Klarnet: Külək aləti
Klarnet — nəfəslə çalınan musiqi aləti.
Simfonik orkestrin tərkibinə daxil olan əsas alətlərdən biridir.
| Klarnet | |
|---|---|
 | |
| Hornbostel–Zaks təsnifatı | 422.211.2-71 |
| İxtiraçı | İohann Denner[…] |
| Audio nümunəsi | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Söz açımı
Italyanca «clarinetto» - «kiçik klarina» deməkdir. Klarina isə (latınca «clarus» - aydın) XVIII əsrdə aydın, təmiz səsə malik olan yüksək registrli truba aləti idi.
Tarixçə
Klarnet ağac nəfəs alətlərindən biri olub, 1690-cı ildə Nürnberqli alman musiqi ustası İohann Xristof Denner tərəfindən ixtira olunmuşdur. Artıq XVIII əsrdən etibarən müasir təkmilləşmiş formada orkestrlərin tərkibinə daxil olmuşdur. Solo, ansambl və eləcə də simfonik orkestrin ən başlıca ağac nəfəs aləti kimi geniş tədbiq edilir.
Quruluşu və diapazonu
Silindr şəkilli boru formasındadır, birdilçəkli olub, klapanlar sistemi ilə təchiz olunmuşdur. Uzunluğu 70 sm olan borudan və qamış müştükdən ibarətdir və çoxlu sayda klapanlar vasitasilə çalınır. Onun diapazonu kiçik oktavanın «re» («re b») notundan III oktavanın «lya» - «si b» notuna qədər davam edir. Klarnetin tembri registr bölgüsünə görə müxtəlifdir: aşağı registrdə daha tutqun; orta registrdə mülayim, ifadəli; yüksək registrdə işıqlı və cingiltili səslənir. Klarnet transpozisiyalı musiqi alətləri qrupuna aiddir. Orkestr və ansambllarda, adətən in A və in B kökündə klarnetlərdən istifadə edilir.
Növləri
Dörd müxtəlif növü var:
- böyük klarnet
- kiçik klarnet
- bas blarnet - quruluşuna görə klarnet kimidir, yalnız iri həcminə və bir qədər dəyişilmiş formasına görə fərqlənir. İlk dəfə XIX əsrdə opera musiqisində, daha sonra simfonik musiqidə tətbiq olunmuşdur..
- bassethorn (alt klarnet).
Ünlü klarnetçalanlar
- Əşrəf Əşrəfzadə.
- Ata Atakişiyev
- Vəli Qədimov
- Vaqif Mirzəyev
- Şərbət Rzaquliyev
- Hüsnü Şənləndirici
- Hacı Həmidoğlu
- Zahid Sabirabadlı
İstinadlar
Həmçinin bax
This article uses material from the Wikipedia Azərbaycanca article Klarnet, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Əksi qeyd olunmayıbsa, bu məzmun CC BY-SA 4.0 çərçivəsində yayımlanır. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Azərbaycanca (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.