Герб
Герб (пол.
Гербтар нәҫел һәм ер билдәләренә бүленәләр, дәүләт гербтары айырым төркөмгә керә. Гербтарҙы геральдика фәне өйренә.
Ер йәки дәүләт гербтары, уҙ сиратында, 2 төркөмгә бүленә: ҡасандыр батша һарайына беркетелгән ҡалаларҙың гербтары (уларҙың һүрәттәре өлкә йәки ҡалаларҙың мөһөрҙәренә оҡшатып геральдик формала эшләнә) һәм Герольдия (Герольдмейстерлык контораһы, Герольдия департаменты) тарафынан яһалған һәм раҫланған гербтар. Уларҙағы һүрәт ҡаланың тарихи әһәмиәтенә, унда булып уҙған күренекле ваҡиғаларға, географик һәм иҡтисади урынына нигеҙләнеп яһала.
Гербтар тәре яуҙары ваҡытында Көнбайыш Европала айырым әһәмиәткә эйә була: улар рыцарҙең шәхесен һәм нәҫелен таныҡлай. Гербтарҙы төҙөү, уҡыу һәм аңлатыу менән герольдтар шөғөлләнгән. Гербтарга хоҡуҡ вариҫлыҡ буйынса быуындан-быуынға тапшырылған. Уларҙың һүрәттәре байраҡтарға, мөһөрҙәргә, ҡоралдарға төшөрөлгән, тәңкәләргә һуғылған. Рәсәйгә гербтарҙы ҡулланыу тәртибе Көнбайыш Европанан 17 быуаттың 2-се яртыһында керә. 1722 йылда дворяндар ҡатламы эштәре менән шөғөлләнгән үҙәк дәүләт ойошмаһы - Герольдмейстерлык контораһы (1817 йылға тиклем эшләй) төҙөлә, уның вазифаларына дворян нәҫелдәре өсөн гербтар төҙөү керә. 1797 йылдан император раҫлаған гербтарҙан «Рәсәй империяһы дворян нәҫелдәренең ғөмөми гербовнигы» төҙөлә башлай. 1800 йылда Герольдмейстерлык контораһына Рәсәй ҡалаларының ғөмөми гербовнигын төҙөү бурысы ҡуйыла. 1857 йылдың 10 июнендә Герольдия департаменты ҡаршыһында Герб бүлесәһе ойошторола, уға герольдика ҡағиҙәләре буйынса территорияларҙың гербтарын һәм шәхси гербтарҙы төҙөү йөкләтелә.
Иҫкәрмәләр
Әҙәбиәт
- Винклер П.П. Гербы городов, губерний, областей, посадов Российской империи, внесённые в «Полное собрание законов». СПб., 1900;
- Соболева Н.А. Российская городская и областная геральдика XVIII-XIX вв. М., 1981; шул уҡ. Старинные гербы российских городов. М., 1989; Хорошкевич А.Л. Символы русской государственности. М., 1993;
- Ханзафаров Н.Г. Казанский «Зилант»: миф и действительность // Науч. Татарстан. 1997. № 3/4; Гербы городов России: Альбом-справ. М., 1998.
Сығанаҡтар
- Татар энциклопедияһы 2013 йыл 7 декабрь архивланған. (тат.)
This article uses material from the Wikipedia Башҡорт article Герб, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Башҡа шарт булмаһа, CC BY-SA 4.0 лицензияһына ярашлы, эстәлек менән һәр кем файҙалана ала. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Башҡорт (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.