Κώφωση

Στην ιατρική, η έννοια της κώφωσης είναι απώλεια ακοής που εμποδίζει ένα άτομο να κατανοήσει την προφορική γλώσσα. Αργότερα, ο όρος χρησιμοποιήθηκε σε ένα πολιτισμικό πλαίσιο για να αναφερθεί σε εκείνους που επικοινωνούν κυρίως μέσω νοηματικών γλώσσών ανεξάρτητα από την ικανότητα ακοής. Οι δύο ορισμοί αλληλεπικαλύπτονται αλλά δεν είναι πανομοιότυποι, καθώς η απώλεια ακοής περιλαμβάνει περιπτώσεις που δεν είναι αρκετά σοβαρές ώστε να επηρεάσουν την κατανόηση της προφορικής γλώσσας, ενώ ο πολιτισμικός ορισμός περιλαμβάνει ακούοντα άτομα που χρησιμοποιούν νοηματικές γλώσσες, όπως τα παιδιά κωφών ενηλίκων.

 

Στο ιατρικό πλαίσιο, η κώφωση ορίζεται ως ένας βαθμός διαφοράς στην ακοή που κάνει κάποιο άτομο να αδυνατεί να κατανοήσει την ομιλία, ακόμη και με ενισχυτικά μέσα. Στη βαθιά κώφωση, ακόμη και οι ήχοι υψηλότερης έντασης που παράγονται από ένα ακουόμετρο (όργανο που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της ακοής παράγοντας καθαρούς ήχους μέσω μιας σειράς συχνοτήτων) ενδέχεται να μην ανιχνευθούν. Στην ολική κώφωση, δεν ακούγονται καθόλου ήχοι, ανεξάρτητα από την ενίσχυση ή με τον τρόπο παραγωγής τους.

Νευρολογικά, η επεξεργασία της γλώσσας λαμβάνει χώρα στις ίδιες περιοχές του εγκεφάλου είτε κάποιος είναι κωφός είτε ακούει. Το αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου επεξεργάζεται γλωσσικά μοτίβα είτε σε νοηματικές είτε σε ομιλούμενες γλώσσες.

Η κώφωση μπορεί να χωριστεί σε τέσσερα διαφορετικά είδη απώλειας της ακοής: αγώγιμη απώλεια ακοής, νευροαισθητήρια απώλεια ακοής, μεικτή απώλεια ακοής και διαταραχή φάσματος ακουστικής νευροπάθειας. Όλες αυτές οι μορφές απώλειας ακοής προκαλούν βλάβη στην ακοή ενός ατόμου το οποίο δεν μπορεί να ακούσει τους ήχους σωστά. Αυτά τα διαφορετικά είδη απώλειας ακοής συμβαίνουν σε διαφορετικά μέρη του αυτιού, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη σωστή αποστολή στον εγκέφαλο των πληροφοριών που ακούγονται. Για να το αναλύσουμε ακόμη περισσότερο, υπάρχουν τρία διαφορετικά επίπεδα απώλειας ακοής. Το πρώτο επίπεδο είναι η ήπια απώλεια ακοής. Αυτό συμβαίνει όταν κάποιος εξακολουθεί να ακούει ήχους, αλλά του είναι πιο δύσκολο να ακούσει τους πιο σιγανούς ήχους. Το δεύτερο επίπεδο είναι η μέτρια απώλεια ακοής, όταν κάποιος δεν ακούει σχεδόν τίποτα ενώ κάποιος του μιλάει σε κανονική ένταση. Το επόμενο επίπεδο είναι η σοβαρή απώλεια ακοής, κατά την οποία κάποιος δεν ακούει κανέναν ήχο που παράγεται με κανονική ένταση και ακούει μόνο ελάχιστους ήχους που παράγονται με δυνατή ένταση. Το τελικό επίπεδο είναι η βαθιά απώλεια ακοής, δηλαδή όταν κάποιος δεν ακούει κανέναν ήχο εκτός από ορισμένους πολύ δυνατούς.

Εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο ζουν με κώφωση ή με προβλήματα ακοής. Λιγότεροι από ένας στους 20 Αμερικανούς είναι επί του παρόντος κωφοί ή βαρήκοοι. Υπάρχουν πολλές διαθέσιμες λύσεις για άτομα με προβλήματα ακοής. Μερικά παραδείγματα είναι τα φώτα που αναβοσβήνουν σε διάφορα πράγματα, όπως τα τηλέφωνά τους, οι συναγερμοί και άλλα μέσα ειδοποίησης. Τα κοχλιακά εμφυτεύματα είναι επίσης μια επιλογή. Αυτά είναι συσκευές χειρουργικά τοποθετημένες, που διεγείρουν το κοχλιακό νεύρο προκειμένου να βοηθήσουν το άτομο να ακούσει. Το κοχλιακό εμφύτευμα χρησιμοποιείται αντί για ακουστικά βαρηκοΐας για να βοηθήσει κάποιον με δυσκολία στην κατανόηση της ομιλίας.

 

Στο πολιτισμικό πλαίσιο, κουλτούρα των κωφών αναφέρεται σε μια συγκεκριμένη πολιτισμική ταυτότητα ανθρώπων των οποίων η μητρική γλώσσα είναι μια νοηματική γλώσσα και οι οποίοι εφαρμόζουν κοινωνικούς και πολιτισμικούς κανόνες που διαφέρουν από αυτούς της γύρω κοινότητας ακουόντων. Αυτή η κοινότητα δεν περιλαμβάνει αυτόματα όλους όσοι είναι κλινικά κωφοί ούτε αποκλείει τα ακούοντα άτομα. Σύμφωνα με τους Μπέικερ και Πάντεν, περιλαμβάνει κάθε άτομο που «αυτοπροσδιορίζεται ως μέλος της κοινότητας των κωφών και τα άλλα μέλη αποδέχονται αυτό το άτομο ως μέρος της κοινότητας», ένα παράδειγμα είναι τα παιδιά κωφών ενηλίκων με πλήρη ακοή. Αυτή η κουλτούρα περιλαμβάνει κοινωνικές πεποιθήσεις, συμπεριφορές, τέχνη, λογοτεχνικές παραδόσεις, ιστορία, αξίας και κοινούς θεσμούς των κοινοτήτων που επηρεάζονται από την κώφωση και που χρησιμοποιούν νοηματικές γλώσσες ως κύριο μέσο επικοινωνίας. Τα μέλη της κοινότητας των κωφών βλέπουν συνήθως την κώφωση ως διαφορά στην ανθρώπινη εμπειρία και όχι ως αναπηρία ή ασθένεια.

Πολλά άτομα χωρίς αναπηρία υποθέτουν ότι οι κωφοί δεν έχουν αυτονομία και δεν μπορούν να παράσχουν στους ανθρώπους υποστήριξη πέρα από τα ακουστικά βαρηκοΐας. Διάφορες μη κυβερνητικές οργανώσεις σε όλο τον κόσμο έχουν δημιουργήσει προγράμματα για τη κάλυψη του χάσματος μεταξύ κωφών και μη αναπήρων στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ο οργανισμός Quota International με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες παρείχε τεράστια εκπαιδευτική υποστήριξη στις Φιλιππίνες, όπου άρχισε να παρέχει δωρεάν εκπαίδευση σε κωφά παιδιά. Η βρετανική οργάνωση Sounds Seekers παρείχε επίσης υποστήριξη προσφέροντας τεχνολογία, για να βοηθήσει καλύτερα τους κωφούς σε δυσπρόσιτα μέρη. Το Ίδρυμα Nippon υποστηρίζει κωφούς φοιτητές στο Πανεπιστήμιο Gallaudet και στο Εθνικό Τεχνικό Ινστιτούτο Κωφών μέσω διεθνών υποτροφιών. Όταν περισσότεροι άνθρωποι καταλάβουν πώς μπορούν να αξιοποιήσουν τα προνόμια στις περιθωριοποιημένες ομάδες της κοινωνίες, τότε θα καταφέρουμε να οικοδομήσουμε ένα περιβάλλον πιο περιεκτικό για τις επόμενες γενιές.

