Pantasma

Os pantasmas u fantasmas (d'o griego φαντασμα, aparición, a traviés d'o latín phantasma) u totons son, en a mitolochía popular de muitas culturas, espritos u almas desencarnatas que se manifiestan entre os vivos de manera perceptible (por eixemplo, prenendo una apariencia visible, producindo sonitos u olors u desplazando obchectos).

Pantasma Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

A creyencia en pantasmas, testimoniata dende os primers textos escritos sumerios y echipcianos, se troba estendillata en cuantas versions. Estudios recients endican que muitos occidentals creyen en pantasmas y en a vida dimpués d'a muerte.

Pantasma
Un pirata pantasma

En occident, os pantasmas se prexinan a sobén como almas en pena que no pueden trobar descanso dimpués d'a muerte y quedan ligatos entre o mundo d'os vivos y d'os muertos. A imposibilidat de trobar descanso responde a una faina que o difunto ha deixato pendient u inconclusa: asinas, puet tratar-se d'una victima que reclama venganza u d'un criminal que por bella razón (por eixemplo haber estato apedecato con simbolos sagratos) tien retrasato lo suyo ingreso en o purgatorio u infierno. Seguntes bellas confesions cristianas, os pantasmas habitan en o limbo, un puesto entre o cielo y o infierno, a on que i van as almas d'os ninos sin de baptizar.

En as civilizacions orientals (como a civilización chinesa) muita chent creye en a reencarnación. Os pantasmas son aquellas almas que no pueden estar 'reciclatas' porque han deixato bel quefer por rematar. Os exorcistas pueden aduyar a lo pantasma y reencarnar-lo u fer-lo desapareixer d'a existencia. En a creyencia chinesa, a mes de reencarnar, un pantasma puet tamién optar a la immortalidat, transformando-se en semidios, u puet ir a lo infierno y sufrir eternament. Puet, en zagueras, morir de nuevo y convertir-se en "pantasma d'un pantasma".

En a mayor parti d'as culturas, as aparicions de pantasmas son asociatas a una sensación de miedo. Bel teorico d'a Nueva Era racionalizan a creyencia tradicional afirmando que os pantasmas son cumulos d'enerchía negativa.

Pantasmas en Aragón

En tot Aragón son muit comuns as historias sobre pantasmas y castiellos u casas encantatas a on que viven pantasmas. Asinas por eixemplo se diz que en o castiello de Lobarre vive o pantasma de Donya Violant y en o castiello de Mont Aragón viven os pantasmas d'unos monches en l'antiga ilesia. Tamién en o castiello de Marcuello apareixen visions de guerrers pantasmas luitando.

Ta calmar a los muertos, mas que mas si han tenito una muerte violenta, ye tradición chitar pedretas en o mesmo puesto a on que morioron. Tamién, en atros puestos como Castanesa, se feban d'antis mas ofrendas de comida en as sepolturas como se documenta en o sieglo IX. Asinas existiba o "pan de muerto" u "pan d'almas" que se levaba ta la ilesia ta ofreixer-lo a los muertos.

T'aleixar a los pantasmas en Aragón se feban sonar as campanas en bella calendata especial y as chents saliban a los camins fendo sonar esquillas.

Pantasmas aragoneses famosos

Pantasma 
Celina, un d'os pantasmas mas famosos d'Aragón, vive encara en o palacio d'os contes d'a Vinyaza.
  • Almetas de Roldán.
  • Almetas d'o Vero.
  • Pantasma d'Agüero.
  • Pantasma d'Asba.
  • Pantasma de l'abad d'Alquezra.
  • Pantasma d'a villa de Sos.
  • Pantasma d'o cura de Benás.
  • Pantasma de la lungara.
  • Pantasma d'o prior d'Urmella.
  • Pantasma de Sant Chuan d'a Penya.
  • Pantasma de Sarinyena.
  • Pantasmas de Sopeira.
  • Pantasma de Celina.
  • El duende de Zaragoza.

Se veiga tamién

Referencias

Bibliografía

  • Breve inventario de seres mitológicos fantásticos y misterioros de Aragón. Chema G. Lera. Prames. ISBN 978-84-8321-268-4

Tags:

Pantasma s en AragónPantasma Se veiga tamiénPantasma ReferenciasPantasma BibliografíaPantasmaAlmaEchiptoIdioma griegoLatínMuerteSumeria

🔥 Trending searches on Wiki Aragonés:

1200Lugarico de CerdánCaliforniaEstatisticaRosalind FranklinReal ZaragozaAlnusLista de mascotas d'a NBAAlchihadInstagramSacramento (California)Chuck NorrisCine en 2020Antiga Grecia1525La EscapaIdioma amharicoPrimera Guerra MundialApegalloSexoBrasilLudwig WittgensteinZapoMadritExercito Republicano IrlandésRelochMasturbación27 de marzo20 de chineroAleixandre lo GranFrancisco SuárezLista de ligas de baloncestoSieglo XIXAlcaldeOrgasmoDistricto de Saint-PaulCopa Mundial de Fútbol de 2022Historia de PoloniaEchaculación1759III Lechislatura d'as Corz d'AragónClupea harengusCalandario d'escaicimientosChupiter (planeta)SaboyaFebreroAcademia Aragonesa d'a LuengaSuizaLista de municipios d'a provincia de CáceresIdioma indonesioLibra esterlinaMariah CareyFingeringDallas MavericksSollanaReino de LeyónLista de numeros primers de l'1 dica o 100000🡆 More