Ούρο

Κατά τον κυτταρικό μεταβολισμό των ζώων προκύπτουν στην κυκλοφορία του αίματος πλεονάζουσες υδατοδιαλυτές χημικές ουσίες. Πολλές εξ αυτών είναι αζωτούχες, κάποιες μάλιστα τοξικές για τον οργανισμό. Αυτές οι ανεπιθύμητες ουσίες αποβάλλονται στα ούρα μέσω του ουροποιητικού συστήματος.

Τα ούρα δημιουργούνται από διαδικασίες που συμβαίνουν στο ουροποιητικό σύστημα. Εν συντομία η ουροποίηση περιλαμβάνει την αρχική διήθηση όλων των πλεοναζόντων στο αίμα ουσιών (νερό, γλυκόζη, ηλεκτρολύτες,τοξίνες κ.α.), την επαναπορρόφηση κάποιων εξ' αυτών για τη διατήρηση της ισορροπίας των ηλεκτρολυτών στο σώμα και την απέκκριση του ούρου ή ούρηση.

 

Τα ούρα είναι διάλυμα το οποίο αποτελείται από νερό (περίπου 95%), ουρία, ουρικό οξύ, κρεατινίνη, αμμωνία, οξαλικό οξύ, διάφορα άλατα (φωσφορικά, θειικά, χλωριούχα κ.α.) και άλλες οργανικές ή ανόργανες ουσίες, παραπροϊόντα του μεταβολισμού. Πολλοί παράγοντες επιδρούν στη σύσταση των ούρων, με κυριότερους την πρόσληψη νερού και τη σύσταση της τροφής. Όταν απομακρύνονται από τους νεφρούς, υπό φυσιολογικές συνθήκες, τα ούρα είναι στείρα, ενώ μπορεί να προστεθούν σε αυτά προσμίξεις βλέννας ή βακτηρίων μέχρι την έξοδο τους από τον οργανισμό. Το χρώμα τους ποικίλλει από διαφανές προς κίτρινο έως σκούρο φαιό, ενώ η οσμή τους είναι χαρακτηριστική για τα διάφορα είδη ζώων. Και οι δύο αυτές ιδιότητες αλλάζουν με τη σύσταση των ούρων. Η κλασική οσμή των ούρων προέρχεται από τη μετατροπή της ουρίας τους σε αμμωνία.
Το pH των ούρων είναι, γενικά, όξινο στα σαρκοφάγα ζώα και αλκαλικό στα φυτοφάγα ζώα. Αλλαγές στη διατροφή, περιβαλλοντικοί παράγοντες κ.α. μπορεί να μεταβάλλουν το pH τους. Τo φυσιολογικό pH των ούρων στον άνθρωπο είναι γύρω στο 6.
Η ποσότητα των ούρων ποικίλλει ευρέως ανάλογα με την κατάσταση ενυδάτωσης του οργανισμού, τη δραστηριότητά του, περιβαλλοντικούς παράγοντες, υγεία κ.α. Στον άνθρωπο η φυσιολογική ποσότητα είναι 1 με 2 λίτρα την ημέρα. Σημαντικά μεγαλύτερη ή μικρότερη ποσότητα σημαίνει παθολογική κατάσταση και ορίζεται ως πολυουρία και ολιγοουρία αντίστοιχα. Συχνοουρία είναι η αύξηση της συχνότητας ούρησης, ενώ κατά την ανουρία έχουμε έλλειψη της ούρησης.

 

Στον οργανισμό η βασική χρησιμότητα των ούρων είναι η αποβολή παραπροιόντων του μεταβολισμού του.
Στην ιστορία όμως του ανθρώπινου πολιτισμού τα ούρα έχουν χρησιμέψει:

• Στη διάγνωση ποικίλων παθήσεων του ουροποιητικού αλλά και άλλων συστημάτων με την γενική εξέταση ούρων και την ουροκαλλιέργεια. Π.χ. αιματουρία, ναρκωτικά, ουρολοιμώξεις, διαβήτης κ.α.)
• Οι Αζτέκοι χρησιμοποιούσαν ούρα σε πληγές προς αποφυγή μολύνσεων ή πόσιμα για την αντιμετώπιση γαστρεντερικών διαταραχών.
• Οι Ινδοί στην Αγιουρβεδική ιατρική πιστεύουν μεταξύ άλλων πως τα ούρα έχουν καθαρτικές και αποτοξινωτικές ιδιότητες.
• Στην Ελλάδα είναι κοινή "λαϊκή ιατρική" τα ούρα χρησιμοποιούνταν για την αντιμετώπιση του κνησμού που προκαλείται από την τσουκνίδα ή από τσίμπημα σφήκας.
• Παλιότερα τα ούρα εμπλέκονταν στη δημιουργία νιτρικού καλίου για την παρασκευή πυρίτιδας.[1]

• Ayurvedic medicine
• Definition of oliguria and anuria
• Hermogenes on urine
• “Urine.” Oxford English Dictionary. 29 Oct. 2008 <http://dictionary.oed.com/entrance.dtl Αρχειοθετήθηκε 2009-07-05 στο Wayback Machine.>.
• Geoffrey Chaucer, Department of English. Dept. home page. 3 Oct. 2006. Harvard University. 27 Oct. 2008 <http://www.courses.fas.harvard.edu/~chaucer/ Αρχειοθετήθηκε 2011-04-06 στο Wayback Machine.>
• Aztec medicine