Η πρώτη γνωστή καταγραφή νοηματικής γλώσσας στην ιστορία προέρχεται στον διάλογο Κράτυλος του Πλάτωνα, που γράφτηκε τον πέμπτο αιώνα π.Χ. Σχετικά με την «ορθότητα των ονομάτων», ο Σωκράτης λέει:

εἰ φωνὴν μὴ εἴχομεν μηδὲ γλῶτταν, ἐβουλόμεθα δὲ δηλοῦν ἀλλήλοις τὰ πράγματα, ἆρ᾿ οὐκ ἄν, ὥσπερ νῦν οἱ ἐνεοί, ἐπεχειροῦμεν ἂν σημαίνειν ταῖς χερσὶ καὶ κεφαλῇ καὶ τῷ ἄλλῳ σώματι;

Δηλαδή:

Αν δεν είχαμε φωνή και γλώσσα και όμως θέλαμε να παραστήσουμε τα πράγματα ο ένας στον άλλον, άραγε δε θα δοκιμάζαμε, καθώς το κάνουν τώρα οι κωφάλαλοι, να τους δείξουμε με τα χέρια και με το κεφάλι και με το άλλο σώμα;

Η πεποίθηση του Πλάτωνα ότι οι κωφοί διαθέτουν έμφυτη νοημοσύνη για τη γλώσσα τον έφερε σε αντίθεση με τον μαθητή του, Αριστοτέλη, ο οποίος υποστήριξε πως "οι κωφοί δε μπορούσαν να μιλήσουν επειδή οι γλώσσες τους ήταν δεμένες ενώ αυτούς που γεννήθηκαν κωφοί, τους θεωρούσε παράλογους και ανίκανους".

Αυτή η ιδέα παρέμεινε στο πέρασμα των αιώνων και μόλις τον 17ο αιώνα άρχισαν να εμφανίζονται τα δακτυλικά αλφάβητα, όπως και διάφορες πραγματείες για την εκπαίδευση των κωφών, όπως το Reducción de las letras y arte para enseñar a hablar a los mudos, που γράφτηκε από τον Χουάν Πάμπλο Μπόνετ στη Μαδρίτη το 1620 και το Didascalocophus, or, The deaf and dumb mans tutor, που γράφτηκε από τον Τζορτζ Νταλγκάρνο το 1680.

Το 1760, ο Γάλλος φιλάνθρωπος εκπαιδευτικός Σαρλ-Μισέλ ντε Λ'Επέ ίδρυσε το πρώτο δωρεάν σχολείο κωφών στον κόσμο. Το σχολείο άρχισε να λαμβάνει κρατική χρηματοδότηση το 1791 και έγινε γνωστό ως «Institution Nationale des Sourds-Muets à Paris». Το σχολείο ενέπνευσε το άνοιγμα αυτού που σήμερα είναι γνωστό ως American School for the Deaf, που αποτελεί το παλαιότερο μόνιμο σχολείο κωφών στις Ηνωμένες Πολιτείες, και έμμεσα, του Πανεπιστημίου Gallaudet, της πρώτης σχολής ανώτερης εκπαίδευσης στον κόσμο για κωφούς και άτομα με προβλήματα ακοής και, μέχρι σήμερα, του μοναδικού ιδρύματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με προγράμματα και υπηρεσίες αποκλειστικά για κωφούς και βαρήκοους φοιτητές.

• Κουλτούρα κωφών
• Ιστορία των κωφών
• Απώλεια ακοής