Джузеппе Фортунато Верди (италяар Giuseppe Fortunino Francesco Verdi, 1813 оной 11 һарын 9 али 10 – 1901 оной 1 һарын 27) Италиин хүгжэмэй зохёолшо байба.
Жузеппе Фортунато Верди | |
Giuseppe Fortunino Francesco Verdi | |
Ажал үйлэ: | хүгжэмэй зохёолшо (дууриин зохёолшо), хүгжэмшэ, багша |
---|---|
Түрэһэн үдэр: | 1813 оной 10 һарын 10[1][2][3][5][5][6][7][8][9][10][11][12][13] |
Түрэһэн газар: | Ронкола, Буссето хажууда, Франци |
Эрхэтэнэй харьяалал: | Королевство Италия[d] |
Наһа бараһан үдэр: | 1901 оной 1 һарын 27[1][2][3][5][5][5][6][7][8][9][10][12][15] (87 наһатай) |
Наһа бараһан газар: | Милан |
Гарай үзэг: |
Италиин хүгжэмэй алдарта зохёолшо Джузеппе Фортунато Верди бага залуу наһаа гашагдал зоблонто амидрал дунда үнгэрөө. Тэрэ хара багаһаа хүгжэмдэ дуратай боложо, гос абьяас тодорһон юм. Арбан наһатайдаа нютагайнгаа сүмын бадаралта бэшхүүршэ, табан жэлэй дараа зэргэлдээхэ хотынгоо найрал хүгжэмын ударидааша болоһон тохёолдол бэшэ байгаа. Тэрэ үеэһөөн хүгжэмэй зохёол бэшэжэ эхилһэн байна.
Тэрэнэй «Оберто» гэһэн анханай дуурие 1839 ондо Милан хотын «Ла Скала» театрта амжалтатай тоглобо. 1842 ондо зохёоһон «Набукко» (Навуходоносор) гэдэг дуури Вердиие Итали даяар хайра хүнүүдтэй хүгжэмын зохёолшо бологобо. Энэ үеһөө Италиин эхэ ороншод үндэһэнэй тусгаар тогтонолой түлөө тэмсэлдэ арад олоные уряалжа байһан саг бэлэй. Верди, тэдэнэй нэгэн адли эхэ ороноо Австриин эзлэн түримхэйлэгшэдһөө сүлөөлэхые чин сэнтгэлһээ хүсэшэ байба. Иммһээ арад түмэныхээ һанаа хүсэлые илэрхылһэн "Набукко" болон энэ үедэ бэшэһэн бусад дууринь хариин бооллогшодой эсрэг тэмсэлэй зэбсэг болоһон юм. Тэдэгээр дуурын эрэмгий айзам бүхы найрал дуунууд эхэ ороншодой һүлдэ дуулал боложо түгэсэбэ. Тиимһээ италишууд Ж. Вердие "хүгжэмшэ Гарибальди", "хубисхалай маестро" гэжэ бахархан нэрэлэхэ боложээ. 1850-аад онойхээр зохёогдоһон «Риголетто», «Юрөөлшэ», «Травиата» зэргэ дууринууд түүнэй алдар нэрые хилиин шанадад суурайтуулаба. Хүгжэмэй зохёолшо хэдиигээр түүхын баатарлаг ябадалые дүрслэхэ ябадалһаа хүнэдырһэн болобшье уран бүтээлынхээ үзэл һанаанай чиг баримжааг үшүүхэншье өөршилһэнгүй. Тэрээр хүрэнгэтэ ниигэмэй бузар булай байдалые уудлан илшилжэ байба. Ж. Верди дуурын хэбшэмэл уламжалалые зоригтой эбэдэн, зохёолой дүр, үг хэллэгт онсогой анхаарша, арадай дуунда ойро аялгуутай дуури бүтээхэ боложээ. Ф. Шиллерын уран бүтээлэй үйлэ ябадалда үндэһэлэн хэдэ хэдэн дуури бэшэһэнэй нэгэ "Дон Карлиос" юм. Театрта гос тохирһон, хурс тодо ангилал бүхы В. Гюгогой зүжэгэй зохёолууд түүндэ онсогой ойро дотоно байһан болоод «Эрнани», «Риголетто» гэдэг шилдэг дууринууд түүнэй зүжэгһээ үндэһэлэжээ.
1871 ондо Ж. Верди Суэцэй һубагай нээлтэд зорюулжа «Аида» дуури бэшэбэ. Дүрые бүхэ талаар гүнзэгэй нээжэ, ниитэлые шинжые реалист ёһоор гаргаха аргые тэрэ Шекспирһээ һуршээ. «Макбет» (1847) хэмээхэ дуури болон хүгжэмэй юртэмсые гайхуулһан «Отелло» (1887), «Фальстаф» (1893) дууринуудад Шекспирэй зохёолой үзэл һанаа, үйлэ ябадал тусгагдаһан байдаг. Ж. Вердиин бүтээлүүд арадашье шанартай, хүнлэг энэрэнгүй үзэлтэй байдгаараа хүн түрэлхэтнэй соёлой үбдэ хүндэтэй байр эзэлдэг юм.
This article uses material from the Wikipedia Буряад article Джузеппе Верди, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Хэрбэеэ ондоо юумэнэй заагдаагүй һаа, CC BY-SA 4.0 зүбшөөрэлөөр удхыень хаража болохоор. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Буряад (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.