Сонечны Вазок

Сонечны вазок. XVIII—XVII вв. до н. э.
дацк.: Solvognen
Матэрыял	бронза
Дацкі нацыянальны музей
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Акрамя чатырохколавай павозкі, у скульптурную групу ўваходзяць малюнак Соль (Сонца) у выглядзе 25-сантыметровага бронзавага дыска, пазалочанага з правага боку, і кабыла, якая яго вязе і таксама адлітая з бронзы. Пазалота нанесеная толькі на адзін бок сонечнага дыска: мабыць, старажытныя лічылі, што гэтым бокам Сонца звернута да Зямлі падчас руху вазка днём, а процілеглым, непазалочаным бокам — падчас яго зваротнага падарожжа ў начны час сутак.

Сонечны вазок з Трундхольма можа быць датаваны XVIII—XVII стст. да н. э. (адзін час з нябесным дыскам з Небры). Характэрна тое, што ён уяўляе сабой калясніцу: у кожнага кола — па чатыры спіцы. Першыя сапраўдныя калясніцы з'яўляюцца ў Еўропе толькі ў эпоху Жалезнага веку (этруская калясніца з Монтэлеоне, VI ст. да н. э.).

Міф пра сонечнае бажаство, якое ездзіць па небе на калясніцы, з'яўляецца тыповым для індаеўрапейскіх народаў (пар. калясніца Геліяса, старажытнаіндыйская Вімана). У германскай традыцыі ён упершыню зафіксаваны ў эпоху сярэднявечча: багіня Соль аб'язджае нябесны звод на калясніцы, запрэжанай коньмі па імя Арфак і Алсвід, а бажаство дня Дагр — на конях Хрымфаксі («шэранегрывы») і Скінфаксі («светлагрывы»).

•   На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Солнечная повозка