Адыгей
Адыгей е Адыгей Республики (адыг.
Адыгэ Республик, выр. Республика Адыгея) — Раççей Федерацийĕн субъекчĕ, республика (патшалăх) унăн йышне. Тĕп хули — Майкоп. Кăнтăр федераци тăрăхне кĕрет, Çурçĕр-Кавказ экономика районĕн пайĕ.
| Адыгей Республики | |||||
| |||||
 | |||||
| Тĕп хули | Майкоп | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Лаптăкĕ - Пĕтĕмпе | 81 7 792 км² | ||||
| Халăх йышĕ - Пĕтĕмпе | 75 497 985 çын патнелле (2023) | ||||
| Федераци тăрăхĕ | Кăнтăр федераци тăрăхĕ | ||||
| Экономика регионĕ | Çурçĕр Кавказ федераци тăрăхĕ | ||||
| Регион номерĕ | 01 | ||||
| Патшалăх чĕлхисем | адыгейле, вырăсла | ||||
| Пуçлăхĕ | Мурат Кумпилов | ||||
| Хасэ ертӳçи | Владимир Нарожный | ||||
| Гимн | Адыгей Республикин гимнĕ | ||||
| Вăхăт тăрăхĕ | ГВ +0300 | ||||
Республикăн пурте территори Краснодар Енпе юнашар вырнаçнă.
1922 çулхи утă уйăхĕн 27-мĕшĕнче Кубань-Хурăтинĕс облаçĕн Майкоп тата Екатеринодар пайĕсен территорисенче Черкес (Адыгей) автономиллĕ облаçĕ пекех туса хунă, 1922 çулхи çурла уйăхĕн 24-мĕшĕнче Черкес (Адыгей) автономиллĕ облаçĕ Адыгей (Черкес) автономиллĕ облаçĕ ятне улăштарнă. 1928 çулхи çурлара Адыгей автономиллĕ облаçĕ ятне улăштарнă, 1991 çулхи утă уйăхĕн 3-мĕшĕнче Адыгей Совет Социализмлă Республики ятне улăштарнă. 1992 çулхи пуш уйăхĕн 23-мĕшĕнче хальхи ятне йышăннă.
Патшалăх чĕлхисем: адыгейлепе вырăсла.
Географи
Истори
| Халăх | Йышĕ 2002 çулта, пин (* 2012 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче архивланӑ.) |
|---|---|
| Вырăссем | 288,3 (64,5 %) |
| Адыгсем (Черкессем) | 108,1 (24,2 %) |
| Эрменсем | 15,3 (3,4 %) |
| Украинсем | 9,1 (2 %) |
| Куртсем | 3,6 |
| Тутарсем | 3,5 |
| Турккăсем | 3,4 |
| Беларуссем | 1,9 |
| Чикансем | 1,8 |
| Грексем | 1,7 |
| Азербайджансем | 1,4 |
| Нимĕçсем | 1,2 |
| Чеченсем | 1,1 |
| показаны народы c численностью более 1000 человек |
Экономика
Администраци-территори пайланăвĕ
Адыгей Республикин «Об административно-территориальном устройстве Республики Адыгея» Саккунĕпе, республика малалла администрациллĕ-территориллĕ виçисене кĕртет: 7 район та 2 республика хула округĕ (2 хула республика пĕлтерĕшĕпе юнашар пурăнан вырăнсем):
- 1. Майкоп,
- 2. Адыгейск,
- 3. Гиагинская районĕ,
- 4. Кошехабль районĕ,
- 5. Красногвардейское районĕ,
- 6. Майкоп районĕ,
- 7. Тахтамукай районĕ,
- 8. Теучеж районĕ,
- 9. Шовгенов район.
Культура
Театрсем
Паллă çыннисем
- Шахан-Гирей Хакурате
- Нух Берзегов
- Аслан Джаримов
- Хазрет Совмен
- Хусен Андрухаев
- Исхак Машбаш
- Владимир Чернов
- Сергей Алифиренко
- Якуб Коблев
- Ася Еутых
- Тембот Керашев
- Казбек Биржев
- Анатолий Березовой
Асăрхавсем
Каçăсем
 | Адыгей Викиампарта? |
|---|
- Адыгей республикин фициаллă сайчĕ 2011 ҫулхи Ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче архивланӑ.
- Республика Адыгея в справочнике-каталоге "Вся Россия" 2009 ҫулхи Ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче архивланӑ.
- Республика Адыгея на Открытом портале Юга России(ĕçлемен каçă)
- История национального состава Адыгеи
- Пур тĕнчери Абаза-Адыг (Черкес) сайчĕсем
Шаблон:Адыгей
This article uses material from the Wikipedia Чăваш article Адыгей, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Урăххине кăтартман пулсан ку материал CC BY-SA 4.0 лицензипе килĕшӳллĕн сарăлать. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Чăваш (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.