Anàdra

I nâdór i'én di ósél migratór ch'i fan pärta'd la famija di Anatidi ma l'é una paròla che, a livél siéntifìc, l'a n'vól miga dìr gninta parchè la s'dróva par indichèr un muć d'oseél chi fan pärta ed socuant gènór divèrs. In pratica:

• i s'ćiamón nâdór dil sórti d'Anatidi pù pićén'ni chi présént dil caratéristichi divèrsi tra masć e fèmni
• i s'ćiamón ôca dil sòrti d'Anatidi pù grôsi e che –généralmént– i ne présentén miga dil divèrsitè évidénti tra masć e fèmni

A Pärma l'é una paròla c'la s'dróva de spès par indicär un òm pòc furób con un significhè c'al pól isór intés c'me simil al milaneés pirla.

I én bésti bón'ni ed nodär e viädi a stär in t'l'âcua, e di fati is catón sempór svénn a di lägh, di baćìn, di rìv o di fiumm e, duranta il migrasión, anca al mär.

Alimentasión

A dipénda bombén da la sòrta'd nâdor: in générèl a s'pól dîr ch'a ghé di nâdor vegétariàn, di nâdor ch'i magnón di pèss e di nâdor chi magnón col e cl'ätòr.

Tasónómìa

Quäsi tuti'l sòrti'd nâdor salvadghi i dérivén dal nâdor gérmàn o dal nâdor mutt, du sòrti che'd soveént i vénén ibridèdi par fär d'incróz chi vaghén bén par la pródusión inténsiva ed cärna o'd fidég grâs a la mòda di franceés.

A ghé'na sòtàfamija, cólà di Tadornini, ch'i s'pólón considérèr a métè sträda tra'l nâdór e l'ôca: c'me i nâdór i én viè a l'âcua e i gan di coloór brilânt parò c'me lj'ôchi i én grôs e compâgn tra masć e fèmna.

Pr äli anadréni as cunsìdera di usii chi viven in di ambiént tais i lèg o i fiòmm. Ii s vadden sòbbit parché i an un col còrt, ch'lè pò qual ch'ali diferénzia dai zéggn o dali oc.

Ali anadréni an dal piomm divérs a scand dal sès. Pòc stmén dåpp la canbiaziån dal piumagg', al masti al tol un piumagg' cumpagn a quall d'la fammna. Ali anèder fan al nid in tèra o in di bûs.

Manîri 'd dìr

• (BLG) Śnadrazèr, (IT) Sguazzare, divertirsi facendo il bagno.
• (BLG) An savair gnanc quant sî pî i an trai anâder, (IT) (lett.) Non sapere neanche quanti sei piedi hanno tre anatre, (fig.) Essere ignorante e rozzo.
• (BLG) Ciapèr un’anâdra, (IT) Ubriacarsi.
• (CARPŚ) e (IT) Sgnōr Vò, se i suoi nàtteri vengono ancora a sguassaràre nel mio sito, io ci trò! - Ci trìi, ci trìi, che tanto i miei nàtteri sono più fòrrbi e si vanno a logàre drìo i lotti, (IT) Senta Lei, se le sue anatre vengono ancora a sguazzare nel mio sito, io sparerò loro! - Ci spari, ci spari, che tanto le mie anatre sono più furbe e si nasconderanno dietro i mucchi di terra.
• (CARPŚ) Et gh'ê na sùca ch'a n'la pèca gnaṅ i nader, (IT) Hai una tale zucca, che non la beccano neanche le anatre.

Noti e referèinzi