Баявыя мастацтвы — розныя сыстэмы адзінаборстваў і самаабароны рознага, часьцяком, усходнеазіяцкага паходжаньня, якія разьвіваліся галоўным чынам як сродкі вядзеньня рукапашнага паядынку.
У цяперашні час практыкуюцца ў многіх краінах сьвету ў асноўным у выглядзе спартовых практыкаваньняў, якія ставяць за сваю мэту фізычнае і сьвядомае ўдасканаленьне. Баявыя мастацтва падзяляюцца на напрамкі, віды, стылі і школы. Існуюць як даволі старыя баявыя мастацтва, гэтак і зусім новыя.
Акрамя таго, розныя стылі баявых мастацтваў можна падзяліць на зьнешнія і ўнутраныя, адрозьненьні якіх складаюцца ў суадносінах трэніроўкі цела і працы са сьвядомасьцю. Прыклад унутранай школы — тайцьзіцюань, зьнешняй — жорсткі цыгун «Жалезная кашуля». Таксама мэтады трэніровак падзяляюцца на ўнутраныя, як то мэдытацыя, і вонкавыя, як то маківара. У якасьці агульнага найменьня для ўсіх баявых мастацтваў і адзінаборстваў некаторымі сучаснымі аўтарамі выкарыстоўваецца тэрмін кэмпа. Сукупнасьць японскіх баявых мастацтваў звычайна называецца як буда. Некаторыя з баявых мастацтваў склаліся з сумесі іншых, як то тэквандо, каратэ і айкідо, якія разьвіліся як сумесь мясцовых баявых мастацтваў Акінавы, Кэндзюцу і Дзюдзюцу ў Японіі, тэк’ен і субак у Карэі.
Многія баявыя мастацтва, асабліва ўсходнія, таксама вучаць і мэдычным навукам. Гэта асабліва тычыцца традыцыйных кітайскіх баявых мастацтваў, якія вучаць упраўляць косткі, практыкаваць цыгун, іголкаўколваньне, акупрэсура, і ўключаюць іншыя аспэкты традыцыйнай кітайскай мэдыцыны. Баявыя мастацтвы таксама могуць быць зьвязаныя з рэлігіяй і духоўнасьцю. Некаторыя зь іх былі заснаваныя і распаўсюджваліся манахамі, найбольш вядомыя зь якіх зьяўляюцца манахі Шааліню.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Баявыя мастацтвы, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.