Геном — адзінарны (гаплоідны) храмасомны набор з лакалізаванымі ў ім генамі; асноўная генетычная і фізіялагічная сістэма дадзенага віду арганізмаў.
У адрозненне ад генатыпа, геном уяўляе сабой характарыстыку віда, а не асобнага арганізма. Тэрмін прапанаваны ў 1920 годзе нямецкім біёлагам Гансам Вінклерам.
Пад геномам прынята разумець сукупнасць генаў, засяроджаных у храмасомах, без уліку спадчынных дэтэрмінант, звязаных са структурамі цытаплазмы. У гаметах дыплоідных арганізмаў, а таксама ў клетках гаплоідных арганізмаў змяшчаецца адзін геном; у саматычных клетках дыплоідных арганізмаў — два геномы. З павелічэннем ступені плоіднасці клетак расце колькасць геномаў.
Пры апладненні адбываецца аб’яднанне геномаў бацькавых і матчыных гамет. Як правіла, геномы, атрыманыя ад бацькоўскай і мацярынскай гамет, гамалагічныя. Гамалогія паміж усімі ці некалькімі геномамі адсутнічае толькі ў аддаленых гібрыдаў.
Пад абсалютнай гамалогіяй дзвюх гамет разумеюць супадзенне лінейнага размяшчэння генаў у кожнай храмасоме. Наяўнасць такога супадзення забяспечвае магчымасць нармальнай кан’югацыі храмасом пры меёзе.
Змены колькасці храмасом (напрыклад, поліплаідызацыю, павелічэнне колькасці або выпадзенне асобных храмасом) завуць геномнымі мутацыямі. Арганізм, у якога некалькі разоў паўтараецца адзін і той жа геном, называецца аўтапаліплоідам. Арганізм, у якім аб’яднаны розныя геномы, называецца алапаліплоідам.
Для вызначэння колькасці і падабенства геномаў у розных відаў выкарыстоўваюць геномны аналіз.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская article Геном, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Матэрыял даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначана іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.