عارف عورفی

ناوی «عورفی» ھەڵبژاردووە وەک نازناو بۆ تۆماری شیعریی. لە ناو خەڵکی بە عارف قاپ ڕەش ناسراوە. ئەم ناوە لەوەوە ھاتووە لاقی تووکن بووە و بەشی قاپی پێی ڕەش کەوتووەتە بەرچاو.

لە ساڵی ١٨٩٦ لە گەڕەکی گۆیژەی شاری سلێمانی لەدایکبووە. ھێشتا منداڵ بووە دایک و باوکی کۆچی دواییان کردووە و ھەتیو ماوەتەوە ناچار مامی بووە بە باوک بۆی و بەخێوی کردووە. لە تەمەنی منداڵیدا ناردوویانەتە حوجرە و خوێندنی قورئان و کتێبە دانراوەکانی ئەو سەردەمەی تەواو کردووە. لە پاشاندا بووە بە قوتابی سەرەتایی ڕوشدییەی عەسکەری سلێمانی. بەھۆی ھەڵگیرسانی جەنگی جیھانیی یەکەم نەیتووانیوە ڕوو بکاتە بەغدا بۆ تەواو کردنی خوێندن. ھەروا ماوەتەوە تا بەھۆی حاجی مستەفا پاشای یاموڵکی بە نووسەر (کاتب) لە بەڕێوەبەرایەتی پۆلیس دامەزراوە.

عورفی لە جەنگی جیھانیی یەکەمدا سەرباز بووە، بەدیل گیراوە و نێردراوە بۆ ھیندستان. لە پاش کۆتایی جەنگ و دامەزراندنی دەوڵەتی عێراق گەڕاوەتەوە سلێمانی و چووەتە سەر کاری پێشووی تا لە ساڵی ١٩٣٧ چووە بۆ دەورەی مەندووبی (کۆمیسیاری – موفەوەزی) و سێ ساڵی بردووەتە سەر. پاشان لە ساڵی ١٩٣٠ ڕووی کردووەتە خوێندنی بەرزتر چووەتە لەم لایەنەوە تا بووە بە ئەفسەری پۆلیس. ئەم کارەی لە شارەکانی سلێمانی، ھەڵەبجە، پێنجوێن، قەڵادزێ، چوارتا و ھەولێر بردووەتە سەر تا لە ساڵی ١٩٤٩ خانەنشین کراوە.

نەجمەدین مەلا دەڵێت:

گەردوونی ڕۆژگار عارفی خستبووە پایەی پۆلیسییەوە لە سەردەمی پاشایەتی عێراقدا و نزیکەی ٢٥ ساڵ معاونی پۆلیس بوو بێ ئەوەی زیان بە کەسێک بگەیەنێ و کەسێک لێی دڵ زویر بێ.

لە بەرەبەیانی ١ی کانوونی یەکەمی ١٩٦١ بە نەخۆشی دڵ کۆچی دوایی کردووە، لەسەر ڕاسپاردەی خۆی لە گردی سەیوان نێژراوە.

وەسف و دڵداری

لە شیعرێکدا دەڵێ:

لە شیعرێکی دیکەدا دەڵێ:

نیشتیمانپەروەری و کوردایەتی

• دیوانی عورفی عارف، ئامادەکردنی: ئومێد کاکە ڕەش (١٩٨٥)
• مێژووی ئەدەبی کوردی، بەرگی شەشەم، مارف خەزنەدار، لاپەڕەکانی ٣٩٣ تا ٤٠٥، دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوەی ئاراس، ھەولێر:٢٠٠٦.

• عارف عورفی لە ڤەژینبوکس

• دیوانی عارف عورفی لە ڤەژینبوکس

• دیوانی عارف عورفی لە ئاڵەکۆک

•  دەروازەی ژیاننامە
•  دەروازەی کوردستان
•  دەروازەی عێراق
•  دەروازەی شیعر
•  دەروازەی وێژەی کوردی
•  دەروازەی وێژە