Gazi Husrev-Begova Džamija: Džamija u Sarajevu

Izgrađena je 1531.

Gazi Husrev-begova džamija
Osnovne informacije
Lokacija	Sarajevo, Bosna i Hercegovina
Religija	Islam
Arhitektonski opis
Arhitekt(i)	Adžem Esir Ali iz Tabriza
Arhitektonski tip	Džamija
Arhitektonski stil	Osmanlijska arhitektura
Dovršeno	1531.
Specifikacije
Kupole	1
Visina kupole (vanjska)	26 m
Prečnik kupole (vanjski)	13 m
Munare	1
Visina munare	47 m

Džamija je zadužbina Gazi Husrev-bega, vladara bosanskog Sandžaka. Projektovao ju je najvjerovatnije Adžem Esir Ali iz Tabriza, u to vrijeme glavni arhitekt Carstva. Džamija je kvadratnog oblika, sa kupolom prečnika 13m i visinom od 26m. Na nju se nadovezuje polukupola prema jugu i manje kupole iznad bočnih prostora. Interijer džamije zrači nesvakidašnjom umjetničkom atmosferom.

Uz džamiju se nalazi šadrvan, čija voda služi za uzimanje abdesta (ritualno umivanje prije molitve). Današnji oblik šadrvana s kupolom datira iz 1893. godine. Od 1531. je na istom mjestu stajao bunar. U sjeni džamije i stoljetnih lipa su dva turbeta, u kojima je 1541. ukopan Gazi Husrev-beg i njegov zatočenik i kasnije kasnije sandžak-beg i prvi upravitelj Gazi Husrev-begovog vakufa, dalmatinac Murad-beg Tardić.

Nedaleko od džamije je sahat-kula i medresa. U 16. vijeku kada je izgrađena, Gazi Husrev-begova džamija je predstavljala objekat od izuzetne važnosti za urbani razvoj Sarajeva i jedan je od najznačajnijih objekata iz bogate ostavštine Gazi Husrev-bega.

To je prva džamija u svijetu koja je dobila električno osvjetljenje 1898. godine.

Ova džamija je od 2004. godine Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine. Odluku donijela je Komisija na sjednici održanoj od 7. do 10. novembra 2006. u sljedećem sastavu: Zeynep Ahunbay, Amra Hadžimuhamedović, Dubravko Lovrenović, Ljiljana Ševo (predsjedavajuća) i Tina Wik. Nacionalni spomenik se sastoji od: džamije, Gazi Husrev-begovog i Murat-begovog turbeta, dvorišta sa grobljem, abdesthanom sa vrućim česmama, šadrvana, muvekkithane i mjesta starog mekteba.

•  
•  
  Dvorište džamije
•  
  Unutrašnjost džamije
•  
  Turbe Gazi Husrev-bega
•  
  Razglednica iz 1900.

• Islamska arhitektura
• Islamska umjetnost

• Ahmed Mehmedović - Gazi Husrev-beg i njegove zadužbine, Sarajevo, 2005.
• Mehmed Mujezinović, Islamska epigrafika Bosne i Hercegovine, knjiga I – Sarajevo, Sarajevo, 1988.
• Behija Zlatar, Zlatni period Sarajeva: Prilozi historiji Sarajeva, Institut za istoriju, 1997
• Alija Bejtić, Ulice i trgovi starog Sarajeva, Sarajevo 1973.
• Andrej Andrejević, Islamska monumentalna umetnost XVI veka u Jugoslaviji – kupolne džamije, Filozofski fakultet u Beogradu, Institut za istoriju umetnosti, Beograd, 1984