Кір Малодшы — малодшы сын персідскага цара Дарыя II і яго зводнай сястры Парысатыды.
Ён нарадзіўся не раней за 423 г. да н.э. і карыстаўся асаблівай любоўю маці, якая спадзявалася высунуць яго ў спадчыннікі прастола ў абыход старэйшага сына Арсака (Аршака) (пасля Артаксеркс II).
Кір Малодшы | |
---|---|
Нараджэнне | V стагоддзе да н.э. |
Смерць | 401 да н.э. |
Род | Ахеменіды |
Бацька | Дарый II[d] |
Маці | Парысаціда[d] |
Жонка | Аспасія з Факеі[d] |
Дзейнасць | афіцэр |
Калі Дарый вырашыў працягнуць барацьбу з Афінамі шляхам падтрымкі лакедэманян у Пелапанескай вайне, Парысатыдзе ўдалося (у 407 г.) пераканаць яго прызначыць юнага Кіра сатрапам Лідыі, Фрыгіі і Кападокіі, а таксама галоўнакамандуючым усіх войскаў у Анатоліі. У саюзе са спартанскім адміралам Лісандрам Кір перамог Афінскую імперыю і набыў папулярнасць у па-антыафінску настроеных полісах Элады.
Пасля смерці Дарыя ў Персію пад імем Артаксеркса II панаваў старэйшы брат Кіра, Аршак. Карыйскі сатрап Тысаферн, быўшы цесцем новага цара, тут жа стаў пераконваць яго ў змове Кіра, аднак дзякуючы заступніцтву маці таму ўдалося выехаць з Вавілона ў сваю сатрапію, дзе ён прыняўся з дапамогай грэчаскіх саюзнікаў рыхтаваць звяржэнне брата.
Пад маркай падрыхтоўкі паходу ў Пісідыю і спрэчкі з Тысафернам за гарады Іоніі Кір сабраў пад сваімі сцягамі да 20 000 ратнікаў, большасць з якіх складалі грэчаскія найміты. Увесну 401 г. да н.э. яны рушылі на паўднёвы ўсход. Дасягнуўшы берагоў Еўфрата, Кір абвясціў пра свой намер дамагацца звяржэння брата і без супраціўлення ўвайшоў у межы Месапатаміі.
Грэчаскія найміты Кіра атрымалі перамогу над спешна сабраным Артаксерксам пры падтрымцы Тысаферна войскам у бітве пры Кунаксе, але Кір загінуў і з яго смерцю перамога абярнулася паражэннем. Тысаферну хітрасцю ўдалося схапіць і забіць грэчаскіх правадыроў, уключаючы спартанца Клеарха. Грэкі, якія выжылі ў бітве, пад кіраўніцтвам Ксенафонта не без прыгод дабраліся да чарнаморскага ўзбярэжжа; падзеі гэтыя апісаны Ксенафонтам у знакамітым сачыненні «Анабасіс Кіра».
Грэчаскія і персідскія падыходы пры ацэнцы асобы Кіра разыходзяцца. Для персаў ён — сікафант, які з-за асабістага славалюбства прывёў чужакоў у сэрца роднай краіны. Для Ксенафонта ён — увасабленне ўсіх элінскіх дабрадзейнасцей, першы варварскі кіраўнік з грэчаскім выхаваннем, прадцеча элінізму.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Кір Малодшы, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.