Pravoslav Azərbaycanlılar

988-ci ildən Kiyev Rus dövlətinin rəsmi dini olmuşdur. Bizans İmperiyası dağıldıqdan (1453) sonra onun ərazisində və qonşu dövlətlərdə hər biri öz hökmdarına tabe olan müstəqil (avtokefal) pravoslavlıq kilsələri yaranmışdır. Ona görə də pravoslavlıqda Vatikan kimi vahid ümumdünya mərkəzi yoxdur. Şərqi pravoslav kilsəsi mömin müqəddəs üç üqnumun vəhdətində təzahür edən vahid tanrıya etiqad etməlidir. Mənbə: Şərqi pravoslav kilsəsi

Pravoslav azərbaycanlılar pravoslavlığı qəbul edən və eyni zamanda keçmiş etnik köklərini qoruyan azərbaycanlılar və onlara yaxın olan xalqlar arasındakı etno-dini qrupdur .

Kilsə ənənəsinə görə, müasir Azərbaycan ərazisində ilk missioner və təbliğçi həvari Varfolomey idi .

Məşhur pravoslav azərbaycanlılar arasında Mirzə Kazım bəy (1802 - 1870 ) rus şərqşünas alim, Sankt-Peterburq Universitetinin (indi Sankt-Peterburq Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsi) Şərq Dilləri fakültəsinin ilk dekanı, hərbi xadimlər Mirzə-bek (Nikolay) Qayıbov, İbrahim bəy Aslanbəyov , rəssam Ucal (Peter) Haqverdiyev , yazıçı Fasil (Basil) Irzabekov və söz yazarı Onegin Hacıqasımov da yer almışlar.

Onegin Hacıqasımov pravoslavlığı1985-ci ildə qəbul etmişdir. 1988-ci ildə Optina Çöl Monastırının rahibi oldu. 30 iyun 2002-ci ildə vəfat etmişdir. Moskva vilayətinin Domodedovo rayonu, Lyamtsino kəndinin qəbiristanlığında dəfn edilmişdir.

Bəzi məlumatlara görə, hazırda Azərbaycanda xristianlığı qəbul edən 5 mindən çox etnik azərbaycanlı var (bunlar əsasən pravoslavlardır). Xristianlıq yalnız bölgələrdə deyil, Bakı kəndlərində də qəbul edilir. Qeyd olunur ki, dini etiqad əksər hallarda iş yerində haqsızlıqla üzləşənlər tərəfindən dəyişdirilir.

Rusiya və pravoslavlığın dominant din olduğu digər ölkələrdə də pravoslav icmasına daxil olan etnik azərbaycanlıların sayının xeyli çox olduğu iddia edilir.