Талеранцы́йны патэ́нт (па-нямецку: Toleranzpatent) — дакумэнт, выдадзены сьвятым рымскім імпэратарам Ёзэфам II 2 студзеня 1782 року.
Паводле яго жыды атрымалі большую свабоду ў адпраўленьні сваіх рэлігійных абрадаў.
Патэнт стаў часткаю палітыкі радыкальных рэформаў Ёзэфа II па пераўтварэньні імпэрыі Габсбургаў у ідэальную асьветніцкую дзяржаву. Дагэтуль ён выдаў эдыкт, які тычыўся толькі хрысьціянскіх дэнамінацыяў. Жыды ж падпадалі пад ранейшыя абмежаваньні, усталяваныя ў Сярэднявеччы: так, яны ня мелі права валодаць нерухомасьцю.
Патэнт 1782 року першапачаткова распаўсюджваўся на ніжнюю Аўстрыю. Паводле ягоных умоваў жыдоўскія дзеці атрымлівалі магчымасьць навучацца ў дзяржаўных школах альбо засноўваць уласныя зь нямецкай мовай навучаньня. Дарослыя атрымалі дазвол навучацца ва ўнівэрсытэтах, займацца гандлем, адчыняць прадпрыемствы і служыць у войску. Ранейшыя патрабаваньні па абавязковым нашэньні залатой зоркі альбо сплаты асобнага падатку былі скасаваныя.
Тым ня меней, замест выкарыстаньня пісьмовага іўрыту і размоўнага ідышу прадугледжвалася ўжываньне нямецкай мовы. Афіцыйныя дакумэнты і падручнікі не маглі друкавацца на іўрыце. «Талерантныя» жыды ў Вене і інтэлігенцыя падтрымала патэнт Ёзэфа II, аднак большасьць асьцерагалася магчымай асыміляцыі і загрозе культуры і ладу жыцьця.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Талеранцыйны патэнт (1782), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.