Афіцыйна-Дзелавы Стыль

Вылучаюцца тры падстылі: канцылярска-дзелавы, дыпламатычны і юрыдычны, на аснове якіх ствараюцца заканадаўчыя акты, дакументы міжнароднага права і дыпламатыі, пастановы, загады, інструкцыі, статуты, вядзецца службовая перапіска і інш.

Асноўныя рысы стылю: жанравая, кампазіцыйная і моўная стандартызаванасць; лагічнасць, акрэсленасць і дакладнасць; разгорнутасць зместу і багацце сродкаў перадачы інфармацыі; ускладненасць сінтаксісу, пашыранасць залежных канструкцый, рубрыкацый і пераліку; высокая частотнасць аддзеяслоўных назоўнікаў, вытворных прыназоўнікаў і злучнікаў; насычанасць спецыяльнай і абстрактнай лексікай і фразеалогіяй; адсутнасць суб'ектыўнай эмацыянальна-экспрэсіўнай афарбоўкі і вобразнага (пераноснага) ужывання слоў.

У афіцыйных дакументах выклад ідзе ў стылі прадпісання, канстатацыі, сцверджання. Прадпісальны характар дакументаў выяўляецца ў сістэме моўных сродкаў.

Шырока ўжываюцца дзеясловы ў неазначальнай форме: Павысіць эфектыўнасць мер па ахове прыроды. Шырэй укараняць малаадходныя і безадходныя тэхналагічныя працэсы. Развіваць камбінаваныя вытворчасці...

Часта пры інфінітыве ўжываюцца словы неабходна, трэба, абавязаны, забараняецца мець права і інш.: Грамадзяне маюць права свабодна знаходзіцца ў лясах, збіраць дзікарослыя плады, арэхі, грыбы, ягады, і да т. п.

Прадпісальнае значэнне заканадаўчых тэкстаў часта перадаецца дзеясловамі цяперашняга часу: Участковая выбарчая камісія: 1) складае спісы выбаршчыкаў па ўчастку; 2) праводзіць азнаямленне выбаршчыкаў са спісам выбаршчыкаў, прымае і разглядае заявы аб няправільнасцях і спісе...

У бальшыні дакументаў прававыя нормы, прадпісанні падаюцца не як выказаныя канкрэтным размоўцам, аўтарам, а ідуць ад асобы абагульненай, ад імя дзяржавы. Гэта значыць, афіцыйна-дзелавому стылю ўласцівы неасабовы характар выказвання.

Дакладнасць заканадаўчага тэксту, якая не дапускае іншага вытлумачэння, забяспечваецца ўжываннем спецыяльных тэрмінаў (заяўнік, адказчык, кватэранаймальнік, абвінавачаны, пратакол, даведка, парадак дня, пастанова, рэзалюцыя), а таксама адназначных і нявобразных нетэрміналагічных слоў.

Афіцыйна-дзелавы стыль адметны вялікай колькасцю стандартных сродкаў — канцылярскіх штампаў. Штампы — гэта ўстойлівыя звароты, якія паўтараюцца пры апісанні аднолькавых сітуацый, абазначэнні пашыраных паняццяў: дагаворныя бакі, даводжу да ведама, прыцягнуць да адказнасці, перадаць у адпаведныя інстанцыі, узяць на кантроль, за справаздачны перыяд і інш.