Καζακική Γλώσσα

Συνδέεται στενά με τα Κιργιζικά, με τη γλώσσα Νογκάι, και ειδικά με τη γλώσσα Καρακαλπάκ. Είναι η επίσημη γλώσσα της Δημοκρατίας του Καζακστάν, καθώς και μια σημαντική μειονοτική γλώσσα στον Αυτόνομο Καζακικό Νομό Ιλί στο Σιντζιάνγκ της Κίνας, και στην Επαρχία Μπαγιάν-Ολγκίι στη Μογγολία. Επίσης, ομιλείται στο Αφγανιστάν, στο Ιράν, στην Τουρκία, στη Γερμανία και από πολλούς Καζάκους στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης (έχοντας περίπου 500,000 ομιλητές στη Ρωσία, σύμφωνα με την απογραφή του 2002).

Καζακικά
қазақ тілі, қазақша, Qazaq tılı και قازاق ٴتىلى
Ταξινόμηση	Αλταϊκές(;) Τουρκικές Κιπτσάκ
Σύστημα γραφής	κυριλλικό αλφάβητο, αραβικό αλφάβητο, λατινική γραφή και Kazakh Braille
Κατάσταση
Επίσημη γλώσσα	Καζακστάν ! Καζακστάν,
ISO 639-1	kk
ISO 639-2	kaz
ISO 639-3	kaz

Όπως και πολλές άλλες Τουρκικές γλώσσες, τα Καζακικά είναι συγκολλητική γλώσσα.

Η Καζακική γλώσσα ομιλείται σε μία μεγάλη επικράτεια, από τα Τιεν Σαν μέχρι τη δυτική ακτή της Κασπίας Θάλασσας. Τα Καζακικά είναι η επίσημη κρατική γλώσσα του Καζακστάν, όπου ομιλείται από περίπου 10 εκατομμύρια άτομα (σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του World Factbook για τον πληθυσμό και το ποσοστό των ομιλητών της Καζακικής γλώσσας). Στην Κίνα, ομιλείται κυρίως στον Αυτόνομο Καζακικό Νομό Ιλί του Σιντζιάνγκ.

Σήμερα, στη Μογγολία και στο Καζακστάν τα καζακικά γράφονται με το κυριλλικό αλφάβητο, ενώ στην Κίνα χρησιμοποιείται ένα αλφάβητο βασισμένο στο Αραβικό, παρόμοιο με αυτό που χρησιμοποιείται για τη γραφή της Ουιγουρικής γλώσσας.

 

Τα παλαιότερα γνωστά γραπτά αρχεία των γλωσσών που σχετίζονται στενά με τα καζακικά γράφονταν στο παλαιό τουρκικό αλφάβητο, αν και δεν πιστεύεται ότι καμία από αυτές τις ποικιλίες ήταν άμεσοι προκάτοχοι της Καζακικής. Το σύγχρονο Καζακστάν, για περίπου χίλια χρόνια, γραφόταν στο αραβικό αλφάβητο μέχρι το 1929, όταν οι σοβιετικές αρχές εισήγαγαν αλφάβητο με βάση το λατινικό και στη συνέχεια με βάση το κυριλλικό το 1940. Παρουσιάζοντας ένα στρατηγικό σχέδιο τον Απρίλιο του 2017, ο πρόεδρος του Καζακστάν Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ χαρακτήρισε τον εικοστό αιώνα ως μια περίοδο κατά την οποία η "καζακική γλώσσα και ο πολιτισμός είχαν καταστραφεί". Ο Ναζαρμπάγιεφ ζήτησε από τις αρχές του Καζακστάν να δημιουργήσουν ένα καζακικό λατινικό αλφάβητο μέχρι τα τέλη του 2017, οπότε τα γραπτά καζακικά θα μπορούσαν να επιστρέψουν στο λατινικό αλφάβητο από το 2018. Το 2017, τα καζακικά γράφονταν στο κυριλλικό αλφάβητο στο Καζακστάν και τη Μογγολία, ενώ πάνω από ένα εκατομμύριο ομιλητές καζακικών στην Κίνα χρησιμοποιούν ένα αλφάβητο που προέρχεται από την Αραβική γλώσσα παρόμοιο με εκείνο που χρησιμοποιείται για τη γραφή των Ουιγουρικών. Στις 26 Οκτωβρίου 2017 ο Ναζαραμπέγιεφ εξέδωσε το Προεδρικό Διάταγμα 569 για την αλλαγή σε οριστική λατινική παραλλαγή του καζακικού αλφαβήτου και διέταξε την ολοκλήρωση της μετάβασης της κυβέρνησης σε αυτό το αλφάβητο έως το 2025, μια απόφαση που δόθηκε για να δώσει έμφαση στον καζακικό πολιτισμό μετά την εποχή της σοβιετικής κυριαρχίας και να διευκολύνει τη χρήση ψηφιακών συσκευών. Αλλά η απόφαση να χρησιμοποιηθεί μια νέα ορθογραφία που χρησιμοποιεί αποστρόφους, οι οποίες κάνουν τη χρήση πολλών δημοφιλών εργαλείων για την αναζήτηση και τη σύνταξη κειμένου δύσκολη, δημιούργησε σάλο. Το αλφάβητο αναθεωρήθηκε το επόμενο έτος από το Προεδρικό Διάταγμα 637 στις 19 Φεβρουαρίου 2018. Με βάση το διάταγμα, η χρήση των αποστρόφων σταμάτησε και αντικαταστάθηκε με τη χρήση οξείας και διγράφων.

Τον Οκτώβριο του 2006, ο Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ, ο πρόεδρος του Καζακστάν, έφερε στη συζήτηση το θέμα της αλλαγής του αλφαβήτου, από το Κυριλλικό στο Λατινικό. Μια Καζακική κυβερνητική μελέτη, η οποία ανακοινώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2007, έλεγε ότι το Καζακστάν θα μπορούσε να υιοθετήσει ένα Λατινικό αλφάβητο, σε μια περίοδο 10-12 χρόνων. Η αλλαγή σταμάτησε προσωρινά στις 13 Δεκεμβρίου 2007, καθώς ο Πρόεδρος Ναζαρμπάγιεφ δήλωσε: ''Για 70 χρόνια οι Καζάκοι διάβαζαν και έγραφαν στο Κυριλλικό αλφάβητο. Πάνω από 100 εθνότητες ζουν στο κράτος μας. Γι' αυτό χρειαζόμαστε σταθερότητα και ειρήνη. Δεν πρέπει να ανησυχούμε με το θέμα της αλλαγής του αλφαβήτου''. Ωστόσο, στις 30 Ιανουαρίου 2015, ο Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, ο Αρυστανμπέκ Μουχαμεντιούλι, δήλωσε ότι ένα σχέδιο μετατροπής είναι σε εξέλιξη, με ειδικούς να δουλεύουν πάνω στην ορθογραφία, προκειμένουν να συμπεριληφθούν οι φωνολογικές πτυχές της γλώσσας. Στις 12 Απριλίου 2017, ο πρόεδρος Ναζαρμπάγιεφ ζήτησε να μεταγράψουν το Καζακικό αλφάβητο στο Λατινικό μέχρι το τέλος του έτους, σηματοδοτώντας το τέλος του Κυριλλικού αλφάβητου ως επίσημο αλφάβητο της Καζακικής γλώσσας.

Σύγκριση των αλφαβήτων (1ο Άρθρο της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων)