Рица: Грузиялағы күл
Рица (Оло Риц; абх.
Риҵа, груз. რიწა) — Абхазияла, Көнбайыш Кавказында Гудаут районының боҙло-тектоник сығышлы тау күле.
| Озеро | ||
| Рица | ||
|---|---|---|
| абх. Риҵа, груз. რიწა | ||
.jpg) | ||
| Морфометрия | ||
| Абсолют бейеклеге | 950 м | |
| Үлсәме | 2,5 × 0,27—0,87 км | |
| Майҙаны | 1,27 км² | |
| Иң тәрән урыны | 131 м | |
| Уртаса тәрәнләк | 63 м | |
| Гидрология | ||
| Үтә күренеүсәнлеге | 1—10 м | |
| Впадающая река | Лашпс | |
| Урынлашыуы | ||
| HGЯO | ||
| Ил | ||
| [[административ бүленеше |Район]] | Гудаут районы | |
| ||
 Рица Викимилектә | ||
Географияһы
Диңгеҙ кимәленән 950 метр өҫтәрәк, Бзыбь йылға бассейнында, Гагр һыртынан көнсығышҡа ҡарай Лашипс һәм Юпшар йылғаларының урманлы тәрән тарлауығында урынлашҡан. Күлде уратҡан тауҙар 2200-3200 метр бейеклеккә етә. Майҙаны — 1,27 км2, оҙонлоғо — 2,5 км, киңлеге — 270-тән 870 метрға тиклем. Күлдең уртаса тәрәнлеге 63 метр, иң тәрән урыны — 131 метр (ҡайһы бер мәғлүмәттәр буйынса 114-кә тиклем). Ямғыр һәм ҡар һыуы менән туҡлана, һыу кимәленең миҙгеллек тирбәлеше 2-3 метр тәшкил итә. Күл өҫтөндәге һыу температураһы 10 °C (июнь-октябрь аҙағынаса), иң юғарыһы — 17,6 °C (август), ҡышын (февраль) уртаса температура +3,8 °C була.
Рица бик ҡырыҫ ҡышҡы һыуыҡтарҙа туңа. Бындай һалҡын ҡыштарҙа күлдең өҫтө 1-5 см. ҡалынлығындағы боҙ менән ҡаплана. Үтә ҡарлы ҡыш булғанда, Рица тирәһендәге ҡар ҡалынлығы 7-11 метрға етә, ғәҙәттә 2-3 метрҙан артмай уҡ артты
Һыуҙың өҫкө сағылышы йыл миҙгелдәренә ҡарап үҙгәрә. Бының сәбәбе күлгә ҡойған йылғаларҙың төрлө дәрәжәләге үтә күренмәле һыуҙары һәм микроскопик ылымыҡтарҙың — фитопланктондың һыу ятҡылығындағы үҫеше менән бәйле. Яҙлы-йәйле йәшкелт һары төҫ өҫтөнлөк итә, көҙөн һәм ҡышын — һалҡын күкһел зәңгәр төҫ.
Рица күленән Лашипс (Лашпса) йылғаһының дауамы — Бзыбь йылғаһының ҡушылдығы Юпшар ағып сыға. Күл яҡынса 250 йыл элек, Пшегишхва тауының бер өлөшө Лашипс йылғаһына емерелеп төшөп, уны быуған мәлдә барлыҡҡа килгән.
Күлдә бағыр, яраҡлашҡан алабалыҡ, голавль тереклек итә.
Яҡында ғына Кесе Рица күле лә бар, майҙаны 0,2 км2.
Топографик картаһы
- Карта бите K-37-V. Масштаб: 1 : 200 000. Издание 1968 г.
Иҫтәлекле урындары
Кавказ. Рица күле.
Күлдең иҫ китмәле матурлығы уны Абхазияның төп туристик иҫтәлекле урындарҙың береһенә әйләндерҙе. Күл буйында Сталиндың дачаһы һәм унан арыраҡ Брежневтың дачаһы урынлашҡан. Дачала тарихи йыһаз һәм кәрәк-яраҡ әйберҙәр һаҡланған, бында экскурсиялар үткәрелә. Күл һәм уның тирә-яғындағы биләмәләр Рица ҡурсаулығына ҡарай.
Ҡара диңгеҙ яры буйлап күлгә автомобиль юлы алып бара, ул Бзыбь, Юпшар һәм Гег йылғаларының туғайҙары буйлап үтә лә Ауадхар климатик курортына илтә.
Галереяһы
-
Рица күле көньяҡ-көнбайыштан -
Рица күле -
Рица күле буйлап туристар катамаранда йөҙә -
Рица -
Рица -
Күл өҫтөндәге кафела -
Рица күле, 2013 / mitrios.net
Һылтанмалар
- Рица күле — Абхазияның рәсми туристик сайты 2010 йыл 18 сентябрь архивланған.
Иҫкәрмәләр
This article uses material from the Wikipedia Башҡорт article Рица, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Башҡа шарт булмаһа, CC BY-SA 4.0 лицензияһына ярашлы, эстәлек менән һәр кем файҙалана ала. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Башҡорт (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.