Фюрар

У Германіі у 1934—1945 гадах афіцыйны тытул главы дзяржавы і Нацыянал-сацыялістычнай нямецкай рабочай партыі (1921—1945), а таксама складовая частка званняў і пасад у СС (штурмбанфюрар, групенфюрар і інш.). Як правіла, слова выкарыстоўваецца ў якасці абазначэння Адольфа Гітлера, які афіцыйна насіў гэты тытул.

Фюрар і рэйхсканцлер нямецкага народа ням.: Führer und Reichskanzler des deutschen Volkes
Скасаваная дзяржаўная пасада
Штандар фюрара і рэйхсканцлера
Адольф Гітлер (апошні на пасадзе)
Краіна	Трэці рэйх
Папярэдняя пасада	Рэйхспрэзідэнт
Пасада-пераемніца	Рэйхспрэзідэнт
Першы на пасадзе	Адольф Гітлер
Апошні на пасадзе	Адольф Гітлер
Рэзідэнцыя	Берлін, Рэйхсканцылярыя
Заснавана	2 жніўня 1934
Скасавана	30 красавіка 1945

Тытул «фюрар» быў атрыманы Гітлерам 9 жніўня 1934 года пасля смерці рэйхспрэзідэнта Веймарскай рэспублікі Гіндэнбурга. Паводле закона, новая пасада фюрара і рэйхсканцлера аб'яднала пасады прэзідэнта і канцлера, зрабіўшы Гітлера аднаасобным кіраўніком Германіі . «Прынцып фюрарства» (ням.: Führerprinzip) шырока прапагандаваўся нацысцкай партыяй, адным з самых вядомых лозунгаў якой быў «Адзін народ, адна дзяржава, адзін правадыр» (ням.: Ein Volk, ein Reich, ein Führer).

У наш час слова можа ўжывацца (іранічна) у дачыненні да любога правадыра ахлакратыі.

Слова з'яўляецца складовай часткай шматлікіх слоў. Напрыклад: Lokführer (машыніст), Spielführer (капітан каманды), Führerschein (пасведчанне вадзіцеля) і г.д.

У перакладзе Elberfelder, выдадзеным у 1871 годзе, а таксама ў перакладзе Новага свету (афіцыйным перакладзе, які выдаецца Сведкамі Іеговы) — Евангелля паводле Матфея на нямецкую мову слова «Führer» выкарыстоўваецца ў якасці аднаго з тытулаў Ісуса Хрыста (адпавядае стар.-грэч.: καθηγητὴς, беларускаму «Правадыр» ці «Настаўнік»; Мф. 23:10).

• Правадырызм
• Дучэ
• Каўдылья
• Кандукэтор
• Паглаўнік