entrepreno T.) estis la kodnomo de eksterma agado kontraŭ la pola intelektularo dum la Dua Mondmilito, kiel parto de la Generalplan Ost (Ĝenerala Plano Oriento).
La germana-nazia listo por tiu operaco Speciala Kapt-ordona Libro de Poloj enhavis pli ol 61 mil de polaj aktivuloj, intelektuloj, aktoroj, oficiroj ktp., kiuj estis arestitaj aŭ amase ekzekutitaj. Tiun listigon helpis membroj de germana malplimulto vivanta en Pollando. Inter ili estis klerikoj, politikistoj, reprezentantoj de kulturo kiel sciencistoj kaj artistoj, entreprenistoj, ribelantoj en Grandpolujo kaj ribelantoj en Silezio, plebiscitaj agantoj en Varmio kaj Mazurio kaj Supra Silezio, membroj de la Asocio de Poloj en Germanio, Naci-Demokrata Partio kaj Pola Okcidenta Asocio.
Genezo
La plano estiĝis en majo 1939 je persona ordono de Adolf Hitler. Je ties ordono speciala unuo tiam nomita Tannenberg estis kreita de Reichssicherheitshauptamt (RSHA, "Ĉefa Oficejo pri Sekurigo de la Reich"). Ĝi komandis nombron da oficiroj de Gestapo, Kripo kaj Sicherheitsdienst (SD), nomitaj Einsatzgruppen der Sicherheitspolizei und des SD, kiuj estis teorie subordigitaj de la lokaj komandantoj deWehrmacht. Ilia tasko estis aresto de poloj antaŭe kunskribitajn en la naziajn listojn.
Komence, en aŭgusto 1939, oni arestis kaj murdis 2.000 polajn aktivulojn de malplimultaj organizoj en Germanio. La dua parto de la murdado okazis ekde la 1-a de septembro 1939 kaj finiĝis en oktobro. Dum tiu periodo oni murdis almenaŭ 20 mil homojn en 760 amasekzekutoj faritaj kaj de specialaj unuoj, Einsatzgruppen, kaj de la normalaj unuoj de Wehrmacht. Krom tiuj, speciala formacio, Selbstschutz, estis kreita, kaj ties oficiroj, igante la militon gerilo, respondis por multe da amasmurdoj. Pro ilia malbona reputacio tiu formacio estis malfarita de la nazaj aŭtoritatoj mem post la septembra agado.
Amasaj publikaj ekzekutoj
Post la dispartigo de Pollando inter Germanio kaj Sovetunio en la historia provinco Wielkopolska (Grandpolujo) kadre de germana Operaco Tannenberg la 20-an de oktobro 1939 komenciĝis tritagaj amasaj publikaj ekzekutoj de la pola "gvidanta tavolo" — reprezentanto de SS deklaris, ke ĝis tiu ĉi tago en Pomerio pereis "apenaŭ 20 mil poloj".
Vidu ankaŭ
Bibliografio
- Andrzej Leszek Szcześniak: Plan zagłady Słowian : Generalplan Ost (Plano de la genocido de slavoj. Generalplan Ost), POLWEN, Radom 2001, ISBN 83-88822-03-9
- Robert Kempner, Trzecia Rzesza w krzyzowym ogniu pytań (Nazia Germanio en kruciĝanta fajro de demandoj), Kraków 1975, p. 288-306.
Eksteraj ligiloj
- Transkribo de la unua parto de la libro "The German New Order in Poland", publikigita de Pola Ministerio por Informo (eld. Hutchinson & Co., Londono, 1941) Arkivigite je 2009-02-01 per la retarkivo Wayback Machine, kiu temas pri la periodo septembro 1939 al junio 1941. (angle)
- Hitlers Vorbereitungen zum Angriff und zur Vernichtung der Polen in Pommern und der Freien Stadt Danzig (germane)
- La Station de Radiodiffusion de Gleiwitz (Gliwice) - L'Opération TANNENBERG (france)
This article uses material from the Wikipedia Esperanto article Operaco Tannenberg, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). La enhavo estas disponebla laŭ CC BY-SA 4.0, se ne estas alia indiko. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Esperanto (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.