O Condau de Sobrarbe yera uno d'os viellos condaus que formoron l'antigo Reino d'Aragón y que complegaba as tierras entre os ríos Cinca y Galligo.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Condau de Sobrarbe | ||||
| ||||
| ||||
Capital | l'Aínsa | |||
Idioma oficial • Atros idiomas | Latín Romance aragonés | |||
Relichión | Cristianismo | |||
Gubierno | Monarquía | |||
Conte • 724 | García Ximéniz | |||
Periodo historico | Edat Meya |
A falordia diz que García Ximéniz, un noble d'orichen bascón se rebeló l'anyada 724 contra os arabes en os territorios entre a Cinca y o Galligo. Mientres una d'as batallas, a de l'Aínsa, cuan os cristianos yeran amanaus a reblar apareixió una cruz roya de lumbre dencima d'una carrasca. Dende ixe inte, os exercitos cristianos prencipioron a luitar contra os musulmans con mas fuerza y valor, ganoron ixa batalla y garra cristiano morió; conquerindo asinas l'Aínsa, an que cada dos anyadas fan a fiesta d'a Morisma ta celebrar-lo. Dende allora o territorio prenió o suyo nombre d'ixa cruz sobre l'árbol (en latín "sobre arbre"), asinas como o suyo escudo d'armas.
Sindembargo existe atra interpretación, racionalista, que diz que o nombre Sobrarbe ye derivato d'a sierra d'Arbe.
Sobrarbe a primerías d'o sieglo IX yera mas chicot que a gran comarca que ye hue. Dimpués tenió una expansión enta o norte y enta l'este, y hue se fabla de Viello Sobrarbe y Nuevo Sobrarbe. A división eclesiastica ha conservato muit bien o territorio d'ixe viello condau, que coincide prou bien con l'arciprestato de Sobrarbe.
En a memoria colectiva d'os mas viellos remaneix encara una clara ideya de qué pueblos son en o Sobrarbe tradicional: Sobrarbe abraca o espacio por a Cinca a l'este; a o sud por a sierra d'Olsón (que podría tener o nombre antigo de sierra d'Arbe), dende l'alto d'o Pino dica o tozal de Sebil; a l'ueste por a sierra de Valles, con Morcat como populación muga (a partir d'o Tozal de Surta empecipia Sarrablo, estando as Bellostas a primera localidat Sarrablesa); y a o norte a depresión de l'Ara, asinas no se gosa incluyir ni L'Aínsa ni Boltanya.
This article uses material from the Wikipedia Aragonés article Condau de Sobrarbe, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O texto ye disponible baixo a Creative Commons Attribution/Share-Alike License; puede que sigan d'aplicación atros termins. Se veiga as Condicions d'uso ta más detalles. Wikipedia ye una marca rechistrada d'a Wiki Du học, una organización sin animo de lucro. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Aragonés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.