ڕێککەوتننامەی شنگن

بە ھاوبەشی لەگەڵ پەیمانی ئەمستردام، خودی ڕێکەوتنەکە و ھەموو ئەو بڕیارانەی لەسەر بنەمای دەرچووە لە یاسای یەکێتیی ئەورووپا جێبەجێ کراون. ناوی لێنراوە لە شاری شنگن لە لۆکسمبۆرگ.

ڕێککەوتنەکە لەلایەن کۆمەڵەیەکی ٢٦ وڵاتەوە واژوو کراوە کە چواریان لە وڵاتانی یەکێتیی ئەورووپا نەبوون وەک (ئایسلەندا، لیختنشتاین، نەرویژ و سویسڕا). ئەم ڕێککەوتنە لە سەرەتادا لە ١٤ی حوزەیرانی ١٩٨٥ لەلایەن پێنج وڵاتی ئەورووپی (بەلجیکا، فەڕەنسا، ئەڵمانیای ڕۆژاوا، لۆکسمبۆرگ و ھۆڵەندا) واژوو کرا. بەڵگەنامەیەکی زیادە کە بە ڕێککەوتنی شنگن ناسراوە، ڕێککەوتنەکەی خستە بواری جێبەجێکردنەوە. ئەم بەڵگەنامەی دووەم جێگەی یەکەمی گرتەوە.

بۆ ھەریەک لە وڵاتانی ئەندام دواکەوتن لە نێوان واژووکردنی ڕێککەوتنەکە و جێبەجێکردنیدا ھەبوو لە ڕاستیدا. ھەرچەندە ڕێککەوتنەکە لە ١٤ی حوزەیرانی ١٩٨٥ واژوو کرا، بەڵام نزیکەی دە ساڵ دواتر، لە ٢٦ی ئازاری ١٩٩٥، دەبوو چاوەڕێی ئەوە بکات کە وڵاتانی بەلجیکا، فەڕەنسا، ئەڵمانیا، سوێد، ھۆڵەندا، پورتوگال و ئیسپانیا ببنە یەکەم وڵاتان کە ئەم نەخشەیە جێبەجێ بکەن.