Âm Xát Môi-Môi Hữu Thanh

Âm xát môi-môi hữu thanh là một phụ âm, dùng trong một số ngôn ngữ nói.

Kí tự thể hiện âm này trong bảng mẫu tự ngữ âm quốc tế là ⟨β⟩, còn kí tự X-SAMPA tương ứng là B. Kí tự ⟨β⟩ là chữ cái Hy Lạp beta. Kí tự này cũng khi được dùng để thể hiện âm tiếp cận môi-môi, nhưng thường thì nó được viết ⟨β̞⟩ với dấu hạ xuống. Trên lí thuyết, âm xát môi-môi hữu thanh có thể được chuyển tự bằng ⟨ʋ̟⟩, song kí hiệu này hầu như chẳng bao giờ được sử dụng.

Âm xát môi-môi hữu thanh
β
Số IPA127
Mã hóa
Entity (thập phân)β
Unicode (hex)U+03B2
X-SAMPAB
Braille⠨ (braille pattern dots-46)
Âm thanh
noicon
Âm tiếp cận môi-môi hữu thanh
β̞
Âm thanh
noicon

Rất hiếm khi một ngôn ngữ phân biệt giữa âm xát môi-môi hữu thanh và âm tiếp cận môi-môi hữu thanh. Tiếng Mapos Buang ở New Guinea là một trường hợp như vậy, nhưng âm tiếp cận môi-môi của nó đóng vai trò lấp đầy khoảng trống trong hệ thống phụ âm.

Âm xát môi-môi là một âm thiếu ổn định, có xu hướng trở thành [v].

Đặc điểm Âm Xát Môi-Môi Hữu Thanh

Đặc điểm Âm Xát Môi-Môi Hữu Thanh của âm xát môi-môi hữu thanh:

  • Cách phát âm là xát, nghĩa là nó được tạo ra bằng cách ép dòng khí qua một khe hẹp ở vị trí phát âm.
  • Vị trí cấu âm là môi-môi, nghĩa là phải vận dụng cả môi trên và môi dưới để phát âm.
  • Đây là âm hữu thanh, nghĩa là dây thanh âm rung khi phát âm.
  • Vì âm này không được phát ra nhờ sự tác động của dòng khí lên lưỡi, không cần để tâm đến sự phân biệt âm giữa lưỡi-âm cạnh lưỡi.
  • Đây là âm phổi, nghĩa là nó được tạo ra bởi khí chỉ do phổicơ hoành đẩy ra.

Ví dụ Âm Xát Môi-Môi Hữu Thanh

Ngôn ngữ Từ IPA Nghĩa Ghi chú
Akei [βati] 'bốn'
Alekano hanuva [hɑnɯβɑ] 'không có gì'
Amhara አበባ [aβ̞əβ̞a] 'bông hoa' Tha âm của /b/ giữa âm kêu (sonorant).
Angor fufung [ɸuβuŋ] 'sừng'
Anh Chicano very [βɛɹi] 'rất' Có thể phát âm thành [b].
Basque alaba [alaβ̞a] 'con gái' Tha âm của /b/
Bengal ভিসা [βisa] 'Visa'
Berta [βɑ̀lɑ̀ːziʔ] 'không'
Bồ Đào Nha Châu Âu bado [ˈsaβɐðu] 'thứ Bảy' Tha âm của /b/.
Catalunya rebost [rəˈβ̞ɔst] 'chạn bát đĩa' Tha âm của /b/. Chủ yếu ở phương ngữ đã hợp nhất /b//v/.
Dahalo [koːβo] 'muốn' Âm xát yếu hay âm tiếp cận. Một tha âm thường gặp của /b/ ở giữa nguyên âm.
Đức aber [ˈaːβɐ] 'nhưng' Tha âm giữa nguyên âm và trước âm cạnh lưỡi của /b/ trong lối nói thông tục.
Ewe Eʋe [èβe] 'Ewe' Phân biệt với [v][w]
Hopi tsivot [tsi:βot] '(số) năm'
Kabyle bri [βri] 'cắt'
Kinyarwanda abana [aβana] 'trẻ con'
Limburg wèlle [ˈβ̞ɛ̝lə] 'muốn' Ví dụ Âm Xát Môi-Môi Hữu Thanh lấy từ phương ngữ Maastricht.
Luhya Nabongo [naβongo] 'vua'
Mapos Buang venġévsën [βə.ˈɴɛβ.t͡ʃen] 'bài kinh' Tiếng Mapos Buang có cả âm xát đôi môi hữu thanh và âm tiếp cận đôi môi. Âm xát thường được chuyển tự thành {v}, còn âm tiếp cận thành {w}.
wabeenġ [β̞a.ˈᵐbɛːɴ] 'một loại khoai'
Nhật 神戸市/be-shi [ko̞ːβ̞e̞ ɕi] 'Kobe' Tha âm của /b/ trước nguyên âm khi nói nhanh.
Occitan Gascon la-vetz [laβ̞ets] 'rồi thì' Tha âm của /b/
Sardegna Logudoro paba 'giáo hoàng' Tha âm của /b/ ở giữa nguyên âm, của /p/ ở đầu từ khi trước đó kết bằng nguyên âm và hai từ được đọc liền mạch.
Tây Ban Nha lava [ˈläβ̞ä] 'nhung nham' Tha âm của /b/.
Thổ Nhĩ Kì vücut [βy̠ˈd͡ʒut̪] 'cơ thể' Tha âm của /v/ trước và sau nguyên âm làm tròn.
Thụy Điển Central Standard aber [ˈɑːβ̞eɾ] 'vấn đề' Tha âm của /b/ trong lối nói thông tục.
Triều Tiên /Jeonhwa [ˈt͡ɕɘːnβwa̠] 'điện thoại' Tha âm của /h/.
Trung Quốc Phúc Châu 初八 [t͡sœ˥˧βaiʔ˨˦] 'mùng tám (của tháng)' Tha âm của /p//pʰ/ ở những vị trí giữa nguyên âm nhất định.
Turkmen watan [βatan] 'đất nước'
Ukraina вона [β̞oˈnɑ] 'cô ấy' Tha âm của /w/ giữa nguyên âm. Có thể thay thế với [ʋ].

