Troncedo

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

A suya población ye de 23 habitants (2011).

Troncedo
Lugar d'Aragón
Entidat  • País  • Provincia  • Comarca  • Municipio	Lugar  Aragón  Uesca Sobrarbe A Fueva (municipio)
Partiu chudicial	Boltanya
Población  • Total	23 hab. (2011)
Altaria  • Meyana	1008 m.
Distancia  • 105 km  • 24 km  • 9,5 km	enta Uesca enta L'Aínsa enta Tierrantona
Codigo postal	22438
Patrons	Sant Lorient, Sant Veturian, Sant Istevan
Parroquial  • Diocesi  • Arcipestrau  • Parroquia	Balbastro-Monzón Sobrarbe-Ribagorza Sant Istevan Protomártir
Coordenadas	0°17′54.03″E
Troncedo Troncedo en Aragón

Troncedo ye un lugar que se troba a 1008 metros d'altaria en o extremo sud-oriental d'A Fueva, en l'alto d'un cerro que cosira o paso por a sierra d'o Turón u de Troncedo dende Graus ta la fondonada fovana, que siempre i ye estau pero que en l'actualidad se fa por a carretera de rete local HU-V-6441. A caracteristica mas definidera de o lugar de Troncedo ye o suyo castiello espaldau, d'o cual no se guarda sique a torre de l'homenache, de dimensions superiors a as d'altros castiellos principals en Sobrarbe (mismo l'Aínsa u Boltanya las tienen mas chicas), o que fa pensar en as proporcions que podeba tener en a suya epoca d'uso. Ista torre y atros restos d'o castiello han estau reasentaus recientement por o Gubierno d'Aragón como primera fase d'un prochecto de rehabilitación d'a totalidat d'o castiello, pero las atras 2 fases no tien fixada calendata d'escomencipio y tampoco no tienen presupuesto asignau.

Por a importancia d'o castiello de Troncedo se sabe de l'antiguedat d'o lugar, pues se'n ha puesto trobar documentos dende o reinau de Sancho Lo Mayor (primera mitat d'o sieglo XI) que ya daban treslau de como de principal yera ta defender o condau de Sobrarbe cuan que a cercana villa de Graus encara yera mora. En 1797 Troncedo teneba 150 habitants.

A población de Troncedo a forman dos barrios deseparaus. La uno, posiblement mas moderno, se disposa arredol d'o castiello y d'a ilesia parroquial y lo forma una sola carrera en a que i ha bella ventena de casas. En iste barrio, as construccions han aprofeitau a irregularidat d'o terreno d'a cresta d'o cerro en a que s'aposentan, en a que i salen as penyas y las ha caliu concaver en os muros; amás muitas piedras d'o castiello han estau aprofeitatas pa fer as suyas casas, lo que pareix indicar que va construyir-se cuan iste ya en yera en desuso y s'emplegaba de cantera. O segundo barrio, un poquet mas desalpartau y probablement mas antigo, se troba en unas faixas por debaixo d'o barrio principal, baixo lo castiello (que lo proteixe) en a baixant que se'n va ta o barranco d'o Salinar, y ta larribar-ie cal pillar una pista que tansament fará docientos metros baixín-baixando dende un lateral d'a carretera u o camín que baixa baixo la frontera ueste d'o castiello. Iste barrio teneba tradicionalment o nombre de «Casas d'o Sant' Ánchel», manimenos hue en diya se lo conoixe popularment simplament como «Santa lanchel» y consiste en cualques casas que bordeyan una ilesieta (recientement rehabilitada) que diz que podeba haber estau consagrada a Sant Miguel Arcánchel en belatro momento, anque en l'actualidat en ye pero a Sant Veturián.

A ilesia parroquial ye romanica d'o sieglo XII y se troba en alto d'una penya que a fa devantar un poquet por d'encima d'a carretera (que pasa chusto a o costau). Ye consagrada fendo-le honras a Sant Istevan.

•  
  Ilesia parroquial de Troncedo, romanica d'o sieglo XII.
•  
  O castiello de Troncedo, en uebra de rehabilitación en o verano de 2010

• 15 de mayo, romería ta la ermita de Sant Isidro Labrador.
• 1 de chuliol, romería ta la ermita de Sant Úrbez.
• 10 d'agosto, Fiesta Mayor, fendo-le honras a Sant Lorient.
• 26 d'aviento, fiesta d'hibierno, fendo-le honras a Sant Istevan.

•   Se veigan as imáchens de Commons sobre Troncedo.