איילבירט

מען עסט אים נאך וואס מען זויערט אים. פון איילבירטן מאכט מען בוימל. אן איילבירט בוים קען בלייבן לעבן מער ווי 1,000 יאר.

איילבירט איז איינע פון די שבעת המינים.

דער חומש דערציילט אין פרשת נח אז נח האט ארויסגעשיקט א טויב פון דער תיבה, און זי איז צוריקגעקומען מיט אן איילבירט צווייג אין איר מויל. דאס איז געווען א סימן אז דאס מבול וואסער ווערט נידעריקער און מען קען באלד אראפגיין פון דער תיבה.

אין דעם איילבירט קען זיך געפינען גאנץ עפטערס אינסעקטן (שרצים). ווען עס געפינט זיך טונקעלע פלעקן אינדרויסן פון דעם איילבירט, דארף מען עס נאך קאנטראלירן דורך אויפשניידן ביים ארט פון פלעק ביז אינווענדיק, אויב דער פלעק געפינט זיך אויך אויף דעם פלייש פון אינווענדיק איז דאס א באווייז אז דער איילבירט איז ווערמיג. אין דער ראסע סאהרי (Souri) געפינט מער עפטער ווערמיגע פרוכט, דאגעגן אין דער ראסע מאנזאנילוי (Manzanillo) וועלכע זענען גרעסערע פרוכט געפינט זיך מינדער ווערם. שווארצע איילבירטן זענען שווער צו קאנטראלירן וויבאלד עס איז שווער צו דערקענען צו דאס פלייש איז פלעקיג איבער זייער שווארצע פארב.

דער איילבירט איז פון די פרוכט וואס וואקסט אין א ברייטן פארנעם אין ארץ ישראל, און מען דארף מיט זיי אויספירן (מקיים) די מצוות וואס זענען אנגעהאנגען ספעציעל פאר דעם לאנד ארץ ישראל (מצוות התלויות בארץ): תרומות, מעשרות, שמיטה.

דער דאטום וואס פאלט אויף דעם איילבירט די דינים פון שמיטה, הייבט זיך פון חודש אב פון דעם זיבעטן יאר, וויבאלד דעמאלס הייבט שוין אָן צו צייטיגן די ביליגערע ראסען. דער ראסע מאנזאנילוי וועלכער ווערט פיל געברויכט פאר שימורים צייטיגט אין חודש אלול, און דער ראסע סאהרי הערשט אין חודש תשרי פון אכטן יאר.