Adigjeja

Gjendet gjeografikisht në rajonin e Kaukazit Verior të Rusisë Evropiane dhe është pjesë e Rrethit Federal Jugor. Adigjeja mbulon një sipërfaqe prej 7,600 kilometra katrorë, subjekti i pestë më i vogël federal rus sipas zonës, me territorin e saj një enklavë brenda Krasnodar Krai. Adigjeja ka një popullsi prej 453,376 (sipas regjistrimit të popullsisë 2018).

Adigjeja Республика Адыгея (rusisht) Адыгэ Республик (adigjeisht) Republikë e Rusisë Emblema e Adigjesë Flamuri i Adigjesë      Vendodhja në Rusi Administrimi Politik Qarku federal Jugor Rajoni ekonomik Kaukazi Verior Kryeqyteti Majkop Krijimi 3 korrik 1991 Qeverisja Kreu i Republikës Murat Kumpilov Trupi Ligjvënës Këshilli Shtetëror (Hase) Sipërfaqja Sipërfaqja 7,600 km2 Renditja në Rusi: e 80-ta Popullsia Popullsia 453,376 (2018) banorë Renditja në Rusi: e 74-ta Dendësia 58 banorë/km2 Gjeografia Zona kohore UTC+03:00 (MSK) Të dhëna të tjera Targa e automjeteve 01 Kodi sipas ISO RU-AD Faqja Zyrtare www.adygheya.ru

Majkop është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i Adigjesë, shtëpia e një e treta e popullsisë së republikës.

Adigjeja është një nga republikat etnike të Rusisë, kryesisht përfaqëson popullin indigjen adigjezë, një grup etnik çerkez që formon 25% të popullsisë së Republikës, ndërsa rusët etnikë formojnë një shumicë me 60%, dhe me pakicë të armenëve dhe ukrainasve. Gjuhët zyrtare të Adigjesë janë gjuha ruse dhe adigjeze.

Adigjeja shtrihet në Rrethin Federal Jugor të Rusisë të Evropës Lindore, në kodrinat e Kaukazit Veriperëndimor në Malet Kaukaz, me fusha në zonat veriore dhe male në zonën jugore. Pyjet (kryesisht prej ahu, lisi dhe panje evropiane) mbulojnë gati 40% të territorit të tij.

Lumi Kuban është një nga lumenjtë kryesorë të lundrueshëm në rajonin e Kaukazit. Ai formon një pjesë të kufirit verior midis Republikës së Adigjesë dhe Krasnodar Krai.

Republika është e pasur me naftë dhe gaz natyror. Burime të tjera natyrore përfshijnë ar, argjend, tungsten dhe hekur.

Klima e republikës është karakterizuar si mesatarisht e ngrohtë, me një temperaturë mesatare në janar -2 °C, në korrik 28 °C. Reshjet është rreth 700mm në vit.

 

Oblast Autonom Çerkez (Adyghe) u krijua brenda RSFS Ruse më 27 korrik 1922, në territoret e Oblastit Kuban-Deti i Zi, të vendosura kryesisht nga populli adigjezë. Në atë kohë, Krasnodar ishte qendra administrative. Ajo u riemërua Oblasti Autonom Adigje (Çerkez) më 24 gusht 1922, menjëherë pas krijimit të saj. Në dy vitet e para të ekzistencës së tij, zona autonome ishte një pjesë e RSFS Ruse, por më 17 tetor 1924, ajo u transferua në juridiksionin e Krait të Kaukazit të Veriut të sapokrijuar brenda RSFS Rusisë.

Ai u riemërua Oblasti Autonom i Adigjesë (AO) në korrik 1928. Më 10 janar 1934, zona autonome u bë pjesë e Krai të ri Azov-Detit të Zi, i cili u hoq nga Krai i Kaukazit të Veriut. Majkop u bë qendra administrative e rajonit autonom në vitin 1936. Adigjeja AO u bë pjesë e Krasnodar Krai kur u krijua më 13 shtator 1937.

Më 3 korrik 1991, rajoni u ngrit në statusin e një republike nën juridiksionin e Federatës Ruse. Presidenti i parë i republikës ishte Aslan Dzharimov, i zgjedhur më 5 janar 1992.

Marrëdhëniet midis adigjezëve dhe rusëve etnikë në Adigje janë aktualisht të mira. Rusët përbëjnë dy të tretat e popullsisë brenda Adigjesë. Kreu aktual i Adigjesë është Murat Kumpilov.

Republika e Adigjesë është e ndarë administrativisht në shtatë rrethe (raion), dy qytete / qyteza dhe (në një nivel më të ulët administrativ) pesë vendbanime të tipit urban. Komunalisht, republika është e ndarë në dy okrugë urbane, pesë vendbanime urbane dhe 46 vendbanime rurale.

Grupet etnike

Sipas regjistrimit të vitit 2010, rusët etnikë përbëjnë 63.6% të popullsisë së përgjithshme të republikës, ndërsa adigjezët etnike janë 25.8%. Grupet e tjera përfshijnë armenë (3.7%), ukrainas (1.4%), kurdë (1.1%) dhe tatar (0.6%).

Fetë

Sipas një sondazhi të vitit 2012 i cili intervistoi 56,900 njerëz, 35.4% e popullsisë së Adigjesë aderon në Kishën Ortodokse Ruse, 12.6% në Islam, 3% janë të krishterë të pa shoqëruar dhe 1% janë besimtarë të krishterë ortodoksë që nuk i përkasin kishës ose janë anëtarë të kishave të tjera ortodokse. Për më tepër, 30% e popullsisë deklaron të jetë "shpirtërore por jo fetare", 9% ateist dhe 8.6% ndjek fe të tjera ose nuk iu përgjigjën pyetjes.

Edhe pse është një nga pjesët më të varfra të Rusisë, republika ka pyje të bollshme dhe tokë të pasur. Rajoni është i famshëm për prodhimin e drithërave, lulediellit, çajit, duhanit dhe prodhimeve të tjera. Zhvillohen gjithashtu mbarështimi i derrit dhe dhenve.

Ushqimi, druri, përpunimi i drurit, tul dhe letër, inxhinieria e rëndë dhe përpunimi i metaleve janë industritë më të zhvilluara.