Футра Каракуль
Кара́куль — футра, знятае з ягня каракульскай пароды на 1-3 суткі пасля нараджэння, калі іх поўсць адрозніваецца густым, пругкім, шаўкавістым валасяным покрывам, якія ўтвараюць завіткі рознай формы і памераў.
Этымалогія
Слова «каракуль» увайшло ў рускую мову ў сярэдзіне XIX стагоддзя. Упершыню зафіксавана ў энцыклапедычным слоўніку Ільі Бярэзіна (1878) у форме з дэфісным напісаннем кара-куль без указання націску. Назва пайшла лексіка-семантычным шляхам ад узбекскага тапоніму Кара-Куль, дзе разводзілася асаблівая парода авечак з чорнай кучаравай поўсцю. Назва горада ў сваю чаргу паходзіць ад найблізкага аднайменнага возера, назва якога паходзіць ад цюркскага слова kara — «чорны» і kul — «возера».
У заходнееўрапейскіх мовах каракуль называецца «астрахан» (англ.: astrakhan, фр.: astrakan або astracan, ісп.: astracán і гэтак далей) па назве галоўнага гандлёвага цэнтра, які займаўся калісьці гандлем каракулем — — цяпер расійскага горада Астрахань.
Асноўныя звесткі
Першапачаткова каракулем называліся толькі натуральныя скуркі ягнят каракульскай пароды, выведзенай у старажытнасці ў Сярэдняй Азіі. Аднак у 1960-х гадах каракулем сталі называць і штучнае футра з вельмі кароткім, шчыльна прылеглым да тканіны асновы шаўкавістым ворсам, які ўтварае на паверхні рэльефны муаравы малюнак. Само слова «каракуль» мае цюркскае паходжанне і даслоўна пазначае «чорнае возера», хоць каракуль можа быць розных колераў (палевы, шэры).
Каракуль з’яўляецца адным з самых папулярных відаў футра на рынку. Прамаці ўсіх відаў цяперашніх каракульскіх авечак лічыцца ўзбекская каракульская авечка. Гэтая парода авечак была вельмі папулярная ў народаў Сярэдняй Азіі дзякуючы сваёй непераборлівасці і выдатнай прыстасоўвальнасці да ўмоў паўпустынь. У сярэднія вякі гандлёвыя караваны вазілі шкуры каракулю з Бухары і Харэзма па ўсім Вялікім шаўковым шляху аж да Міжземнамор’я, адкуль яны разыходзіліся па Еўропе.
Прымяняюцца для вырабу папах, футра і іншых прадуктаў.
Аб’ёмы вытворчасці ў 1920-х гадах ацэньваліся ў 1013—1800 тысяч штук у год, у асноўным ва Узбекістане і Туркменістане. У 2016 годзе ва Узбекістане выраблена 57,6 тыс. тон каракулю (1058,2 тыс. шт.). Таксама вырабляецца ў Казахстане.
Штучны заменнік каракулю рыхтуюць у тым ліку з ніткі капрону.
Зноскі
Спасылкі
- Легенда Черного озера. История у каракуля такая, что любая норка позавидует. Коммерсантъ «Стиль / Рождество». (12 снежня 2014). Праверана 20 мая 2020.
- ГОСТ 8748-70. Каракуль чистопородный черный невыделанный. Технические условия. 1972
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Каракуль (футра), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.