Цяльшэй: горад у Літве
Цяльшэ́й (літ.: Telšiai, традыцыйная беларуская назва — Це́льшы) — горад у паўночна-заходняй Літве, з’яўляецца адміністрацыйным цэнтрам Цяльшэйскага павета.
Горад
Цяльшэй на карце Літвы   | ||||||||||||||||||||||||||||||
Геаграфія
Горад размешчаны на паўночным беразе возера Масціс, за 201 км на паўночны захад ад Вільнюса, за 185 км ад Каўнаса і за 109 км на захад ад Панявежыса. Праз горад ідзе чыгунка Шаўляй — Крацінга.
Горад лічыцца гістарычнай сталіцай Жамойці.
Гісторыя
Першыя згадкі аб паселішчы датуюцца 1398 годам. Цяльшэй быў сталіцай аднаго з жмудскіх князёў. Першы касцёл быў пабудаваны ў 1612 годзе каралём Жыгімонтам Вазам. А ў 1626 годзе Павел Сапега заснаваў тут кляштар бернардзінцаў, які быў закрыты рускімі ўладам толькі ў 1832 годзе. У 1791 годзе горад атрымаў гарадскія правы і герб ад караля Станіслава Аўгуста Панятоўскага.
Пасля трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай горад трапіў у склад Расійскай імперыі. Пад час паўстання 1830 года горад быў адным з цэнтраў дзейнасці паўстанцаў.
З 1990 года ў складзе Літоўскай Рэспублікі.
Вядомыя асобы
- Антоні Францішак Аўдзевіч (1834—1895) — рымска-каталіцкі дзеяч, біскуп віленскі.
- Раландас Паксас (нар. 1956) — літоўскі палітычны дзеяч, прэзідэнт Літоўскай Рэспублікі ў 2003—2004 гадах
- Вільфрыд Войніч (1865—1930) — дзеяч народніцкага і польскага сацыялістычнага руху, бібліяфіл і антыквар, першаадкрывальнік знакамітага «Рукапісу Войніча».
Крыніцы
Літаратура
- Живописная Россия: Отечество наше в его земельном, историческом, племенном, экономическом и бытовом значении: Литовское и Белоруское Полесье / под общ. ред. П. П. Семенова. — репринт. воспр. изд. 1882 г. — Минск : БелЭн, 1993. — 550 с.
- Материалы для географии и статистики России, собранные офицерами Генерального штаба. Ковенская губерния / сост. Д. Афанасьев. — Санкт-Петербург : Общественная польза, 1861. — 745 с.
- Gadon, M. Opisanie Powiatu Telszewskiego w Guberni Kowieńskiej w dawnem Xięstwie Żmujdzkiem położonego / M. Gadon. — Wilno : druk. S. Blumowicza, 1846. — 186 s.
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Цяльшэй
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Цяльшэй, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.