ئینجیلی یۆحەنا: چوارەمی ئینجیلی کانۆنیکی
ئینجیلی یۆحەنا، ھەروەھا پێی دەوترێت ئینجیل بەپێی یۆحەنا چوارەم ئینجیلە کانۆنیەکانە، و چوارەم لە پەرتووکەکانی پەیمانی نوێ، باسێکی زۆر نەخشەیی سەردەمی خزمەتکردنی عیسایە، کە حەوت «ئایەت»ی تێدایە کە پێشبینی زیندووبوونەوەی عیسا دەکەن، کە بە زیندووبوونەوەی لازارۆس دەگاتە لوتکە و حەوت گوتاری «من ئەوم»، کە بە ڕاگەیاندنی تۆماس لەبارەی عیسای ھەستاوەوە دەگاتە لوتکە دەڵێت: «پەروەردگارم و خودای من».
ئایەتەکانی کۆتایی پەرتووکی پیرۆز مەبەستی نووسینەکەی دیاری دەکەن، «بۆ ئەوەی باوەڕتان ھەبێت کە عیسا مەسیحی کوڕی خودایە و ئەگەر باوەڕتان ھەبێت ژیانتان بە ناوی ئەوەوە ھەبێت.»
جیاوازی ھەیە سەبارەت بە بەرواری نووسینی پەرتووکی پیرۆز، بە ئەگەرێکی زۆریش بۆچوون ئەوەیە کە لە نێوان ساڵانی (٩٠ - ١١٥ز) نووسراوە، و ھەندێکی تریش دەڵێن کە لە نێوان ساڵانی (٩٠ - ١١٥)دا گەیشتووەتە شێوازی کۆتایی خۆی.
ھەرچەندە نیشانەکانی سەرچاوەی لەخۆگرتووە کە مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ٧٠ی زایینی و ڕەنگە پێشتر. وەک سێ ئینجیلەکەی تر، بێناون، ھەرچەندە « قوتابییەک کە عیسا خۆشی ویستووە » وەک سەرچاوەیەک بۆ نەریتەکەی دەناسێنێت. بە ئەگەرێکی زۆرەوە لە چوارچێوەی « کۆمەڵگەیەکی یۆحەنا » سەرچاوەی گرتووە، بەو پێیەی لە شێواز و ناوەڕۆکدا پەیوەندییەکی نزیک بە سێ پیتی یۆحەنا ھەیە، زۆربەی زانایان مامەڵە لەگەڵ چوار پەرتووکەکەدا دەکەن، لەگەڵ پەرتووکی سرووش، وەک گرووپێک ناوی وێژەی یۆحەنا، ھەرچەندە لە ھەمان نووسەرەوە نییە. پێدەچێت ئەم بەرھەمانە پەیوەندییان بە پرسە مشتومڕییەکانی نێوان کڵێسا و پەرستگەی جووکانەوە ھەبێت لە کاتی نووسینەکەیاندا.
سەرچاوەکان
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ئینجیلی یۆحەنا تێدایە. |
This article uses material from the Wikipedia Soranî / کوردی article ئینجیلی یۆحەنا, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ناوەرۆک لەبەردەستە لەژێر CC BY-SA 4.0دا، مەگەر پێچەوانەی وترابێ. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Soranî / کوردی (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.