Xem thêm

Chú thích

Tài liệu Âm Xát Môi-Môi Hữu Thanh

Tags:

Đặc điểm Âm Xát Môi-Môi Hữu ThanhVí dụ Âm Xát Môi-Môi Hữu ThanhTài liệu Âm Xát Môi-Môi Hữu ThanhÂm Xát Môi-Môi Hữu ThanhBetaBảng chữ cái Hy LạpBảng mẫu tự ngữ âm quốc tếPhụ âmÂm tiếp cận

🔥 Trending searches on Wiki Tiếng Việt:

Lý Thường KiệtVạn Lý Trường ThànhHuếHứa Quang HánTú XươngThe SympathizerHồ Quý LyĐà NẵngSong Tử (chiêm tinh)Hoàng ĐanMa Kết (chiêm tinh)Phan Đình GiótNhà HánTrường ChinhThiên địa (website)Lưới thức ănNinh ThuậnBếp Hoàng CầmHạ LongQuân đội nhân dân Việt NamĐảng Cộng sản Việt NamDương Tử (diễn viên)Ô ăn quanKhởi nghĩa Hai Bà TrưngBDSMẤn ĐộĐội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí MinhĐộng lượngĐế quốc La MãHàn Mặc TửChủ nhiệm Tổng cục chính trị Quân đội nhân dân Việt NamBố già (phim 2021)Các vị trí trong bóng đáNguyễn TrãiTổng công ty Truyền thông đa phương tiện VTCNgày của MẹDinitơ monoxideThủ dâmĐinh Tiên HoàngHệ sinh tháiChuột lang nướcOne PieceNguyễn Phú TrọngShopeeQLão HạcBọ Cạp (chiêm tinh)Tư Mã ÝBộ Công an (Việt Nam)Quân lực Việt Nam Cộng hòaHòa BìnhNgọt (ban nhạc)Cộng hòa Miền Nam Việt NamThành ủy Hà NộiHoaAlcoholNguyễn Minh Triết (sinh năm 1988)Trương Hòa BìnhTây NguyênHổBan Kinh tế Trung ương Đảng Cộng sản Việt NamKim Ji-won (diễn viên)Sơn Tùng M-TPThừa Thiên HuếKhối lượng riêngBan Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XIIIBộ luật Hồng ĐứcSeventeen (nhóm nhạc)Hiệp hội các quốc gia Đông Nam ÁChủ tịch nướcDanh sách nguyên tố hóa họcThanh xuân vật vãKinh thành HuếTôn giáoHồ Chí MinhNhà máy thủy điện Hòa Bình🡆 More