Бездараж

На Беларусі грунтавыя дарогі робяцца непраходнымі або цяжкапраходнымі з прычыны восеньскага і вясновага надвор’я. Бездараж сустракаецца і за межамі Беларусі ў раёнах з халоднымі, снежнымі зімамі, дзе зямля прамерзла і пакрыта снегам. З набліжэннем вясны і павышэннем тэмпературы снег пачынае раставаць, насычаючы зямлю вадой. Адначасова прамерзлыя пласты грунтавых вод перашкаджаюць ўбіранню гэтай вады ў грунт, што прыводзіць да адукацыі пласта золі і бруду глыбінёй у некалькі цаляў. Гэты пераход можа быць асабліва складаным, паколькі глеба напераменку то прамярзае наскрозь, то ператвараецца ў гразевую багну.

Бездараж адыграла сваю ролю ў розных гістарычных падзеях на землях Беларусі. У часы Французска-рускай вайны 1812 года бездараж негатыўна паўплываў на лагістыку войска Напалеона, што стала адным з фактараў пройгрышу ў вайне і прывяло да краху планаў аднаўлення ВКЛ^[be-tarask]. Падчас Другой сусветнай вайны бездаражы ва Усходняй Еўропе ўяўлялі сабой сур'ёзную перашкоду для ваенных аперацый, дарогі ператварыліся ў багны, што рабіла практычна немагчымым хуткае перамяшчэнне армій. Гэта аказала значны ўплыў на зыход бітваў і кампаній гітлераўскай Германіі, што разлічвала на тактыку бліцкрыгу. Многія тэрыторыі БССР былі цяжкадасягальныя нямецкім гарнізонам, што паўплывала на актыўнае стварэнне партызанскіх зон на тэрыторыі Беларусі.