Эрк Орга

Эркан дохалла — 148 км, бассейнан майда — 3390 км². Йуккъера охьане 16,2 м/км. Йуккъера хи дайар — 45,6 м³/с. Хи далар ийна ду. Орган тӀаьхь массанхьа ша ца бо.

Орга долало Йоккха Кавказан дукъан Борбалой-Ломара къилбаседа басешкара шалам тӀиера. Лакхахь, Шара Органах кхетталц, исторера дуьйна цӀе йу ЧӀаьнтийн Орга.

Кхин дӀа, аренашка даллалц («Орган кевнашка» (АгӀонан Кавказан дукъан)) эрк охьадогӀу ломан Нохчийчуьра Орган-ЧIожан чухула. Ӏин, эркан хьосташна гергахь дикка, хьун йоцуш ду, ткъа лахо йерриг аьлча санна хьаннаш йу. Шена чуоьцу дуккха а ломан эркаш а, шовданаш а, уггаре доккха царех — Шара-Орга эрк ду, дӀакхета Органах нисса «кевнашкахь». Орган а, цуьнан геннийн а бассейнан ломан дакъано, дӀалоцу ломан Нохчийчоьнан малхбузен дакъа — Итон-Кхаьллан а, Шуьйтан кӀошташ. И область йу нохчий охьахевшина хьалхарчу меттигех цхьаъ, амалехь йу шайн ламастан бӀаьвнийн тайпана гӀишлошца ширчу эвланийн шортта саьлнаш.

Аренашка кхаьчначул тӀаьхьа Органца доьду Нохчийчоьнан Соьлжа-ГӀалин а, Шелан а кӀошташна йукъара доза Соьлжах кхеталц. ТогӀина чухула адамаш луьста хевшина. ТӀом балале амалехь дара хадданза долара цӀенойн гӀишлош.

Эркан лахахарчу декъехь лаьтта Устрада-ГӀала.

Орга (оьрс. Аргун ) нохчийн маттахь – готта кӀорга Ӏин, кӀаг. Гидроним «ark, arg» ломан нохчийн маттахь — «эрк» ду).

Органах кхета Гура чуьра догӀу хи, Йоьрдие хи, Алард хи, Кхел хи, Шедала хи, ӀандагӀиера догӀу хи, Меше-Хи, МӀайстойн эрк, БӀаьстан-Хи, Хилдехьаройн эрк, Зумсин эрк, Шара-Орга, кхин эркаш а.

Орга тӀаьхь лаьтта эвланаш: Шедала, Дуоза, Комалха, Пийжа, Цацах, Итон-Кхаьлла, КӀонжаха, ЧӀиннах, Башан-кхелли, Гучан-кхелли, Нихала, Гоьргача, Хьакка, Шуьйта, Зонах, Ярашмаьрда, ЧӀишка, Доча-Борзе, Дуби-Эвла, Лаха-Варанда, Чуьйри-Эвла, Йоккха АтагӀа, Жима АтагӀа, Чечан, БердакӀел, БелгӀатой-Эвла, Устрада-ГӀала.